Parion Tiyatrosu Hyposcaenium Bölümü’nden Ele Geçen Geç Roma Dönemi Sikkeleri Üzerine Değerlendirmeler

Year 2021, Volume: XXIX Issue: XXIX, 391 - 422, 31.05.2021

Vedat Keleş Kasım Oyarçin

Abstract

Parion Antik Kenti, Troas Bölgesi’nin kuzeyinde, bugünkü Çanakkale ili, Biga ilçesi sınırları
içerisindeki, Kemer Köyü’nde yer almaktadır. Parion, sahip olduğu coğrafi ve stratejik konumu
ve önemli bir ticaret limanına sahip olması gibi özellikleri sayesinde çağlar boyunca bölgedeki egemen güçlerin sahip olmak istedikleri kentlerden biri olmuştur. MÖ 8. yüzyılda bir Grek
kolonisi olarak kurulan Parion’a, Roma Cumhuriyet Dönemi sonlarında, Romalı emekli askerler
yerleştirilmiş ve Roma kolonisi statüsü verilerek, Roma İmparatorluğu’nun Anadolu’daki en fazla
önem verdiği kentlerinden birisi haline gelmiştir. Kentin bu statüsü ekonomik olarak da gelişmesini ve zenginleşmesini sağlamış ve Parion antik kenti Kuzey Troas Bölgesi’nde en fazla Romalı
barındıran kentlerden biri olmuştur. Parion, Roma koloni statüsü verilmesi sonrasında gerek bölge
ticaretinde, gerekse siyasi ve askeri alanlarda söz sahibi olan bir kente dönüşmüştür. Bunun doğal
bir sonucu olarak Parion’da 2005 yılından bu yana gerçekleştirilen kazılarda Roma Dönemi’ne ait
önemli arkeolojik bulgulara ulaşılmıştır. Bu arkeolojik bulgularından biri de 2013 yılı tiyatro kazılarında sahne binasına girişinin güneyinde, hyposcaeniumun zemin seviyesinde toplu bir şekilde
bulunan 266 adet sikkedir. Kentteki kazılarda ele geçen toplu Geç Roma sikke buluntularına oranla
daha yüksek kondüsyona sahip sikkelerin 227’sinin imparatoru okunabilmiştir. 23 farklı imparator
ve 11 darphaneye ait örneklerin bulunduğu sikkeler Gallienus ile Arcadius Dönemleri arasına tarihlenirken, sikkelerin büyük bir çoğunluğunun MS 310-324 yılları arasında darp edildikleri anlaşılmaktadır. Sikkelerin en geç tarihlisinin MS 383-392 yılları arasına tarihleniyor olması, Parion
Roma Tiyatrosu’nun arkeolojik kalıntı ve buluntuları yardımıyla MS 4. yüzyılın sonunda işlevini
kaybettiği düşüncesini desteklemesi açısından da önemlidir. Çalışma kapsamında Parion Roma
Tiyatrosu’nda hyposcaeniumun zemin seviyesinde toplu bir şekilde bulunan sikkeler aracılığıyla,
hem yapıyla ilgili hem de numismatik açıdan yeni verilere ulaşmak amaçlan

Keywords

Troas, Parion, Tiyatro, Hyposcaenium, Geç Roma, Sikke

References

• Ptolemaios Geographika Hyphegesis (çev. E. L. Stevenson), New York, 1932. Strabon Geographika: Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap: XII, XIII, XIV (çev. A. Pekman), İstanbul 2000.