Okul Öncesi Eğitim Programında Görsel Sanat Eğitimiyle İlişkili Kazanımlar Doğrultusunda Öğretmenlerin Uyguladığı Sanat Çalışmalarının Değerlendirilmesi

Year 2024, Issue: 60, 138 - 164, 15.01.2024

Önder Yağmur , Nurşen Osmanoğlu , Adil Küçükosman , Mehmet Burhan Çağış , Nihan Çıplakkılıç , Mustafa Şükrü Nazifoğlu

https://doi.org/10.9779/pauefd.1107694

Abstract

Okul öncesi dönemde yaşanan deneyimlerin etkileri ömür boyu devam etmektedir. Temel yaşam becerilerinin kazanıldığı bu dönemde sanat eğitimine yönelik verilen eğitim ve uygulamalar çocuğun görsel algısını, görsel belleğini geliştirerek çocukta sanatsal bir bakış açısı oluşturarak estetik değerleri kazanmasına olanak sağlar. Çocuktaki bu kazanımlar öğrenmelere temel oluşturur. Bu araştırma öğretmenlerin okul öncesi eğitim programında görsel sanat eğitimi ile ilişkili kazanımlar doğrultusunda uygulamış oldukları sanat çalışmalarını değerlendirmek amacı ile yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden ‘olgu bilim’ deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Trabzon ve Van illerinde görev yapan görüşme ve ses kaydını kabul eden toplam 24 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Veriler yarı yapılandırmış görüşme formu ile uzaktan görüşme sistemi “Zoom” üzerinden ses kaydı ile alınmıştır. Görüşmeler betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin görsel sanat uygulamaları çalışmalarında; etkinlik içeriğini belirleme, planlama, uygulama, uygun eğitim ortamı oluşturma ile malzeme, materyal ve özgün çalışma boyutunda desteğe ihtiyaçları olduğu görülmüştür.

Keywords

Okul öncesi dönem, Program, Sanat etkinlikleri, Sanat, Kazanım-Gösterge, Öğretmen

Evaluation of the Art Works Applied by Teachers in Accordance with the Learning Outcomes Related to Visual Art Education in the Pre-School Education Program

Abstract

The effects of experiences in the preschool period continue for life. In this period, when basic life skills are acquired, the education and practices for art education improve the child's visual perception and visual memory, and enable him/her to gain aesthetic values by creating an artistic perspective. These achievements of children form the basis for learning. This research was carried out to evaluate the art works that teachers have applied in the pre-school education program in line with the achievements related to visual art education. This research was designed as phenomenological research which is one of the qualitative research methods. The study group of the research consisted of 24 pre-school teachers who worked in Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Trabzon and Van, and accepted to participate in the interview and voice recording sessions. The data were collected via a semi-structured interview form and voice recording through the remote communication system "Zoom". The interviews were analyzed via content analysis. In light of the findings, it has been revealed that teachers need support in terms of determining activity content, planning, implementation, creating an appropriate educational environment in addition to supplies, materials and original work in their visual art practices.

Keywords

Pre-school period, Program, Art activities, Outcome, Indicator, Teacher

References

• Abacı, O. (2003). Okul öncesi eğitim kurumlarında görsel sanat eğitimi. Morpa Yayınları.
• Akyıldız, S. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sanat ve estetik değerleri kazandırma öz yeterlik algılarının incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 18(39), 209-234. https://doi.org/10.34234/ded.629922
• Alayrac, J. B., Donahue, J., Luc, P., Miech, A., Barr, I., Hasson, Y., & Simonyan, K. (2022, Nov 29th-Dec 1st). Flamingo: A visual language model for few-shot learning [Conference presentation]. 36th Conference on Neural Information Processing Systems (NeurIPS2022). Online. https://proceedings.neurips.cc/paper_files/paper/2022/file/960a172bc7fbf0177ccccbb411a7d800-Paper-Conference.pdf
• Aral, N. & Can Yaşar, M. (2015). 36-72 Aylık çocuklar için eğitim programı. AK Akyol (Ed.), Okul öncesi eğitim programları (s. 78-112). Hedef Yayınları.
• Artut, K. (2019). Çocukta sanat ve yaratıcılık. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
• Avcı, C. & Sağsöz, G. (2018). Okul öncesi eğitimde görsel sanat etkinliklerinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(2), 403-412. doi:10.24106/kefdergi.347947
• Ayan, B. E. (2017). Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin yaratıcılığa ilişkin görüşleri ile öğrencilerinin yaratıcılık performansları arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
• Ayaydın, A. (2010). Okul öncesi dönemde görsel sanatlar eğitiminin bireye kazandırdığı değerler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 187-200. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erziefd/issue/5999/79995
• Aydoğdu, F. & Ayanoğlu, M. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının sanat etkinlikleri konusundaki görüşlerinin öğretmenlik uygulaması kapsamında incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 699-726. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/56462/681286
• Aykaç, V. (2019). Çocukta sanat ve yaratıcılık. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
• Aykanat, E. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin sanat eğitimine yönelik tutumlarını belirlemek üzere ölçek geliştirme çalışması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Başkent Üniversitesi.
• Aysu, B. ve Aral, N. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin öğrenme merkezleri hakkındaki görüş ve uygulamalarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2561-2574. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/27735/318061
• Balkaş, G. (2020). Çocuk ve sanat ilişkisi üzerine bir inceleme [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
• Bayraktar, İ. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesinde sanat eğitimine yönelik görüşleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Benić, M. Ž., Herzog, J., & Sušić, B. B. (2017). Early childhood education–students’ self-assessment of their teaching competences in the arts. New Trendsand Issues Proceedings on Humanities and Social Sciences, 4(10), 66-78. 10.18844/prosoc.v4i6.2916
• Boyd, W., & Cutcher, L. (2015). Learning from early childhood philosophy, theory and pedagogy: Inspiring effective art education. Australasian Journal of Early Childhood, 40(1), 91-99.
• Brown, E. D., Garnett, M. L., Velazquez-Martin, B. M., & Mellor, T. J. (2018). The art of Head Start: Intensive arts integration associated with advantage in school readiness for economically disadvantaged children. Early Childhood Research Quarterly, 45, 204-214. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2017.12.002
• Bulut, A. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sanat ve yaratıcılık kavramlarına ilişkin algıları. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 913-920. https://doi.org/10.18506/anemon.622609
• Buyurgan, S. & Buyurgan, U. (2007). Sanat eğitimi ve öğretimi. Pegem A Yayıncılık.
• Can Yaşar, M. & Aral, N. (2010). Yaratıcı düşünme becerilerinde okul öncesi eğitimin etkisi. Kuramsal Eğitimbilim, 3(2), 13-45. https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423908023.pdf
• Collins, A. (2016). Generalist pre-service teacher education, self-efficacy and arts education: An impossible expectation? International Journal of Education & the Arts, 17(26), 68-89. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1110062.pdf
• Çağış, M. B. & Eraslan Taşpınar, Ş. (2023). Pedagojik sanat eleştirisinin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 59, 103-119. doi:10.9779.pauefd.1176433
• Çağlayan, E. (2018). Sanat eğitiminde kolaj tekniği ve öğrencilerin kompozisyon kurma becerilerine katkısı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 1-13. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/34003/376410
• Çapar, V. (2019). Çocukta sanat ve yaratıcılık. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
• Çelik, M. & Yazar, A. (2009). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan sanat etkinliklerinde kullanılan yoğurma maddelerine ilişkin öğretmen görüşleri. Sanat Dergisi, 16, 45-51. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsfd/issue/2604/33520
• Dağal, A. B. & Şallı, D. (2014). Okul öncesi dönem çocuklarına “sanat ve sanat dalları” hakkında farkındalık kazandırarak duyarlılıklarını arttırma projesinin “proje tabanlı öğretme” yöntemiyle aktarılması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 217-224.
• Danacı, M. Ö., Kavaklı, N. & Tıkız, G. (2018). Anaokullarında eğitim gören 4-5 yaş çocuklarının psikososyal gelişimlerinde kağıt kolaj çalışmalarının etkililiği. Electronic Turkish Studies, 13(19), 2019-2032. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14195
• Dilmaç, O. (2018). Çocuk sanatının tarihi, Pegem Akademi.
• Duran, M. & Taştekin, A. N. (2020). Finlandiya erken çocukluk eğitimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 600-624. https://doi.org/10.33437/ksusbd.721284
• Eckhoff, A. (2013). Conversational pedagogy: exploring interactions between a teaching artist and young learners during visual arts experiences. Early Childhood Education Journal, 41(5), 365-372. http://dx.doi.org/10.1007/s10643-012-0567-0
• Eraslan Taşpınar, Ş. (2016). Sanat eğitiminin görsel okuryazarlık becerilerine etkisi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 6(3), 335-342. DOI: 10.7456/10603100/005
• Erdem, Ç. (2019). Türkiye'de okul öncesi eğitim kurumlarında sanat temelli etkinliklerin görsel sanatlar eğitimi amaçları doğrultusunda değerlendirilmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Ergin, T. (2015). Görsel okuma programının okul öncesi dönem hazırlık sınıfı öğrencilerinin bilişsel işlem performansları üzerine etkisi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 12(23), 34-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/husbfd/issue/7893/103890
• Erim, G. & Caferoğlu, M. (2012). Görsel sanatlar eğitimi dersinin zihinsel engelli çocuklara katkısının özel eğitim öğretmenlerinin görüşleriyle belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 321-342. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16696/173554
• Erkut, D. (2016). Okulöncesi eğitim kurumlarında uygulanan sanat etkinliklerine ilişkin öğretmen görüşleri [Yayınlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Fox, J. E., & Schirrmacher, R. (2018). Çocuk merkezli sanata karşı öğretmen merkezli projeler, çocuklarda sanat ve yaratıcılığın gelişimi, (Çev: G. Duman), (Çeviri editörü: N. Aral, G. Duman), Nobel Yayıncılık.
• Gibson, R., & Ewing, R. (2020). Transforming the curriculum through the arts (2nd ed.). Palgrave Macmillan Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-52797-6
• Gökdemir, M. A. & Büyükalan Filiz, S. (2018). Sınıf öğretmenlerinin görsel sanatlar dersinde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri (Mardin örneği). Turkish Studies, 13(19), 775-793. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13976
• Gültekin, B. & Yıldız, E. (2009). İletişimde çocuk figürü. Nobel Publishing.
• Gürpınar, H. A. (2006). Okul öncesi öğrenime devam eden çocukların tercih ettikleri ilgi köşeleri ve tercih etme nedenleri. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Inomjonovna, R. I., & Xolmirzayevna, X. N. (2023). Types, methods and methods of teaching visual activity knowledge and applicatıon. ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 14(3), 92-97. https://newjournal.org/index.php/01/article/view/3048
• Kandır, A., Gözüm, A. İ. C. & Türkoğlu, D. (2016). T.C. MEB 2013 Okul öncesi eğitim programının görsel sanat etkinlikleri yönünden değerlendirilmesi. Pegem Eğitim Öğretim Dergisi, 11, 531-546. DOI:10.14527/9786053183563b2.032
• Karabay, Ö. & Geçen, F. (2022). Sanat eğitimi kapsamında atık ve artık materyallerle görsel belleği güçlendirilen çocuğa “görsel düşünme” yetisinin kazandırılması. Sanat ve İnsan Dergisi, 6(1), 69-90.
• Karabay, Ö. (2021). Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinde alan hâkimiyeti bağlamında sanatsal beceri ve özgüven eksikliği. Uluslararası Sanat ve Estetik Dergisi, 4(6), 97-126. http://dx.doi.org/10.29228/usved.51405
• Kılıç, Z., Tunçeli, H. İ. & Ünsal, F. Ö. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim öğretim süreçlerinde uygulamayı tercih ettikleri etkinlik türlerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 54(1), 69-90. https://doi.org/10.30964/auebfd.696279
• Kopuk, M. (2022). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının pedagojik sanat eleştirisi düzeylerinin belirlenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Korkmaz, S. (2020). Waldorf yaklaşımına dayalı eğitim programının okul öncesi dönemdeki çocukların yaratıcılık ve bilişsel becerilerine etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Menderes Üniversitesi.
• Koster, J. B. (2012). Growing artists: Teaching art toyoung children (6th ed.). Thomson Delmar Learning.
• LaJevic, L. (2013). Arts integration: What is really happening in the elementary classroom? Journal for Learning Through the Arts, 9(1), 1-28. http://escholarship.org/uc/item/9qt3n8xt
• MEB. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf
• Novaković, S. (2015). Preschool teacher's role in the art activities of early and preschool age children. Croatian Journal of Education, 17(1), 153-163. https://doi.org/10.15516/cje.v17i0.1497
• Ocak Karabay, Ş. & Bilir Seyhan, G. (2017). Okul öncesi öğretmen adayları için görsel, sanat eğitimi ve estetik. Sanat Eğitimi Dergisi, 5(2), 213-236. DOI: 10.7816/sed-05-02-06
• Okur Berberoğlu, E. & Uygun, S. (2013). Sınıf dışı eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki gelişim durumunun örgün ve yaygın eğitim kapsamında incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 32-42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17383/181540
• Önder, A. (2016). Okul öncesi dönemde çocukları değerlendirme ve tanıma teknikleri (2. Baskı). Pegem akademi
• Özkan, B. & Girgin, F. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliği uygulamalarını değerlendirilmesi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 79-85. DOI: 10.17339/ejovoc.97606
• Özkubat, S. (2013). Okul öncesi kurumlarında eğitim ortamlarının düzenlenmesi ve donanımı. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 58-66. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aduefebder/issue/33895/375263
• Öztürk Yılmaztekin, E. & Tantekin Erden F. (2017). Investigating early childhood teachers' views on science teaching practices: The integration of science with visual art in early childhood settings. Early Child Development and Care, 187(7), 1194-1207. http://dx.doi.org/10.1080/03004430.2016.1160899
• Özyürek, A. & Aydoğan, Y. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin serbest zaman etkinliklerine ilişkin uygulamalarının incelenmesi. Sakarya Eğitim Dergisi, 22, 41-58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sakaefd/issue/11218/133961
• Parlakyıldız, B. & Yıldızbaş, F. (2006). Okul öncesi sanat etkinliklerinde artık materyallerin kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 39-49. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1513/18358
• Perignat, E., & Katz-Buonincontro, J. (2019). STEAM in practice and research: An integrative literature review. Thinking Skills and Creativity, 31, 31-43. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2018.10.002
• Polat, Ö., Aslan, N. & Aydın, E. (2022). Okul öncesi öğretmenlerin sanata yönelik tutumları ile yaratıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 2836-2868. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/72994/857172
• Poyraz, H. & Dere Çiftçi, H. (2003). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Anı Yayıncılık
• Rahmani, P., & Moheb, N. (2010). The effectiveness of clay therapy and narrative therapy on anxiety of pre-school children: a comparative study. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 23-27. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.044
• Ramli, M. F., & Musa, R. (2020). Ekplorasi seni visual melalui aktiviti lakaran asas terhadap kanak-kanak prasekolah: An exploration of visual arts through fundamental sketch activities to the preschool children. Jurnal Pendidikan Awal Kanak-Kanak Kebangsaan, 9(1), 35-47. https://doi.org/10.37134/jpak.vol9.1.4.2020
• Sağlam, F. & Enginoğlu, T. (2016). Atık nesnelerin sanat eğitiminde kullanılması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(14), 45-58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/baebd/issue/31810/349059
• San, İ. (2008). Sanat ve eğitim. Ütopya Yayınları.
• Shillito, S., Beswick, & K., Baguley, M. (2008). The aims of art education: an analysis of visual art in Tasmania's Essential Learnings curriculum. Australian Online Journal of Arts Education, 4(1), 1-16.
• Sholt, M., & Gavron, T. (2006). Therapeutic qualities of clay-work in art therapy and psychotherapy: A review. Art Therapy, 23(2), 66-72. https://doi.org/10.1080/07421656.2006.10129647
• Şahin, D. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliklerine yönelik görüşlerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 10(21), 71-85. https://doi.org/10.16950/iujad.676880
• Tepecik, A. (2002). Grafik Sanatlar. Detay Yayıncılık.
• Temiz, Z. (2017). Hangisi daha güzel? Yaratıcı sanata karşı kalıplaşmış sanat etkinlikleri. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi, 7(2), 51-61. https://ated.info.tr/ojs-3.2.1-3/index.php/ated/article/view/36
• Ulutaş, İ. & Ersoy, Ö. (2004). Okul öncesi dönemde sanat eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsfd/issue/2604/33520
• Uysal, S. & İnce, M. (2020). Okul öncesi kurumuna devam eden 48-60 aylık çocukların sanat çalışmalarında çevresel unsurların etkisine ilişkin bir inceleme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 542-559. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inuefd/issue/56519/505724
• Uzun, Y. & Kalyoncu, R. (2022). Okul öncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının kişilik özelliklerine göre görsel sanatlar dersine yönelik tutumları. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 2801-2814. https://doi.org/10.37669/milliegitim.943296
• Ülkü Kan, A. & Yel, E. (2018). Okul öncesi sınıflarında sanat merkezlerinin etkinliğine ilişkin öğrenci-öğretmen-veli görüşleri. International Journal of Social Science, 71, 137-152. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7821
• Winner, E., Hetland, L., Veenema, S., Sheridan, K., & Palmer, P. (2006). Studio thinking: How visual arts teaching can promote disciplined habits of mind. New Directions in Aesthetics, Creativity, and the Arts, 12, 189-205.
• Yalçın-Ağğül, F. & Yalçın, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerin okul öncesi eğitimin sorunlarıyla ilgili görüşleri: Ağrı ili örneği. İlköğretim Online, 17(1), 367-383. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.413784
• Yazıcı, E., Baydar, I., Y. & Pınarcık. Ö. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin sanata ilişkin görüşlerinin incelenmesi, Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(3), 74-88. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijiia/issue/40265/523069
• Yedikardeş, C. (2020). Erzurum ili özelinde 3-6 yaş aralığındaki okul öncesi gruplarla temel becerileri geliştirmeye yönelik kil uygulamaları. SED-Sanat Eğitimi Dergisi, 8(1), 22–31. doi: 10.7816/sed-08-01-03
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Özgün, G. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin yaratıcılık bağlamında sanat etkinliklerini uygulama deneyimleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Yolcu, E. (2018). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. Pegem Akademi Yayınları. Yurteri Öztürk, S. (2021). Okul öncesi çocuklarda üç boyutlu seramik etkinlikleri üzerine bir durum çalışması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan üniversitesi.
• Zembat, R., Tosun, D., Çalış, N. & Yılmaz, H. (2020). Okul öncesi dönemde doğal ve artık malzeme kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 19-32. https://dergipark.org.tr/tr/pub/debder/issue/57190/667742
• Zembat, R. & Küsmüş, G. İ. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1725-1739. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3621