Amiral Souchon'un donanma komutanı olması ve Rus limanlarının bombalanması 29 Ekim 1914

Yıl 2014, Sayı: 36, 201 - 228, 01.01.2014

Ozan Tuna

Öz

Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesi süreci incelendiğinde donanmanın fonksiyonu ve Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesinde donanmanın en önemli etken olduğu gözükmektedir. İngiltere’de inşa olunan Sultan Osman ve Reşadiye zırhlılarına İngiltere tarafından el konulması Osmanlı donanmasını etkisiz bir hale getirmişti. Buna rağmen Yavuz dretnotu ile Midilli kruvazörünün satın alınması ve Almanya’nın Akdeniz filosu komutanı Tümamiral Souchon’un Osmanlı donanmasının birinci komutanı olması Osmanlı donanmasını etkili bir konuma getirmiş ve Yavuz dretnotu ile Midilli kruvazörünün Osmanlı donanmasına katılması, Karadeniz’de Osmanlı donanmasının Rus donanmasından üstün olmasını sağlamıştır. Rus donanması ise bu süreçte sürekli olarak Karadeniz’deki Osmanlı kıyılarında devriye geziyor ve Karadeniz Boğazı çevresinde mayınlama girişimlerinde bulunuyor idi. Bu yüzden Rus donanmasından önce davranarak 27 Ekim 1914’te 11 parça gemiden oluşan Osmanlı donanması Karadeniz’e açılmış ve 29 Ekim 1914’te Rusya’nın Karadeniz limanları olan Sivastopol, Odessa, Novorosski ve Kefe’yi bombardıman ederek, limanlarda tahribat meydana getirmiş ve Rus gemilerini batırmıştır. Bu olaydan sonra Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı’na girmiş ve dört yıl süren bir savaş dönemi başlamıştır

Anahtar Kelimeler

Birinci Dünya Savaşı, Amiral Souchon, Yavuz, Sivastopol

Admiral Souchon Taking Over the Command of the Fleet and the Bombardment of Russian Ports 29 October 1914

Öz

An evaluation of the process by which the Ottoman Empire entered the First World War reveals the role and importance of its fleet in entering the war. The confiscation to Sultan Osman and Reşadiye armored ships by the British had had an adverse effect on the Ottoman fleet. Despite this, the purchase of Yavuz dreadnought and Midilli battle cruiser and Rear Admiral Souchon, the commander of the Mediterranean fleet of Germany, taking over the command of the Ottoman fleet provided the Ottoman fleet with its power and the inclusion of Yavuz dreadnought and Midilli battle cruiser into the Ottoman fleet put the Ottoman fleet ahead of the Russian fleet in the Black Sea. The Russian fleet, meanwhile, patrolled along the Ottoman coasts in the Black Sea and tried to lay mines in the vicinity of Bosphorus. Consequently, the Ottoman fleet, consisting of a total of 11 warships, sailed to Black Sea on 27th October 1914 and bombarded Sivastopol, Odessa, Novorosski and Kefe, Russian ports on the Black Sea coast, on 29th October 1914. This bombardment destructed these ports and sank Russian ships. After this incidence, the Ottoman Empire entered the First World War, which would last for four years

Anahtar Kelimeler

First World War, Admiral Souchon, Yavuz, Sivastopol

Kaynakça

• ALPAGUT, Ali Haydar, Büyük Harbin Deniz Cephesi, Genelkurmay Basımevi, İstanbul 1937.
• ARI, Kemal, Birinci Dünya Savaşı Kronolojisi, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1997.
• ARTUÇ, Nevzat, Cemal Paşa’nın Askeri ve Siyasi Hayatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2008.
• B. ROONEY, Chris, “The İnternational Significance of British Naval Missions to The Ottoman Empire 1908-1914”, Middle Eastern Studies, Vol: 34, No: 1, January 1998, s.1-29.
• BARGUT, Şemsettin, Birinci Dünya Harbinde ve Kurtuluş Savaşında Türk Deniz Harekâtı (Seferberlikten Lozan’a), Deniz Basımevi, İstanbul 2001.
• BAYCAN, Nusret; “Karadeniz Olayı ve Birinci Dünya Harbine Girişimiz”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi (Atam), Cild: VII, Sayı: 22, s. 175-182.
• BİCAN, Ercan; Türk Tarihinde Yavuz Zırhlısının Rolü, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
• SÖNMEZ, Birgül; “Sarıkamış Harekâtında Donanma Hareketleri 1913-1917”, Üçüncü Deniz Harp Tarihi Semineri Bildirileri, (19-21 Nisan 2006), Göcük-Kocaeli, Donanma Komutanlığı Yayınları 2006, s. 5-20.
• Birinci Dünya Harbinde Türk Deniz Harbi, Deniz Harekâtı, Cild: 8, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1976.
• Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, Osmanlı İmparatorluğu’nun Siyasi ve Askeri Hazırlıkları ve Harbe Girişi, Cild: 1, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1970.
• ÇELİKER, Fahri, “Birinci Dünya Harbinde Osmanlı İmparatorluğunda Ordu ve Hükümet İlişkileri”, 2. Askeri Tarih Semineri Bildirileri, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1989, s. 23-42.
• DEMİR, Sertev-Alev Keskin-Fatma Demir, “Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşına Girişi: Karadeniz Baskını”, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, Yıl: 9, Sayı: 12, Şubat 2011, s. 106-109.
• Djemal Pasha, Memories of a Turkish Statesman 1913-1919, Newyork 1922.
• FULLER, C. William, Strategy and Power in Russia: 1600-1914, Newyork 1992.
• GÜLERYÜZ, Ahmet; Hamidiye ve Mecidiye: Ünlü Türk Gemileri Dizisi 3, Denizler Kitapevi, İstanbul 2009.
• GÜLERYÜZ, Ahmet, Yavuz ve Midilli, Denizler Basımevi, İstanbul 2005.
• GÜVENÇ, Serhat, I. Dünya Harbine Giden Yolda Osmanlıların Dretnot Düşleri, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009.
• HACİPOĞLU, Doğan, Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Dünya Harbine Girişi (29 Ekim 1914), Deniz İkmal Grup Komutanlığı Matbaası, İstanbul 2003.
• İZZET, Afif, “Akdeniz’de Yavuz ve Midilli”, Deniz Mecmuası, Cild: 43, Sayı: 33, s. 315-316.
• J. KERNER, Robert, “Russia, The Straits and Constantinople”, The Journal of Modern History, Vol: 1, No: 3, (Sep. 1929), s. 400-415.
• J. SHAW, Standford, Birinci Dünya Savaşında Osmanlı İmparatorluğu Savaşa Girişi, Çev.. Beyza Sümer Aydaş, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2014.
• KALAYCIOĞLU, Ömer, Denizaltı ve Filomuz, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, Ankara 1990.
• KALİÇUN, Hayrettin, “Varna-Sivastopol Kablosunun Kopartılması”, Donanma Dergisi, Cild: 62, Sayı: 390, s. 29-36.
• KAMENSKY, Stepline, Karadeniz’de Mayın Harbi (1914-1918), Deniz Kuvvetleri Basımevi, İstanbul 1938.
• KARADOĞAN, Umut C., “I. Dünya Savaşına Girerken Donanmada Yapılan Islah Çalışmaları ve Yabancı Uzmanlar” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi (ATAM), Sayı: 72, Cild: XXIV, Kasım 2008, s. 757-796.
• MÜTERCİMLER, Erol, Destanlaşan Gemiler: Hamidiye, Yavuz, Nusret, Alemdar, Kastaş
• MÜTERCİMLER, Erol, İmparatorluğun Çöküşüne Denizden Bakış, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul 2003.
• N. Monastratev, Birinci Dünya Harbinde Karadeniz Cephesi, Çev.. Afif Tuğrul, Deniz Basımevi, İstanbul 1948.
• ÖZÇELİK, Necmeddin, “Çanakkale Harbinde Deniz Kuvvetleri ve Denizaltılarla Mücadele”, Üçüncü Deniz Harp Tarihi Semineri Bildirleri, (19-21 Nisan 2006), Gölcük-Kocaeli, Donanma Komutanlığı Yayınları, 2006, s. 51-66.
• NUTKU, Emrullah, “Goeben ve Breslau”, Hayat Tarih Mecmuası, Sayı: 3, Mart 1977, s. 18-21.
• OLKHAUSKY, Poul, Russia’s Navy From Peter To Stalin: Themes, Trends and Debate, Virginia 1992.
• OTAY, Oğuz, “Mesudiye”, Deniz Kuvvetleri Dergisi, Sayı: 579, Kasım 2000, s. 90-99.
• ÖRSAL, Alaaddin, “II. Meşrutiyet Döneminde Osmanlı Ordusunda Görev Yapan Yabancı Subayların I. Dünya Savaşı’nın Askeri Yöntemleri Üzerindeki Etkileri”, 4. Askeri Tarih Semineri Bildirileri, (16-18 Mayıs 1989), Genelkurmay Basımevi, Ankara 1989, s. 341-357
• KOÇER, Özden, Şanlı Yavuz, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, İstanbul 2008.
• ÖZTÜRK, Yücel, “Kefe”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt: 25, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2002, s. 182-184.
• Cemal Paşa, Hatıralar, Haz.. Alpay Kabacalı, İstanbul 2001.
• POLMAR, Norman-Jurrien, Noot, Submarines of The Russian and Soviet Navies 1718-1990, Naval Institute Press, USA 1991.
• SANDERS, Liman Von, Türkiye’de Beş Yıl, Çev.. Eşref Bengi Özbilen, İşbankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010.
• SUNAL, Şemsi, “I. Dünya Harbinde Peyk-i Şevket”, Donanma Dergisi, Cild: 65, Sayı: 402, 1 Ocak 1953, s. 50-54.
• TH. KRAUS-Karl Donitz, Goeben ve Breslau’nun (Yavuz ve Midilli) Deniz Seferleri, Haydar Cümbüş (çev.), Ankara: Orient Yay., 2007.
• TRUMPENER, Ulrich, “Liman Von Sanders and The German-Ottoman Alliance”, The Journal of Contemporary History, Vol: 1, No: 4, (October 1966), s. 179-192.
• TRUMPENER, Ulrich; “Turkey’s Entry into World War I: An Assessment of Responsibility” The Journal of Modern History, Vol: XXXIV, No: 4, December 1962, s. 369-380.
• TUNABOYLU, İskender; Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Yavuz (Goeben) Zırhlısı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yayınları, İstanbul 2006.
• YAVUZ, Celalettin, “Ahmet Cemal Paşa’nın Bahriye Nazırlığı Döneminde Osmanlı- Türk Bahriyesinde Reform Arayışları”, Yedinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri, (25- 27 Ekim 1999-İstanbul), Genelkurmay Basımevi, Ankara 2001, s. 69-89.
• YAVUZ, Celalettin, “Birinci Dünya Harbi Sırasında Osmanlı-Alman Deniz Subayları İlişkileri”, Yedinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri, (25-27 Ekim 1999-İstanbul), Genelkurmay Basımevi, Ankara 2001, s. 225-255.
• ŞEN, Yunus, “Yavuz ve Midilli”, Popüler Tarih Dergisi, Sayı: 13, Haziran 2001, s. 38-58.