LİMİTED ŞİRKETİN KURULUŞUNDA ŞİRKET ADINA YAPILAN İŞLEMLERDEN DOĞAN SORUMLULUK VE İŞLEMLERİN KURULUŞTAN SONRA DEVRALINMASI

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 279 - 298, 31.12.2024

Seda Ş. Güngör

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2024524

Öz

Limited şirket tüzel kişilik kazanmadan önce, kuruluş aşamasında, kurucular veya kuruluşa yardımcı diğer kişilerin ileride kurulacak şirket hesabına birtakım işlemler ve harcamalar yapmaları mümkündür. İşlemin yapıldığı sırada tüzel kişiliği olmayan şirketin bu işlemlerle tescilden sonra bağlı olmak istememesi ya da işlemler yapıldıktan sonra bir sebeple tüzel kişiliğin doğumunun gerçekleşmemesi durumunda söz konusu işlemlerin akıbetinin ne olacağı dolayısıyla yapılan işlemlerden kimlerin hangi şartlarla sorumlu tutulabileceğine ilişkin sorunlar ortaya çıkmaktadır. Şirketin tescilinden önce şirket adına işlem yapanlar ve taahhütlere girişenler bu işlem ve taahhütlerden şahsen ve müteselsilen sorumludurlar. İşlem ve taahhütlerin, ileride kurulacak şirket adına yapıldığının açıkça bildirilmiş olması ve şirketin ticaret siciline tescilinden sonra üç aylık süre içinde bu taahhütlerin şirket tarafından kabul olunması halinde işlemlerden yalnız şirket sorumlu hale gelecektir. Ayrıca şirketin kuruluş giderlerinin şirket tarafından kabul olunmaması durumunda bu giderler kurucular tarafından karşılanır. Kurucuların pay sahiplerine rücu hakkı bulunmamaktadır. Şirketin tüzel kişilik kazanmasından önce hesabına yapılan işlemleri haklı sebep göstermeden kabul etmemesi halinde işlemleri yapanların uğradıkları zararları gidermelerini sağlayacak ya da şirketi tescilden önce kendi hesabına yapılan işlemleri üstlenmeye zorlayacak bir düzenleme mevcut değildir. Müteselsil sorumlu olarak tescilden önce şirket adına yapılan işlemin sonuçlarına katlanan kişinin ancak diğer ortaklarla aralarında adi ortaklık niteliğinde bir kuruluş ortaklığının var olması halinde iç ilişkide uygulanacak sorumluluk rejimi kapsamında diğer ortaklara rücu etmesi mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Limited Şirket, Tescil, Tüzel Kişilik, Sorumluluk

DIE HAFTUNG FÜR DIE GESCHÄFTE, DIE WÄHREND DER GRÜNDUNG EINER GESELLSCHAFT MIT BESCHRÄNKTER HAFTUNG FÜR RECHNUNG DER GESELLSCHAFT GETÄTIGT WURDEN, UND DIE ÜBERNAHME DER GESCHÄFTE NACH DER GRÜNDUNG

Öz

Bevor eine Gesellschaft mit beschränkter Haftung Rechtspersönlichkeit erlangt, ist es in der Gründungsphase möglich, dass die Gründer oder andere Personen, die die Organisation unterstützen, bestimmte Geschäfte und Ausgaben im Namen der später zu gründenden Gesellschaft tätigen. Wenn die Gesellschaft, die zum Zeitpunkt der Vornahme der Geschäfte keine Rechtspersönlichkeit besitzt, nach der Eintragung nicht an diese Geschäfte gebunden sein will oder wenn die Rechtspersönlichkeit aus irgendeinem Grund nach Vornahme der Geschäfte nicht entsteht, können sich Probleme hinsichtlich des Ergebnisses der betreffenden Geschäfte und der Frage ergeben, wer für die vorgenommenen Geschäfte verantwortlich gemacht werden kann und unter welchen Bedingungen. Diejenigen, die vor der Eintragung der Gesellschaft im Namen der Gesellschaft Geschäfte tätigen und Verpflichtungen eingehen, haften persönlich und gesamtschuldnerisch für diese Geschäfte und Verpflichtungen. Wenn eindeutig angegeben wird, dass die Geschäfte und Verpflichtungen im Namen der künftig zu gründenden Gesellschaft vorgenommen werden, und wenn diese Verpflichtungen von der Gesellschaft innerhalb von drei Monaten nach der Eintragung der Gesellschaft in das Handelsregister akzeptiert werden, haftet nur die Gesellschaft für die Geschäfte. Wenn die Gesellschaft die Gründungskosten der Gesellschaft nicht übernimmt, werden diese Kosten von den Gründern getragen. Die Gründer haben kein Rückgriffsrecht auf die Aktionäre. Es gibt keine Regelung, die sicherstellt, dass die Personen, die die Geschäfte getätigt haben, für die Verluste, die sie erlitten haben, entschädigt werden oder dass die Gesellschaft gezwungen wird, die vor der Eintragung in ihrem Namen getätigten Geschäfte zu übernehmen, wenn sie die Geschäfte ohne triftigen Grund nicht akzeptieren. Derjenige, der die Folgen der vor der Eintragung für die Gesellschaft vorgenommenen Geschäfte als Gesamtschuldner trägt, kann die anderen Gesellschafter im Rahmen der im Innenverhältnis anzuwendenden Haftungsregelung nur in Anspruch nehmen, wenn zwischen ihnen eine offene Handelsgesellschaft besteht.

Anahtar Kelimeler

Gesellschaft mit beschränkter Haftung, Eintragung, Rechtspersönlichkeit, Haftung

LIABILITY ARISING FROM THE TRANSACTIONS MADE ON BEHALF OF THE COMPANY DURING THE ESTABLISHMENT OF A LIMITED COMPANY AND TRANSFER OF THE TRANSACTIONS AFTER THE ESTABLISHMENT

Öz

Before a limited company gains legal personality, during the establishment phase, it is possible for the founders or other persons assisting the organization to make certain transactions and expenses on behalf of the company to be established in the future. If the company, which does not have a legal personality at the time the transaction is made, does not want to be bound by these transactions after registration, or if the legal personality does not arise for some reason after the transactions are made, problems may arise regarding the outcome of the transactions in question and who can be held responsible for the transactions made and under what conditions. Those who perform transactions and undertake commitments on behalf of the company before the company is registered are personally and severally liable for these transactions and commitments. If it is clearly stated that the transactions and commitments are performed on behalf of the company to be established in the future and if these commitments are accepted by the company within three months after the company is registered in the trade registry, only the company will be liable for the transactions. In addition, if the company does not accept the establishment expenses of the company, these expenses are covered by the founders. The founders do not have the right of recourse to the shareholders. There is no regulation that will ensure that the persons who made the transactions, if they do not accept the transactions made on their behalf before the company became a legal entity without justified reason, compensate for the losses they have suffered or force the company to undertake the transactions made on their behalf before registration. The person who bears the consequences of the transaction made on behalf of the company before registration as jointly liable can only recourse to the other partners within the scope of the liability regime to be applied in the internal relationship if there is an establishment partnership in the nature of a general partnership between them.

Anahtar Kelimeler

Limited Company, Registration, Legal Entity, Liability

Kaynakça

• Akten R, Hasta Hakları Uygulamaları, (1. Baskı, 2008, Kariyer Matbaacılık).
• Alışkan M, Limited Şirket, Tarihçe Niteliği (Legal 2013)
• Bahtiyar M, Ortaklıklar Hukuku (16. Bası, Beta 2022)
• Barlas N, Adi Ortaklık Temeline Dayalı Sözleşme İlişkileri (3. Bası, Vedat 2012)
• Bilgili F ve Demirkapı E, Şirketler Hukuku Dersleri (6. Basım, Dora 2018)
• Çamoğlu E, Limited Ortaklıklar Hukukunun Temel İlkeleri (Vedat 2020)
• Çebi H, Limited Şirketler Hukuku (Adalet 2019)
• Eren F, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (10. Baskı, Yetkin 2022)
• Eriş G, Ticari İşletme ve Şirketler C II (2. Baskı, Seçkin 2014)
• İmregün O, Kara Ticareti Hukuku Dersleri (Filiz 2005)
• Kaya İ, ‘Limited Şirket Ortağının Kamu Borçlarından Sorumluluğu ve Danıştayın 2013/1 E. ve 2018/1 K. Sayılı İBK Üzerine Kısa Bir Değerlendirme’ (2020) 6 (1) AndHD 133-157
• Kayıhan İ, Şirketler Hukuku (3. Baskı, Seçkin 2019) https://lib.kazanci.com.tr/kho3/ibb/anaindex.html (Kazancı: Kazancı İçtihat Bilgi Bankası)
• Kendigelen A ve Kırca İ, Şirketler Hukuku Cilt III (On İki Levha 2022)
• Kervankıran E, ‘Ön Şirket ve Hukuki Niteliği’ (2012) Özel Sayı 18 (2) Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 349-369
• Kılıçoğlu A M, Borçlar Hukuku (Genel Hükümler) (15. Bası, Turhan 2012)
• Kırca İ, ‘Tüzel Kişiliğin Kazanılmasından Önce Anonim Şirket Adına Yapılan İşlemler’ (1998) 19 (4) Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 85-113
• Moroğlu E, Türk Ticaret Kanunu ile Yürürlük ve Uygulama Kanunu Tasarıları Değerlendirme ve Öneriler (6. Baskı, Vedat 2009)
• Reisoğlu S, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (Yirmi ikinci Bası, Beta 2011)
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu E, Ortaklıklar Hukuku I (13. Bası, Vedat 2014)
• Poroy R, Tekinalp Ü ve Çamoğlu E, Ortaklıklar Hukuku II (13. Bası, Vedat 2017)
• Pulaşlı H, Şirketler Hukuku Genel Esaslar (2. Baskı, Adalet 2013)
• Şener O H, Adi Ortaklık (Yetkin 2008)
• Şener O H, Ortaklıklar Hukuku (2. Bası, Seçkin 2015)
• Şener O H, Limited Ortaklıklar Hukuku (Seçkin 2017)
• Tarhanlı C, Türk ve Alman Hukukunda Ön-Anonim Şirket (On İki Levha 2013)
• Tekinalp Ü, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku (4. Bası, Vedat 2015)
• Yavuz C, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler) (10. Baskı, Beta 2012)