The biological neuron models, which have the biologically significant, describe the characteristics of neurons in the living body. These models can be defined similar to oscillators. A great of the theorems that describe the characteristics of oscillator structures, such as stability control and synchronization control, can also be used to examine the biological neuron models. Recently, the rotation-transition process has become a remarkable issue in the nonlinear dynamical system applications. After the rotation-transition process; the dynamical attractor of a nonlinear system can be directed to any desired direction by changing the rotation angle. One of the most known examples of the nonlinear dynamical systems is the chaotic oscillator structures. There are many studies on the dynamical attractor control of the chaotic oscillators by means of rotation-transition in the literature. However; although the rotation changes are observed in the dynamical characteristics of the real biological systems, there isn’t any study dealing with the rotation controls of the dynamical attractors of biological neuron models. Therefore, the rotation-transition procedure of the Fitzhugh-Nagumo (FHN) model has been handled in this study. The equilibrium points of the rotated FHN neuron model are calculated for getting its characteristic outputs. After the rotation-transition process, the changes on the rotation of the dynamic attractors of the FHN neuron have been observed by numerical simulation results. Finally, the rotated-controlled FHN neuron has also been realized with the ‘Field Programmable Gate Array- (FPGA)’, which is a programmable and reconfigurable device, in order to both support the functionality of the rotation transformation process and to obtain the real-time signals requiring for the bio-inspired systems. Thus, it has been shown that thanks to the proposed rotation-transition process, the phase adjustment of the system dynamics in neural systems can be intervened without requiring any coupling definition. Based on this view; the mathematical descriptions of the rotated-FHN neuron model has been pointed out, this model is promoted by the numerical simulations and confirmed by the hardware implementation studies.
Fitzhugh-Nagumo neuron model Rotation-Transition method Euler rotation theorem Field programmable gate array (FPGA)
Biyolojik anlamlılığa sahip olan biyolojik nöron modelleri, canlı vücudundaki nöronların karakteristiklerini tanımlamaktadır. Bu modeller, osilatörlere benzer şekilde tanımlanabilmektedir. Osilatör yapılarının karakteristiklerini tanımlayan kararlılık kontrolü ve senkronizasyon kontrolü gibi teoremlerin pek çoğu, biyolojik nöron modellerinin incelenmesi için de kullanılabilmektedir. Son zamanlarda, doğrusal olmayan dinamik sistem uygulamalarında rotasyon dönüşüm işlemi de dikkat çeken bir konu haline gelmiştir. Rotasyon dönüşüm işlemi sonrasında; doğrusal olmayan bir sistemin dinamik çekeri, rotasyon açısının değişimi ile arzu edilen herhangi bir doğrultuya yönlendirilebilmektedir. Literatürde doğrusal olmayan dinamik sistemlerin en bilinen örneklerinden biri kaotik osilatör yapılarıdır. Kaotik osilatörlerin dinamik çekerinin rotasyon dönüşümü vasıtası ile kontrolü üzerine yapılan pek çok çalışma literatürde mevcuttur. Bununla birlikte; gerçek biyolojik sistemlerin dinamik karakteristiklerinde rotasyon değişimi gözlemlenmesine rağmen, biyolojik nöron modellerinin dinamik çekerinin rotasyon kontrolünü ele alan bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu sebeple bu çalışmada, Fitzhugh-Nagumo (FHN) modelinin rotasyon dönüşüm işlemi ele alınmıştır. Rotasyonlu FHN nöron modelinin karakteristik çıktılarını elde etmek için denge noktaları hesaplanmıştır. Rotasyon dönüşüm işlemi sonrasında, FHN nöron modelinin dinamik çekerinin rotasyonundaki değişim nümerik simülasyon sonuçlarıyla gözlemlenmiştir. Son olarak hem rotasyon dönüşüm işleminin işlevselliğini desteklemek hem de biyolojiden esinlenerek geliştirilen sistemler için ihtiyaç duyulan gerçek zamanlı işaretleri elde etmek amacıyla; rotasyonlu FHN nöronu programlanabilir ve yeniden yapılandırılabilir bir eleman olan ‘Alan Programlanabilir Kapı Dizisi-(FPGA)’ ile de gerçeklenmiştir. Böylece, önerilen rotasyon dönüşüm işlemi sayesinde nöral sistemlerde herhangi bir kuplajlama tanımlamasına ihtiyaç duyulmadan sistem dinamiklerinin faz ayarlamasına müdahile edilebildiği gösterilmiştir. Bu görüşten yola çıkarak; rotasyonlu FHN nöron modeli; matematiksel olarak modellenmiş, nümerik simülasyonlarla desteklenmiş ve donanım gerçekleştirim çalışması ile de doğrulanmıştır.
Fitzhugh-Nagumo nöron modeli Rotasyon dönüşüm yöntemi Euler rotasyon teoremi Alan programlanabilir kapı dizisi (FPGA)
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Electrical Engineering (Other) |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | June 29, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 30 Issue: 3 |