Önemli Bir Halk Sağlığı Problemi: Vitamin B12 Eksikliği An important public health problem: Vitamin B12 deficiency

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 2, 26 - 33, 01.08.2017

Şahin Erdöl

Öz

GİRİŞ ve AMAÇ: Merkezimize fenilketonüri
ve biyotinidaz eksikliği şüphesi ile Sağlık Bakanlığı tarafından yönlendirilen
bazı yenidoğan olgularda ayırıcı tanı için yapmış olduğumuz idrar organik asit
analizinde sıklıkla metilmalonik asit atılımına rastlanıldığından etiyolojisine
baktığımızda olguların tamamında B12 eksikliği saptanmıştır. Sonrasında B12
bakısını bu olgularda çalışmaya devam ettiğimizde B12 eksikliğinin çok sık
olduğunu gördük. B12 eksikliği ciddi nörolojik hasara sebep olabildiğinden bu çalışma
ile polikliniğimize başvuran olgulardaki sıklığını bildirmek istedik. Aynı
zamanda literatürde ki B12 eksikliği ile ilgili çalışmalar daha çok hematolojik
bulguları olan olgularda yapılmış olup, şikâyeti olmayan, aileleri tarafından
sağlıklı kabul edilen bebeklerde yeterli çalışma mevcut değildir. İlaveten bu
çalışma ile vitamin B12 eksikliğinin serum alt sınır değeri belirlenmeye
çalışılmıştır.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışma grubu merkezimize Haziran 2011 ila 2016 tarihleri
arasında Sağlık Bakanlığı tarama programı ile yönlendirilen 335 olgudan ilk 4
ayda serum B12 düzeyi bakılmış olan 215 bebek ile oluşturuldu. Olguların
dosyalarından demografik verileri, öz geçmişi, soy geçmişi, serum vitamin B12,
folat, plazma homosistein, idrar metilmalonik asit (MMA) düzeyi, tandem MS ile
propiyonil (C3) karnitin düzeyi elde edildi. B12 eksikliğinin tanısının
konmasında eşik değeri olarak 200 pg/ml olarak alındı.

BULGULAR: Olguların %48,8’inde B12 eksikliği saptandı. B12 eksikliği bulunan
olguların ortalama plazma homosistein, kan tandem C3-karnitin ve idrar MMA
düzeyleri B12 eksikliği olmayanlara göre anlamlı olarak yüksek bulundu. Serum
B12 vitamini alt sınır değeri serum homosisteinine göre 257 pg/mL, idrarda MMA
atılımına göre ise 219 pg/mL olarak bulunmuştur.

TARTIŞMA ve SONUÇ: B12 eksikliği herhangi bir bulgu vermeden sadece nörolojik
semptomlarla karşımıza gelebilmektedir, bu semptomların bir kısmı sonrasında
B12 yerine konsa bile geri dönüşsüz olabilmektedir. Bizim gibi sosyoekonomik
durumu kötü olan, B12 eksikliğinin sık görüldüğü toplumlarda, anne adaylarının
gebelik öncesi serum vitamin B12 düzeyine bakılarak düşüklük saptanması
durumunda desteklenmesi düşünülmelidir.

ABSTRACT

INTRODUCTION: We observed increased
methylmalonic acid (MMA) excretion in urine in some cases referred to the
centre by the Ministry of Health on suspicion of phenylketonuria and
biotinidase deficiency detected by newborn screening. The etiology of increased
urine MMA in almost all patients was vitamin B12 deficiency. Because vitamin
B12 deficiency could cause severe neurological damage, we need to report its
frequency for the cases referred to the outpatient clinic in this study. In
addition, the previous studies on vitamin B12 deficiency mostly represent the
cases with hematological findings and there is not enough research concerning
infants with no complaints considered healthy by their families. Therefore, we
also aimed to determine serum normal lower limit of vitamin B12 in this study.

METHODS: The study group consisted of 215 infants who had been tested for serum
B12 level during the first 4 months of life out of 335 cases referred to the
centre from June 2011 to June 2016 as a part of the screening program put in place
by the Ministry of Health.

RESULTS: Vitamin B12 deficiency was determined in 48.8 % of the cases. Mean
plasma homocystein, C3-carnitine, and urine MMA was significantly higher in
patients with vitamin B12 deficiency. Lower limit of normal vitamin B12 in
serum that did not cause elevation of serum homocystein was found 257 pg/mL,
and the limit that did not cause elevation of urine MMA was 219 pg/mL.

DISCUSSION AND CONCLUSION: Vitamin B12 deficiency may only manifest itself with
neurological symptoms without any hematological findings, and some of those
symptoms may be irreversible even after vitamin B12 supplementation. In
populations with poor socioeconomic status such as ours, where B12 deficiency
is common, women in childbearing age should be supported with vitamin B12 in
cases of deficiency before pregnancy.

sonrasında
B12 yerine konsa bile geri dönüşsüz olabilmektedir. Bizim gibi sosyoekonomik
durumu kötü olan, B12 eksikliğinin sık görüldüğü toplumlarda, anne adaylarının
gebelik öncesi serum vitamin B12 düzeyine bakılarak düşüklük saptanması
durumunda desteklenmesi düşünülmelidir.

Anahtar Kelimeler

Halk sağlığı, problem, vitamin B12 eksikliği, Public health, vitamin B12 deficiency

Kaynakça

• 1. Herrmann W, Obeid R. Causes and Early Diagnosis of Vitamin B12 Deficiency. Dtsch Arztebl Int 2008;105:680-5.
• 2. Dror DK, Allen LH. Effect of vitamin B12 deficiency on neurodevelopment in infants: current knowledge and possible mechanisms. Nutrition Reviews 2008;66:250–5.
• 3. Monsen AL, Refsum H, Markestad T, Ueland PM. Cobalamin Status and Its Biochemical Markers Methylmalonic Acid and Homocysteine in Different Age Groups from 4 Days to 19 Years. Clinical Chemistry 2003;49:2067–75.
• 4. Refsum H, Grindflek AW, Ueland PM, Fredriksen A, Meyer K, Ulvik A, et al. Screening for serum total homocysteine in newborn children. Clin Chem 2004;50:1769-84.
• 5. Lindenbaum J, Healton EB, Savage DG, Garrett TJ, Podell ER, Marcell PD, et al. Neuropsychiatric dizsorders caused by cobalamin deficiency in the absence of anemi sor macrocytosis. N Engl J Med 1988;318:1720-8.
• 6. Evim MS, Erdol S, Ozdemir O, Baytan B, Guneş AM. Long-term outcome in children with nutritional vitamin B12 deficiency. Turk J Hematol 2011;28:286-93.
• 7. Onal H, Adal E, Oner T, Onal Z, Aydın A. An important problem in developing countries: maternal and neonatal vitamin B12 deficiency. Turk Arc Ped 2010;45:242-5.
• 8. Koc A, Kocyigit A, Soran M, Demir N, Sevinc E, Erel O, et al. High frequency of maternal vitamin B12 deficiency as an important cause of infantile vitamin B12 deficiency in Şanlıurfa province of Turkey. Eur J Nurt 2006;45:291-7.
• 9. McLean E, Benoist B, Allen LH. Review of the magnitude of folate and vitamin B12 deficiencies worldwide. Food and Nutrition Bulletin 2008;29:38-51.
• 10. Guerra-Shinohar EM, Paiva AA, Rondo PH, Yamasaki K, Terzi CA, D’Almeida V. Relationship between total homocystein and folate levels in pregnant women and their newborn babies according to maternal serum levels of vitamin B12. BJOG 2002;109:784-91.
• 11. Karademir F, Suleymanoglu S, Ersen A, Aydinoz S, Gultepe M, Meral C, et al. Vitamin B12, folate, homocystein and urinary methlymalonic acid levels in infants. J Int Med Res 2007;35:384-8.