Kıbrıs Haçlı Krallığında Seneşaller

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 619 - 626, 02.08.2022

Bengü Gülmez

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1094331

Öz

Kıbrıs’ta XIII. – XV. yüzyıllar arası yaklaşık üç yüz yıl Lusignan hanedanı hüküm sürmüştür. Lusignan ailesinin idari yapılanması diğer Haçlı devletlerininkine benzer şekildeydi. Yönetimi kolaylaştırmak adına krallar devlet kademesinde güvendikleri kişileri görevlendirmiştir. Bu makalede ile Kıbrıs’ta Lusignanlar döneminde görev yapan seneşaller kronolojik sıra ile tespit edilerek incelenmiştir. Seneşaller hiyerarşide ilk sırada yer alan önemli devlet memurlarıydı. Kıbrıs Lusignan Krallığı’nın ilk dönemlerinde seneşal olarak görev yapan kişiler Lusignanlardan ya da önde gelen ailelerden olan Ibelinlerden seçilmiştir. Krallığın son dönemlerine doğru ise Katalan ve İspanyol kökenli ailelerden başka kişiler de seneşal olmuştur. Krallığın ilk dönemlerinde seneşallerin isimlerini tespit etmek zor olmakla birlikte son dönemlerde kralların yaptıkları atamalara kaynaklarda daha açık şekilde yer verilmiştir. Seneşallerin görevleri, kaynaklardaki belgeler incelenerek belirlenmeye çalışılmıştır. Kraliyet ailesinin evlenme durumlarında seneşaller heyetlerde görevlendirilmiştir. Sefere çıkılacağı zamanlarda da kralın temsilcisi olarak yer aldıkları görülmüştür. Buna ek olarak kralın yanında olup, destek olmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, Kıbrıs Krallığı, Lusignan Hanedanı, Seneşaller, İdari Yapı

Seneschals During the Reign of the Lusignan Kingdom of Cyprus

Öz

The Lusignan dynasty ruled in Cyprus for about three hundred centuries from the XIII to the XV centuries. The Lusignan family’s administrative structure was similar to that of the Crusader states. In order to facilitate the administration, the kings had appointed people they trust at the state level. In this article, the seneschals who served during the Lusignan period in Cyprus have been identified and examined in chronological order. Seneschals were important civil servants who occupied the first place in the hierarchy. In the early periods of the Lusignan Kingdom of Cyprus, the people who served as seneschals were chosen from the Lusignans or Ibelins, who were from prominent families. Towards the end of the kingdom, other people from families of Catalan and Spanish origin also became seneschals. Although it is difficult to determine the names of seneschals in the early periods of the kingdom, the appointments made by the kings in recent periods have been more clearly included in the sources. The duties of the seneschals were determined by examining the documents in the sources. In cases of marriage of the royal family, seneschals are appointed in delegations It was also seen that they took part as representatives of the king when the expedition was to be launched. Besides, they were with the king and supported him.

Anahtar Kelimeler

Cyprus, Kingdom of Cyprus, Lusignan Dynasty, Seneschals, Administrative Structure

Kaynakça

• ALTAN, Ebru. (2020). Haçlı Devletlerinde Kullanılan Unvanlara Dair, İstanbul Üniversitesi Tarih Dergisi, 71(1), 67- 81.
• Assises de Jérusalem ou Recueil des Ouvrages de Jurisprudence Composé Pendant le XIII Siecle Dans Les Royaumes de Jérusalem et de Chypre (1841). publiée M. Le Comte Beugnot, Vol. I, Paris: İmprimerie Royale.
• BUSTRON, Florio. (1886). Chronique de L’İle de Chypre. publiée Rene de Mas Latrie, Paris: İmprimerie Royale.
• Chroniques d’Amadi et de Strambaldi, Premiere Partie Chronique d’Amadi, (1891). publiées par M. René de Mas Latrie, Vol. I, Paris: İmprimerie Nationale.
• Chroniques d’Amadi et de Strambaldi, Seconde Partie Chronique de Strambaldi, publiées par M. René de Mas Latrie, Vol. II, Paris İmprimerie Nationale 1893.
• COUREAS, Nicholas. (2107). Admirals of Lusignan Cyprus. Crusades, 15, Benjamin Z. Kedar, Johanthan Philips, Jonathan S. C. Riley-Smith with Nikolaos G. Chrissis (Ed.), 117-135, Newyork: Routledge.
• DARDEL John, (1906) Chronique d’Armenie, Recueil des Historiens des Croisades Documents Arménies, Vol. II, Paris: Imprimerie Nationale.
• EDBURY, Peter. (1994). The Kingdom of Cyprus and Crusades, 1191-1374, Cambridge: Cambridge University Press.
• HİLL, George (1948). A History of Cyprus, Vol. II- III, Cambridge: Cambridge University Press.
• Le Templier de Tyr. (1887). Les Gestes des Chiprois, Recueil de Chroniques Françaises Ecrites en Orient aux XIII- XIV Siecles, Société de L’orient Latin, Gaston Rynaud (Ed.), Geneve: İmprimerie Jules-Guillaume Fick.
• L’Estoire des Eracles. (1859). Recueil des Historiens des Croisades Historiens Occidentaux, Vol. II, Paris: Imprimerie Royale.
• LUSİGNAN, Etienne de. (1579). Histoire Contenant Une Sommaire Description des Genealogies, Alliances, gestes de Tous les Princes, Grands Seigneurs dont la plupart estioient François qui ont iadis commadéés Royaumes de Hierusalem, Cypre, Armenie, lieux Circonuoisins, Paris: Guillaume Chaudiere.
• LUSİGNAN, Etienne de (1580). Description de Toute L’Isle de Cypre, et Des Roys, Princes et Seigneurs tant Payens que Chrestiens, Paris: Guillaume Chaudiere.
• MACHÉRAS, Léonce. (1882). Chronique de Chypre, (çev. E. Miller), Paris: Ernest Leroux.
• MAS LATRİE, M. L. (1852). Histoire de L’İle de Chypre Sous Le Renge des Princes de la Maison de Lusignan, Vol. II, Paris: Imprimerie Impreriale.
• MAS LATRİE, M. L. (1855). Histoire de L’İle de Chypre Sous Le Renge des Princes de la Maison de Lusignan, Vol. III, Paris: Imprimerie Impreriale.
• MAS LATRİE, M. L. (1861). Histoire de L’İle de Chypre Sous Le Renge des Princes de la Maison de Lusignan, Vol. I, Paris: Imprimerie Impreriale.
• MAS LATRİE, M. L. (1881). Généalogie des Rois de Chypre de la Famille de Lusignan, Venise: Imprimerie de Marco Visentini.
• MAS LATRİE, M. L. (1882). Documents Nouveaux Servant de Preuves a L’Histoire de l’İle de Chypre, Paris: Imprimerie Nationale.
• REY, M. E.-G. (1869). Le Familles d’outre-Mer de Du Cange, Paris: Imprimerie Imperiale.
• RUNCİMAN, Steven. (2019). Haçlı Seferleri Tarihi, C. II- III, (Çev. Fikret Işıltan), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• TAFUR, Pero. (1926). Travels and Adventure 1435-1439, London: Routledge.
• The Chronicle of George Boustronios 1456-489. (1964). (Çev. R. M. Dawkins), Victoria: Melbourne University Press.