İŞYERİ NEZAKETSİZLİĞİ İLE İŞ STRESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: AKADEMİSYENLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2020, Issue: 40, 515 - 529, 29.06.2020

Sebahattin Yıldız , Caner Bayrakçı

Abstract

Günümüzde işyerlerinde çalışma şartlarının
oldukça ilerlemiş olmasına rağmen, yükselen rekabet, giderilemeyen gereksinim
ve istekler, çalışanların ve idarecilerin şahıslar arası münasebetlerindeki
sabrını azaltarak nezaketsizliğin artmasına, bu durum da çalışanlarda iş
stresine sebep olabilmektedir. Başlangıçta çalışanlara yavaştan zarar veren
nezaketsizlik zaman içinde birçok negatif sonuçlar doğurabilmektedir. Bu
çalışmanın amacı, işyeri nezaketsizliği ile iş stresi arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.
Araştırmanın yöntemi, açıklayıcı
şekilde tasarlanmıştır. Veriler, anket yoluyla Kafkas Üniversitesi’nde görev
yapan 263 akademisyenden toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, birinci
üst amir nezaketsizliği ile iş arkadaşı nezaketsizliği arasında pozitif;
birinci üst amir nezaketsizliği ile iş stresi arasında pozitif; iş arkadaşı nezaketsizliği
ile iş stresi arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu
saptanmıştır.

Keywords

İşyeri Nezaketsizliği, İş Stresi

References

• Akça, R. (2014), Otel İşletmelerinde Mobbing, İş Stresi ve İşgörenlerin İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Aytaç, S. (2009), İş Stresi Yönetimi El Kitabı İş Stresi: Oluşumu, Nedenleri, Başa Çıkma Yolları Yönetimi. Labour Ministry- CASGEM Yayınevi.
• Bahadır, M. (2017), Sağlık Çalışanlarında İş Stresi ve Yabancılaşma (Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Bartlett, J.E., Bartlett M.E. ve Reio, T.G. (2008), “Workplace Incivility: Worker and Organizational Antecedents and Outcomes”, Academy of Human Resource Development International Research Conference in the Americas, 20-24 Şubat 2008, Panama.
• Bayar, H.T. (2016), İş Tatmininin ve İş Stresinin Araştırma Görevlileri Üzerinde İncelenmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Blau, G. ve Andersson L. (2005), “Testing a measure of instigated workplace incivility”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78, s.595–614.
• Boyacıoğlu H. ve Güneri P. (2006), “Sağlık Araştırmalarında Kullanılan Temel İstatistik Yöntemler”. Hacettepe Dişhekimliği Fakültesi Dergisi 30(3) s.33-39.
• Bulut, D. (2013), Çalışma Yaşamında İş Stresi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Cam, E. (2004), “Çalışma Yaşamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın Çalışanlar”. Journal of Human Sciences. 1(1), s.1-10.
• Camkurt, M.Z. (2007), “İşyeri Çalışma Sistemi ve İşyeri Fiziksel Faktörlerinin İş Kazaları Üzerindeki Etkisi”. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(6), s.80-106.
• Caza, B.B. ve Cortina L.M. (2007), “From Insult to Injury: Explaining the Impact of Incivility”. Basic and Applied Social Psychology, 29(4), s.335–350.
• Cortina, L.M., Magley, V.J., Williams, J.H. ve Langhout, R.D. (2001), “Incivility in the Workplace: Incidence and Impact”. Journal of Occupational Health Psychology, 6(1), s.64-80.
• Davoudi, S.M.M., Fartash, K., Allahyari, M., Yarahmadi, H., (2013). “Workplace Bullying and Turnover Intentions among Iranian Employees”. International Journal of Research in Organizational Behavior and Human Resource Management, 1(1), 12-23.
• Düğenci, İ. (2018). Gemi Adamlarının İş Stresi Algılarının İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Efeoğlu, İ.E. (2006). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
• Gül, A. (2015). Pozitif Örgütsel Davranışın İş Stresi Üzerine Etkisinde İş Güvenliğinin Aracılık Rolü: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Isparta.
• Gümrükçüoğlu, R. (2018). İş Stresinin Kadının Evlilik Hayatına Etkisi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Gündoğdu, S. (2018). Huzurevi Çalışanlarının İş Stresi ve İş Doyumunun Yaşlılara Yönelik Ayrımcılıkla İlişkisi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• House, R.J. ve Rizzo, J.R. (1972). “Role Conflict and Ambiguity as Critical Variables in a Model of Organizational Behavior”. Organizational Behavior&Human Performance, 7(3), 467-505.
• Kumral, T. ve Çetin, C., (2016). “İşyeri Nezaketsizliği Üzerine Bir Yazın İncelemesi”. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Ek sayı (1): 153-171.
• Lewis, P.S., Malecha, A. (2011). “The Impact of Workplace Incivility on the Work Environment, Manager Skill, and Productivity”. The Journal of Nursing Administration. 41(1), 41-47.
• Miner, K., Settles, I.H., Pratt-Hyatt, J.S. ve Brady, C. (2012). “Experiencing Incivility in Organizations: The Buffering Effects of Emotional and Organizational Support”. Journal of Applied Social Psychology. 42(2) : 340-372.
• Örkeli, E.K. (2014). Çalışanlarda İş Stresi (Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama). Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Pearson, C. M. ve Porath, C.L. (2005). “On the nature, consequences and remedies of workplace incivility: No time for “nice”? Think again”, Academy of Management Executive, 19(1): 7-18.
• Polatçı, S. ve Özçalık, F. (2013). “Yapısal Ve Psikolojik Güçlendirmenin İşyeri Nezaketsizliği Ve Tükenmişliğe Etkisi”. İşletme Bilimi Dergisi, 1(1): 17-34.
• Reio T.G. ve Ghosh R. (2009). “Antecedents and Outcomes of Workplace Incivility: Implications for Human Resource Development Research and Practice”. Human Resource Development Quarterly, 20(3): 237-264.
• Robert, F. (2018). “Impact of Workplace Bullying on Job Performance and Job Stress”. Journal of Management Info, 5(3): 12-15.
• Saruhan, Ş.C. ve Özdemirci, A. (2016). Bilim, Felsefe ve Metodoloji. Beta: İstanbul.
• Serçemeli, C. (2018). Avukatlık Mesleğinde Duygusal Zekânın Önemi Ve Hukuki Süreç İçerisinde İş Stresi Üzerindeki Etkisi: Erzurum Barosu Örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Sulea, C., Filipescu, R., Horga, A., Ortan, C. & Fischmann, G. (2012). “Interpersonal Mistreatment at Work and Burnout among Teachers”. Cognition, Brain, Behavior, 16(4), 553-570.Sümbüloğlu K. ve Sümbüloğlu V. (2016). Biyoistatistik. Ankara: Hatipoğlu Yayınları.
• Şahin, M.S. (2014). İş Stresinin Tükenmişlik Üzerine Etkisi Ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nde Çalışan Hava Trafik Kontrolörleri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Taştan, S.B. (2014). “İşyeri Nezaketsizliğini Öngören Örgütsel Ve Durumsal Önceller İle Çalışanların Davranışsal Sonuçları Arasındaki İlişkinin Ve Sosyo-Psikolojik Kaynakların Rolünün İncelenmesi: Sağlık Kurumlarında Yapılan Bir Araştırma ”. “İş,Güç” Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(3): 60-75.
• Yavuz, N. (2018). İş-Yaşam Dengesi İle İş Stresinin Esnek Çalışma Uygulamaları Bağlamında İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Yeh, C.W. ve Wang, C.Y. (2014). “The Influence of Workplace Bullying to Job Stress in Taiwan”. Economics World, 2(2): 92-99.
• Yıldız, S. ve Yıldız, S.E. ( 2009). “Bullying ve Depresyon Arasındaki İlişki: Kars İlindeki Sağlık Çalışanlarında Bir Araştırma”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 8(15): 133-150.
• Yılmaz A. ve Ekici S. (2003). “Örgütsel Yaşamda Stresin Kamu Çalışanlarının Performansına Etkileri Üzerine Bir Araştırma”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 10(2):1-20.
• Yılmazgil, S.M. (2012). Türk Kamu Yönetiminde Performans Değerlendirmenin Kamu Çalışanlarının İş Stresine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.