YARGITAY’IN BİR KARARI ÇERÇEVESİNDE ÜCRETİN ÖDENMEMESİ SEBEBİYLE İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİ HAKLI NEDENLE FESHİ

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 271 - 286, 30.12.2023

Hasan Ali Kaplan

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2023426

Öz

İş sözleşmesinin unsurlarından biri işçiye ödenen ücrettir. Zira, ücret işçinin çalışmasının karşılığı olarak kendisine ödenen bir tutar olup, işçi kendisinin ve ailesinin geçimini çoğu durumda ücreti ile sağlamaktadır. Bu yönüyle “ücret” işçi ve ailesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu öneminden ötürü yasal düzenlemelerimizde ücret çeşitli güvencelere bağlanmıştır. Örneğin, ücretin haczi, devri ve takası konusunda sınırlamalar öngörülmektedir. Yine, ücretin ödenmesinde gecikme yaşanması durumunda belirli koşulların gerçekleşmesine bağlı olarak işçilere çalışmaktan kaçınma hakkı tanınmıştır. Bu çalışmada, ücret için yasalarımızda yer alan başka bir güvence, ücretin zamanında ödenmemesi durumunda işçiye haklı fesih olanağı tanıyan düzenleme, bir Yargıtay kararı çerçevesinde incelenmeye çalışılacaktır. İnceleme konusu karara ilişkin yerel mahkeme ve bölge adliye mahkemesi kararlarında çalışmaktan kaçınma hakkı için kanunda aranan bir koşul olan ücretin en az 20 gündür ödenmemiş olması koşulu, dolaylı bir şekilde de olsa haklı fesih için de bir unsur olarak nitelendirilmektedir. Ayrıca, ücretin ödenmemesi nedeniyle işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshi bakımından hakkın kötüye kullanımı ölçütünün uygulanmasına da değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ücret, ücretin ödenmemesi, haklı fesih, iş sözleşmesi, işçi

TERMINATION OF EMPLOYMENT CONTRACT BY RIGHTFUL TERMINATION OF THE EMPLOYEE DUE TO NON PAYMENT OF WAGES ACCORDING TO A DECISION BY THE COURT OF CASSATION

Öz

One of the elements of an employment contract is the wage paid to the worker. Indeed, wages constitute an amount paid to the worker as compensation for their work, which, in most cases, supports the worker and their family's livelihood. In this regard, "wages" carry significant importance for the worker and their family. Due to this importance, our legal regulations have tied wages to various protections. For instance, restrictions are foreseen regarding the seizure, transfer, and offsetting of wages. Furthermore, in case of delays in wage payments, under certain conditions, workers are granted the right to refrain from work. This study aims to examine another protection provided in our laws concerning wages, namely the provision allowing for rightful termination for the employee in case of untimely payment of wages, within the framework of a Court of Cassation decision. The condition stipulated in the law for the right to refrain from work – that the wage has not been paid for at least 20 days – has indirectly been considered as a factor for rightful termination in the local court and regional appellate court decisions related to the subject decision. Additionally, the application of the criterion of abuse of right concerning the rightful termination of the employment contract by the employee due to non-payment of wages will also be discussed.

Anahtar Kelimeler

Wage, non-payment of wages, rightful termination, employment contract, employee

KÜNDIGUNG DES ARBEITSVERTRAGS DES ARBEITNEHMERS AUS WICHTIGEM GRUND WEGEN NICHTZAHLUNG DES ARBEITSENTGELTS IM RAHMEN EINER ENTSCHEIDUNG DES OBERSTEN GERICHTSHOFS

Öz

Einer der Bestandteile des Arbeitsvertrags ist der dem Arbeitnehmer gezahlte Lohn. Denn der Lohn ist ein Betrag, der dem Arbeitnehmer als Gegenleistung für seine Arbeit gezahlt wird, und in den meisten Fällen sichert der Arbeitnehmer mit seinem Lohn den Lebensunterhalt für sich und seine Familie. In dieser Hinsicht ist der „Lohn“ für den Arbeitnehmer und seine Familie von großer Bedeutung. Aufgrund dieser Bedeutung unterliegt das Honorar verschiedenen Garantien in unseren gesetzlichen Regelungen. So bestehen beispielsweise Beschränkungen hinsichtlich der Pfändung, Übertragung und des Umtauschs von Löhnen. Auch hier gilt, dass Arbeitnehmer im Falle einer verspäteten Lohnzahlung unter bestimmten Bedingungen das Recht haben, die Arbeit zu unterlassen. In dieser Studie werden wir versuchen, eine weitere Lohngarantie in unseren Gesetzen zu untersuchen, nämlich die Regelung, die dem Arbeitnehmer im Rahmen einer Entscheidung des Obersten Gerichtshofs eine berechtigte Kündigung für den Fall ermöglicht, dass der Lohn nicht rechtzeitig gezahlt wird. In den Entscheidungen des Amtsgerichts und des Landgerichts zum vorliegenden Beschluss wird indirekt auch die Voraussetzung beschrieben, dass der Lohn seit mindestens 20 Tagen nicht gezahlt wurde, was eine gesetzliche Voraussetzung für das Recht auf Arbeitsunterbrechung ist als Tatbestandsmerkmal einer berechtigten Kündigung. Darüber hinaus wird auch die Anwendung des Rechtsmissbrauchskriteriums im Sinne einer berechtigten Kündigung des Arbeitsvertrags des Arbeitnehmers wegen Nichtzahlung des Arbeitsentgelts erörtert.

Anahtar Kelimeler

Lohn, Nichtzahlung des Lohns, berechtigte Kündigung, Arbeitsvertrag, Arbeitnehmer

Kaynakça

• Akbıyık C, ‘Fesih Hakkının Kötüye Kullanılmasının İş Sözleşmelerindeki Rolü’, (2007) 6 (2), İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19-28
• Bedük MN, Karabacak E, ‘İşçinin Ücretinin Zamanında Ödenmemesinin Hukuki Sonuçları’, (2018) 2 (3), Atlas Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 193-211
• Ekmekçi Ö, Yiğit E, Bireysel İş Hukuku Dersleri (3. Baskı, Onikilevha 2021)
• Evren Ö, ‘Ücret Ödenmemesinin Hukuki Sonuçları’, (2007) 2 (9), Terazi, 55-64
• Gültan A, İş Sözleşmesinde Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması, Hüküm ve Sonuçları, (Yüksek Lisans Tezi, 2010)
• Güzel A, ‘Karar İncelemesi’, (2005) 2 (79), Çalışma ve Toplum, 123-146
• Kayırgan H, Bireysel İş Hukukunda Zorunlu ve Zorlayıcı Nedenler, (1. Baskı, Onikilevha 2019)
• Narmanlıoğlu Ü, ‘Kanuni Süresinde Ücreti Ödenmeyen İşçinin İş Görmekten Kaçınabilme Hakkı (İmkanı)’, (2010) 12 (Özel Sayı), DEÜHFD, 607-633
• Süzek S, İş Hukuku (21. Baskı, Beta 2021)
• Süzek S, ‘İşçi Ücretlerinin Ödenmemesinin Hukuki Sonuçları’, (2007) 56 (4), AÜHFD, 207-221 (Ücretin Ödenmemesi)