“Avare Yıllar” Romanının Söz Varlığı Açısından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 40 Sayı: 1, 1 - 11, 30.06.2021

Erhan Akın , Mehmet Miçooğulları

Öz

Nitelikli edebi eserler, ana dilinin söz varlığını gösteren, dilin anlam dizgesini, niteliğini, ifade gücü ile olanaklarını örneklendiren bir araç olarak okurun karşısına çıkar. Dolayısıyla eser ana dilin tüm olanaklarını kullandığı ölçüde başarılı olur.
Bir eserde yer alan söz varlığı aynı zamanda eserin kaleme alındığı dönem hakkında da ipucu verecek ana kaynaklardandır. Dilin somut varlığı olan söz varlığı; eserin yazıldığı döneme ilişkin düşüncelerin oluşmasında, dilin imkanlarının görülmesinde dahası dilin ve anlatım özelliklerinin gelecek nesillere aktarılmasında etkin bir rol oynar. Bu yüzden bir eserin sahip olduğu söz varlığı, okurlara dili tanıtan önemli paydaşlardan biridir.
“Küçük Adamın Romanı” dizisi iki eserden oluşmaktadır. Dizinin ilk eseri olan “Baba Evi”, söz varlığı açısından incelenmiştir. Bu çalışmayla Orhan Kemal’in “Küçük Adamın Romanı” dizisinde yer alan “Avare Yıllar” adlı eserin söz varlığı açısından incelenmesinin yanı sıra söz konusu dizinin, Türkçe eğitimi ve öğretiminde kullanılabilme niteliği üzerinde durulmuştur. Çalışmada doküman incelemesi tekniği kullanılmış; veriler fişleme tekniği ile ortaya çıkarılmıştır. Çalışma ile söz varlığı açısından oldukça zengin olduğu tespit edilen eserin dizinin birinci yapıtından daha fazla örnek içerdiği sonucuna ulaşılmış; eserin, Türkçe eğitimi ve öğretiminde kullanılabilecek eserler arasında da yer alabileceği önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Avare Yıllar, ana dili, söz varlığı, Türkçe eğitimi ve öğretimi

A Vocabulary Analysis on “Avare Yıllar” Novel

Öz

Qualified literary works appear before the reader as a tool that demonstrates the vocabulary of the native language, exemplifies the language's meaning system, quality, expressiveness and possibilities. Therefore, the work becomes successful as long as it uses all the possibilities of the native language.
The vocabulary in a work is also one of the main sources that will give clues about the period in which the work was written. Vocabulary, which is the tangible existence of language; plays an active role in the formation of ideas about the period in which the work was written, in seeing the possibilities of the language, and in transferring the language and its expressive features to future generations. Therefore, the vocabulary of a work is one of the important stakeholders that introduce the language to the readers.
The "Küçük Adamın Romanı" series consists of two works. The first work of the series, "Baba Evi", has been examined in terms of vocabulary. With this study, it was emphasized that the work named "Avare Yıllar" in Orhan Kemal's "Küçük Adamın Roman" was examined in terms of its vocabulary, as well as its ability to be used in Turkish education and teaching. Document analysis technique was used in the study; the data were revealed by the filing technique. It was concluded that the work, which was found to be quite rich in terms of vocabulary, contains more examples than the first work of the series; It has been suggested that the work can be among the works that can be used in Turkish education and teaching.

Anahtar Kelimeler

Avare Yıllar, Native language, vocabulary, Turkish education and training

Kaynakça

• Akın, E., Karakaş, R., & Tarhan, H. (2018). Orhan Kemal'in "Baba Evi" Romanına Söz Varlığı Açısından Yaklaşım. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 40, 81-91.
• Kemal, O. (2019). Baba Evi - Avare Yıllar (Küçük Adamın Romanı 1-2). İstanbul: Everest Yayınları.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• TDK, T. D. (2005). Türkçe Sözlük (10.Basım). Ankara: TDK Yayınları.
• Tekşan, K., Çinpolat, E., Çelenk, B., & Güneş, T. (2019). Sevim Ak'ın Eserlerinde Söz Varlığı Unsurları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 361-370.
• Yıldırım, N. (2018). Orhan Pamuk'un "Cevdet Bey ve Oğulları" Romanında Söz Varlığı. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TURKLAD), 2(1), 301-318.
• Yıldırm, A., & Şimşek, H. (2011). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ziya, S. (2019). Behiç Ak'ın Çocuk Romanlarının Söz Varlığı ve Okunabilirlik Yönünden Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, EBE Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Kayseri.