EBEVEYN KABULÜ/REDDİ İLE EBEVEYN UYGULAMALARI İLİŞKİSİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Year 2017, Volume: 12 Issue: 1, 35 - 50, 09.01.2017

Hafize Öztürk Can , Eda Şeyda Aksel

Abstract

Araştırmanın
amacı; ebeveyn kabul/red özellikleri ve kontrol ile ebeveyn uygulamaları
arasındaki ilişki ve etkileyen faktörleri belirlemektir. Analitik bir araştırma
olup, evreni ilköğretim çağında çocuğu olan ebeveynlerden oluşmaktadır. Kartopu
örnekleme yöntemi ile seçilen 172 ebeveyn örneklemi oluşturmuştur. Araştırmada,
katılımcıların sosyo-demografik özellikleri belirlemek için form
kullanılmıştır. Ayrıca, Ebeveyn Kabul/Red/Kontrol Ölçeği; ebeveynlerin çocuğu
kabullenme ve reddetme davranışlarına ait algılarını ölçmek üzere geliştirilmiştir.
 Ana Babalık uygulamaları Ölçeği ile de İlköğretim
çağındaki çocuğuna yönelik olumlu ve olumsuz davranışlarını
değerlendirmektedir. Veriler, SPSS 16.0 paket programı kullanılarak analiz
edilmiştir. Verilerin sayı ve yüzde dağılımları ve ortalama değerleri
alınmıştır. Araştırmada korelasyon analizi, regresyon ve tek yönlü varyans
analizi kullanılmıştır. Ebeveyn Kabul/Red/Kontrol Ölçeği puan ortalaması
85.26±15.84dir. Anne Babalık Uygulamaları Değerlendirme Ölçeği puan ortalaması 166.75±15.82
dir. Anne Babalık Uygulamaları Değerlendirme Ölçeği Puanı ile Ebeveyn Kabul/Red Ölçeği arasında ilişki
negatif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır. Araştırma sonucuna göre anne
babalık uygulamaları ebeveyn kabul/red durumunu etkilemektedir. 

Keywords

Ebeveyn Uygulamaları, Ebeveyn Kabul, Ebeveyn Red, Ebeveyn Kontrol, Ebeveyn İlişkisi

PARENTAL ACCEPTANCE/REJECTION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN PARENTAL CONTROL APPLICATIONS AND RELATED FACTORS

Abstract

The main purpose of the research;  was to determine parental acceptance and
rejection characteristics of the relationship between parental control
applications and related factors.This research is an analytic survey. The
population of the research consists of the parents with children in primary
educational period. 172 parents participated in the study. The sample was
snowball sampling selected. This
research used to The Participant DataForm:It has been comprised by the
researchers in effort to get information about the socio-demographic characteristics
of the parents features.Parental
Acceptance/Rejection/Control Scale; This scale has been developed in order
to measure the perception of parents  belonging
to about acceptance/rejection refuse behaviour of the parents about their
children. Parenting
Practices Scale:It
evaluates the positive and negative behaviour of parents towards their children
in primary educational period.

Analysis:The data analyzed
by using SPSS 16.0. In the analysis of the data, the total scores count and
percentage distribution and mean value of the data have been taken. Correlation,
regression and one way analysis has been determine between scales.Results: Total score average of Parental
Acceptance/Rejection/Control Scale
is 85,26±15,84. With 166.75±15.82 that is total score average of Parenting Practices Scale. A
negatively statistical significant relation has been found determined between
Total Score of Parental Applications Evaluation Scale and Parental Acceptance/Rejection
Scale.Conclusion,Recommendation:According
to the research result, parental applications effect the state of parental
accept/refuse. 

Keywords

Parental applications, Parental Acceptance, Parental Rejection

References

• 1. American Psychological Association [APA]. (2016). Parenting American Psychological Association [APA]. http://www.apa.org/topics/parenting/ (Erişim Tarihi: 31.07.2016).
• 2. Spera, C. (2005). A review of the relationship among parenting practices, parenting styles, and adolescent school achievement. Educational Psychology Review, Volüme:17, Number:2,pg:125-146. doi:10.1007/s10648-005-3950-1
• 3. Steinberg, L., Lamborn, S., Dornbusch, S., and Darling, N. (1992). Impact of Parenting Practices on Adolescent Achievement: Authoritative Parenting, School Involvement, and Encouragement to Succeed. Child Dev. Volüme:63, pg:1266–1281. DOI: 10.1111/j.1467-8624.1992.tb01694.x
• 4. Stevenson-Hinde, J. (1998). Parenting in Different Cultures: Time to Focus. Developmental Psychology, Volüme:34, Number:4, pg:698-700. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.34.4.698.
• 5. Aksoy, A. B. (2005). Farklı Kültürlerde Ebeveynlik. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:13, Sayı:2,ss:333-338 (Erişim Tarihi:107.09.2016)
• 6. Eryavuz, A. (2006). Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul veya Reddinin Yetişkinlik Dönemi Yakın İlişkileri Üzerindeki Etkileri. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• 7. Aksoy, A. B., & Kılıç, Ş. Kahraman ÖG. (2009). Asya Kültürlerinde Ebeveynlik Stilleri Ve Uygulamaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:18, Sayı:2, ss:14-25 (Erişim Tarihi: 28.07.2016)
• 8. Arı M, Yaban E.H. (2016). Okulöncesi Dönemdeki Çocukların Sosyal Davranışları: Mizaç Ve Duygu Düzenlemenin Rolü, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), Cilt:31, Sayı: 1; ss:125-141. DOI:10.16986/HUJE.2015014655
• 9. Erkan, S., & Toran, M. (2004). Alt Sosyo-Ekonomik Düzey Annelerin Çocuklarını Kabul Ve Reddetme Davranışlarının İncelenmesi (Diyarbakır ili örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 27, Sayı:27, ss:91-97 (Erişim Tarihi: 15.07.2016).
• 10. Gander, M. J. ve Gardiner, H. (1998). Çocuk ve Ergen Gelişimi (Yayına Hazırlayan: Bekir Onur), Ankara: İmge Kitabevi.
• 11. Rohner, R. P. (2004). The Parental "Acceptance-Rejection Syndrome": Universal Correlates of Perceived Rejection. American Psychologist, Volüme:59, Number:8, pg:830- 840. doi.org/10.1037/0003-066X.59.8.830
• 12. Bilen J.(2013). Anne-Baba Kabul-Reddinin Psikolojik Uyum Üzerindeki Etkisinin Kimlik Duygusu Açısından İncelenmesi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Prof. Dr. Çiğdem Dereboy).
• 13. Dural, G, Ilhan, Y (2014). Investigation of Relationship Between Parental Acceptance and Psychological Adjustment among University Students. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 27(3); 221. DOI: 10.5350/DAJPN2014270305
• 14. Hortaçsu, N. (1997). İnsan İlişkileri, Ankara: İmge Yayınları.
• 15. Rohner R.P., Khaleque A., Cournoyer D.E. (2012). Introductıon to Parental Acceptance-Rejectıon Theory, Methods, Evıdence, And Implıcatıons, http://csiar.uconn.edu/wp-content/uploads/sites/494/2014/02/INTRODUCTION-TO-PARENTAL-ACCEPTANCE-3-27-12.pdf (Erişim Tarih: 31.07.2016)
• 16. Varan, A. (2005). Relation Between Parental Acceptance And Intimate Partner Acceptance in Turkey: Does history repeat ıtself? Ethos, Volüme: 33, Number:3, pg:414-426. DOI: 10.1525/eth.2005.33.3.414
• 17. Varan, A., Rohner, R. P. & Eryüksel, G. (2008). Intimate partner acceptance, parental acceptance in childhood, and psychological adjustment among Turkish adults in ongoing attachment relationships. Cross-Cultural Research. Volüme:42, Number:1,pg:46-56. doi: 10.1177/1069397107309758
• 18. Gülay, H. (2011). Assesment Of The Prosocial Behaviors of Young Children With Regard To Social Development, Social Skills, Parental Acceptance-Rejection And Peer Relationships. Journal of Instructional Psychology, Volüme:38, Number:3-4,pg:164-172.
• 19. Kasuto, S.A. (2005). Aile Etkileşiminin Çocuğun Sosyal Ve Bilişsel Gelişimi Üzerindeki Etkisi, (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 20. Tepeli, K, Yılmaz, E. (2013). Social problem solving skills of children in terms of maternal acceptance-rejection levels. US-China Education Review, Volüme:3, Number:8,pg:581-592. ISSN 2161-6248.
• 21. Önder, A., Gülay, H. (2007). Annelerin kabul red düzeyi ile çocuklarının empati becerisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:22, Sayı: 22, ss:23-30 (Erişim Tarihi: 02.08.2016).
• 22. Öngider, N. (2006) “Evli ve Boşanmış Ailelerde Algılanan Ebeveyn Kabul Reddinin Çocuğun Psikolojik Uyumu Üzerindeki Etkileri” Doktora Tezi Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• 23. Ural, O., Güven G, Efe-Azkeskin K, Sezer T, Yılmaz E, Akşin E, Bayındır D (2014). Okul Öncesi Dönemde Çocuğu Olan Annelerin Kabul-Red Düzeyleri İle Sosyal Davranış Denetimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:3, Sayı:14,ss:456-471 (Erişim Tarihi: 20.07.2016).
• 24. Şanlı D, Öztürk C (2015). Anne Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları Ve Tutumlar Üzerine Kültürün Etkisi, DEUHFED, Cilt:8, Sayı:4,ss:240-246 (Erişim Tarihi: 27.07.2016).
• 25. Arkan B, Üstün B.(2010). Ebeveyn eğitim programlarını değerlendirme rehberi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi (DEUHYO ED), Cilt: 3, Sayı: 2, ss:102-107. http://www.deuhyoedergi.org ( Erişim tarihi: 27.07.2016).
• 26. Pryor, J. (2004). Parenting in Reconstituted and Surrogate Families. In: Hoghughi M, Long N, (Ed.), Handbook of parenting: theory and research for practice. pp. 110–129.
• 27. Erkman F., Varan A. (2004). The Warmth Dimension: Parental Acceptance-Rejection Theory, Assessment Tools, And Research Findings. Paper presented at the 13th National Psychology Congress, Istanbul, Turkey.
• 28. Kahraman, H, Irmak TY., Başokçu TO (2016). Ana Babalık Uygulamaları Ölçeği (ABUÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB) (Değerlendirmek üzere gönderilmiş makale)
• 29. Aksakoğlu, G., (2006). Sağlıkta Araştırma ve Çözümleme, İkinci Yazım, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayını, İzmir.
• 30. Paley, B., Conger, R. D. & Harold, G. T. (2000). Parent’ s Affect Adolescent Cognitive Representations And Adolescent Social Development. Journal of Marriage and Family, Volüme:62,pg:761-776. DOI: 10.1111/j.1741-3737.2000.00761.x
• 31. Davidov, M.&Grusec, J. E. (2006). Untangling the links of parental responsiveness to distress and warmth to child outcomes. Child Development, Volüme:77, pg:44-58. DOI: 10.1111/j.1467-8624.2006.00855.x
• 32. Yağmurlu, B., Sanson, A., Köymen, S. (2005). Ebeveynlerin ve Çocuk Mizacının Olumlu Sosyal Davranış Gelişimine Etkileri: Zihin Kuramının Belirleyici Rolü. Türk Psikoloji Dergisi, Cilt:20, Sayı:55,ss:479-488 (Erişim Tarihi: 20.07.2016)
• 33. Büyüktaşkapu, S (2012). Annelerin Özyeterlik Algıları Ile 1-3 Yaş Arasındaki Çocuklarının Gelişimleri Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, ss:18-30 (Erişim Tarihi: 27.07.2016).
• 34. Özkafacı, A (2012). Annenin Çocuk Yetiştirme Tutumu İle Çocuğun Sosyal Beceri Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ar-El Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• 35. Bilir, S., Arı, M., Dönmez, N. B., Atik, B. ve San, P. (1991). Türkiye’nin 16 ilinde 4-12 Yaşlar Arasındaki 50.473 Çocuğa Fiziksel Ceza Verme Sıklığı Ve Buna Ilişkin Problem Durumlarının Incelenmesi, Aile ve Toplum, Cilt:1, Sayı:1, ss:57-70. ISSN: 1303-0256.