Özengen (Amatör) Çalgı Eğitiminin 9-16 Yaş Aralığındaki Bireylerin Benlik Kavramı Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 3 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı, 1 - 15, 30.11.2020

Beril Tekeli , Baran Gülüm , Erdem Çağlar

Öz

Gelişimsel açıdan çocuklukta ortaya çıkan benlik kavramı, genel olarak bireyin kendini ve çevresini ne şekilde tanımladığına dair tutumları ifade etmektedir. Benlik oluşumunda bireylerin toplumsal hassasiyeti algılamaları, arkadaşlık ilişkilerini geliştirmeleri ve çevrelerine duyarlı olmaları gibi davranışlardaki olumlu etkileri çeşitli araştırmalarla desteklenen özengen (amatör) müzik eğitiminin önemli alt boyutlarından biri de özengen çalgı eğitimidir. Çalgı çalmak için güdülenmiş istekli bireylere verilen bu eğitim, fiziksel, bilişsel ve ruhsal gelişimi amaçlamaktadır. Ancak her yaşa ve yetenek seviyesine göre kurgulanabilen özengen çalgı eğitiminin benlik kavramına etkisine yönelik bir çalışmaya rastlanılmamaktadır. Bu çerçevede araştırmada, özengen çalgı eğitiminin çocuk ve ergenlerin benlik kavramı düzeylerine etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla araştırmada, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel müzik kurslarında özengen çalgı eğitimi almaya başlayan ve bu eğitimi almaya devam eden 9-16 yaş aralığındaki 151 çocuk ve ergene, kendilerine karşı tutumlarını belirlemek ve benlik algılarını ölçmek amacıyla Piers-Harris tarafından geliştirilen, Melike Çataklı ve Necla Öner tarafından Türkçeye uyarlanan 80 soruluk “Çocuklar İçin Öz Kavramı Ölçeği” (Piers-Harris Childrens’s Self-Concept Scale) uygulanmıştır. Yine araştırmada, 9-16 yaş aralığındaki özengen çalgı eğitimi alan çocuk ve ergenlerin cinsiyet, yaş, özengen çalgı eğitimi süresi, çalgı ve okul türü değişkenleri ele alınarak analiz edilmiş, bu eğitimi alan öğrencilerin benlik kavramı düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu; özengen çalgı eğitimi kapsamında eğitimini aldıkları çalgı türünün benlik kavramı düzeylerini etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özengen müzik eğitimi, Özengen çalgı eğitimi, Benlik kavramı, Çocuk, Ergen

Kaynakça

• Argun, Y. (2005). Anne baba ve öğretmenlerin öğrenilmiş güçlülüğü ile okul öncesi çocukların davranışsal-duygusal güçlülüğü ve kendilik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Arslan, Ş. (2016). İlkokula devam eden üstün yetenekli çocukların sosyal davranış özellikleri ile benlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Bahçelievler ilçesi örneği). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aslan Yılmaz, H. (2016). Bir derleme: benlik kavramına ilişkin bazı yaklaşımlar ve tanımlamalar. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 48, 79-89.
• Aydın, E. (2019). Bağlanma stillerinin orta çocukluk dönemindeki çocuklarda benlik algısı ve mükemmeliyetçilik tutumu ile ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Bee, H. & Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Bilgin, Y. & Coşkuner, S. (2017). Soundpainting uygulamalarının öğrencilerin özgüveni üzerindeki etkileri, Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(4), 91-110.
• Colwell, C. M., Davis, K. & Schroeder, L. K. (2005). The effect of composition (art or music) on the self-concept of hospitalized children, Journal of Music Therapy, 42(1), 49–63.
• Çağlar, E. (2011). Özengen keman eğitimi alan öğrencilerin temel hedeflere erişme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (bir müzik kursu örneği). Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çağlar, E. & Tekeli, B. (2018, Ekim). Özengen (amatör) çalgı eğitiminin ergenlerin empati düzeyine etkisinin incelenmesi. 3. Uluslararası Felsefe, Eğitim, Sanat ve Bilim Tarihi Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Demoulin, D. F. (2000). I like me: enhancing self concept in kindergarten-age children through active school/business partnerships, NASP Communiqué, 27(8), 90-95.
• Deniz, J. & Azeri, S. (2006). Mesleki müzik eğitimi alan ve almayan lise öğrencilerinin benlik kavramlarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 23, 99-106.
• Dolgin, K. G. (2014). Ergenlik psikolojisi-gelişim, ilişkiler ve kültür. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Harter, S. (1982). The perceived competence scale for children. Child Development, 53(1), 87-97.
• Kulaksızoğlu, A. (2006). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Metin, E. N. & Bencik Kangal, S. (2012). Bilim sanat merkezlerine devam eden 12–14 yaş grubu üstün yetenekli çocukların benlik algılarının incelenmesi, Eğitim ve Bilim, 163(37), 3-16.
• Oyserman, D. & Markus. H. R. (1990a). Possible selves and delinquency. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 112-125.
• Oyserman, D. & Markus. H. R. (1990b). Possible selves in balance: Implications for delinquency. Journal of Social Issues, 46, 141-157.
• Öner, N. (2012). Türkiye’de kullanılan psikolojik testlerden örnekler-bir başvuru kaynağı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Öner, N. (1994). Pier-Harris’in çocuklarda öz kavramı ölçeği el kitabı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Özçiçek, G. (2014). Çocuğun benlik kavramının olumluluğu, annenin mükemmeliyetçiliği ve anne kabul red algısı arasındaki ilişkilerin incelemesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Özen, Y. & Gülaçtı, F. (2010). Benlik-kavramı ve benliğin gelişimi bilen benliğe gereksinim var mı? Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 21-37.
• Şenol Özyiğit, E. N. (2011). İlköğretim matematik dersinde yaratıcı drama uygulamalarının öğrencilerin problem çözme stratejileri, başarı, benlik kavramı ve etkileşim örüntüleri üzerindeki etkisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Tabaru Örnek, G. & Çoban Sural, Ü. (2018). 4. sınıf öğrencilerinin benlik algıları ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Öğrenme Teknolojileri Dergisi, 1(2), 17-23.
• Tepeli, H. (2018). Ankara'daki özengen müzik eğitimi veren kurumların çok yönlü incelemesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Topçu Bilir, Z. (2019). Yaşam becerileri programının beş yaş çocuklarının yaşam becerileri, benlik algıları ve sosyal duygusal uyum düzeylerine etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Uçan, A. (1994). İnsan ve müzik insan ve sanat eğitimi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Uslu, M. (2009). Cumhuriyet’in ilanından günümüze Türkiye’de müzik eğitimi üzerine bir çalışma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.