Çocuk Acil Servislerine Gelen Akut Zehirlenme Olaylarının Değerlendirilmesi: Sistematik Derleme

Year 2020, Volume: 18 Issue: 3, 470 - 483, 18.12.2020

Süreyya Sarvan , Emine Efe , Ayşegül İşler

Abstract

GİRİŞ ve AMAÇ: Çocukluk çağı zehirlenmeleri önemli bir halk sağlığı problemidir. Dünya genelinde özellikle gelişmekte olan ülkelerde önlenebilir önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Bu çalışmada bilimsel literatür, çocukluk çağı zehirlenmelerini değerlendirmek amacı ile sistematik olarak incelenmiştir.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu araştırma sistematik derleme desenli ve makalelerin doküman analizine dayanan nitel bir araştırmadır. Çalışmanın evrenini 2000-2017 yılları arasında yapılan, "akut zehirlenmeler", “çocuk acil servisi”, “çocukluk dönemi” anahtar kelimeleri ile Medline Complete, AcademicSearch Complete, Science Direct, CINAHL Complete, AcademicOneFile ve Google Akademik gibi veri tabanlarından ulaşılan 3191 makale oluşturmaktadır. Araştırmaya dahil edilme ölçütlerine uyan 24 makale çalışma kapsamında değerlendirilmiştir

BULGULAR: Çocuk acil servisine akut zehirlenme nedeni ile başvuran çocuklar ile yapılan, 24 retrospektif çalışmaincelenmiştir. Çalışmalarda çocukların yaş aralığının 0-18 olduğu belirlenmiştir. Zehirlenmelerin büyük çoğunluğu kazara gerçekleşmiştir. Zehirlenmeye neden olan maddeler büyük oranda ağız yolu ile alınmıştır. Çalışmalarda, zehirlenmeye neden olan maddelerin ilaçlar, temizlik ürünleri ve kimyasal maddeler olduğu belirlenmiştir. Çalışmaların hepsinde tanı, tedavi ve takip için kapsamlı ve invaziv teknikler kullanılmıştır.

TARTIŞMA ve SONUÇ: Çocukluk çağında zehirlenmeler önemli bir sorun olmasına rağmen önlenebilir ve yönetilebilir bir konudur. Bu nedenle, çocukluk döneminde görülen zehirlenmeleri en aza indirgemek için aileler, devlet yetkilileri, ilaç firmaları, sağlık profesyonelleri ve medya gerekli çabayı göstermelidir. Özellikle birinci basamakta görev yapan sağlık çalışanları erken çocukluk döneminde ebeveyn ve çocuklarla sık olarak bir araya geldikleri için akut zehirlenme konusunda eğitim ve danışmanlık vermelidir

Keywords

çocuk acil, zehirlenme, çocukluk dönemi

References

• 1. Cambridge dictionary [Internet]. [cited 2017 June 01]. Available from:http://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/poisoning.
• 2. Wu, J., Wu, H., Liu, H., Yang, M., Chou, C., Chang, C., & Lin, Y. Original Research: Factors associated with outcomes of children treated at an emergency department for nonpharmaceutical poison exposure. Journal Of Acute Medicine, 2011; 141-46. doi:10.1016/j.jacme.2011.10.006.
• 3. World Health Organization (WHO), International Programme on Chemical Safety [Internet]. [cited 2017 Apr 01]. Available from:http://www.who.int/ipcs/poisons/en.
• 4. Oto Geçim N, İkincioğulları D, Harmancı N. Ulusal Zehir Merkezine yapılan çocukluk çağı vaka başvurularının değerlendirilmesi: 5 yıllık retrospektif çalışma. Türkiye Klinikleri J Pediatr Sci 2006;2:1-4.
• 5. Türkiye İstatistik Kurumu, Haber Bültenleri [Internet]. [cited 2017 Apr 01]. Available from:http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21521.
• 6. Özcan, N.,İkincioğulları, D. Ulusal Zehir Danışma Merkezi 2008 Yılı Çalışma Raporu Özeti, Türk Hij. Den. Biyol. Derg. 2009; 66 (3) Ek 3: 29-58.
• 7. Poison Center Data Snapshot – 2015 [Internet]. [cited 2017 Apr 01]. Available from:https://aapcc.s3.amazonaws.com/pdfs/annual_reports/2015_Annual_Report_Snapshot_FINAL_1-17-17.pdf.
• 8. Ahmed, A., AlJamal, A. N., Mohamed Ibrahim, M. I., Salameh, K., AlYafei, K., Zaineh, S. A., &Adheir, F. S. Poisoning emergency visits among children: a 3-year retrospective study in Qatar. BMC Pediatrics, 2015; 15:104. doi:10.1186/s12887-015-0423-7.
• 9. Sümer, V., Güler, E., Karanfil, R., Dalkıran, T., Gürsoy, H., Garipardic, M., & Davutoglu, M. Retrospective evaluation of poisoning cases who presented to the pediatric emergency unit. Turkish Pediatrics Archive, 2011; 46: 226-32. doi:10.4274/tpa.46.80
• 10. Sahin, S., Carman, K. B., &Dinleyici, E. C. Acute poisoning in children; data of a pediatric emergency unit. Iranian Journal Of Pediatrics, 2011; 21(4), 479-84.
• 11. Dereci, S., Koca, T., Gençer, A., Serdaroğlu, F., Akçam., M. Isparta Bölgesindeki Çocukluk Çağı Zehirlenmelerinin Değerlendirilmesi, Dizle Tıp Dergisi, 2015; 42 (3): 319-42. doi: 10.5798/diclemedj.0921.2015.03.0582.
• 12. Konca, Ç., Tekin, M., Gökhan Usman, M., Genç, Y., & Turgut, M. The Evaluation of Poisoning Cases who Applied to the Adıyaman University Training and Research Hospital Pediatrics Emergency Department. Journal Of Academic Emergency Medicine / Akademik Acil Tıp Olgu Sunumları Dergisi, 2014; 13(4), 166-171. doi:10.5152/jaem.2014.177.
• 13. Yin, S., Behrman, A., & Colvin, J. (Selected Topics: Toxicology: Laundry Pack Exposures in Children 0–5 Years Evaluated at a Single Pediatric Institution. Journal Of Emergency Medicine, 2015; 48566-572. doi:10.1016/j.jemermed.2014.12.050
• 14. Napodano, S., Rıgante, D., Pulıtanò, S., Covıno, M., Mancıno, A., Barelli, A., &Tortorolo, L. Acute intoxication and poisoning in children: the experience of a tertiary-care hospital from 2001-2012. Signa Vitae, 2015; 10(2), 1-20.
• 15. Thomas, J., Harden, A., Oakley, A., Oliver, S., Sutcliffe, K., Rees, R., et al.Integrating qualitative research with trials in systematic reviews. British Medical Journal, 2004;328(7446), 1010-2.
• 16. Centre for Reviews and Dissemination, University of York, 2008 Published by CRD, University of York January 2009, Systematic Reviews CRD’s guidance for undertaking reviews in health care [Internet]. [cited 2017 Apr 01]. Available from:https://www.york.ac.uk/media/crd/Systematic_Reviews.pdf
• 17. Akbay-Öntürk, Y. Uçar, B. Eskişehir Bölgesinde Çocukluk Çağı Zehirlenmelerinin Retrospektif Değerlendirilmesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2003; 46:103-13
• 18. Soyucen, E., Aktan, Y., Saral, A., Akgün, N., & Numanoğlu, A. Ü. Sakarya bölgesinde çocukluk çağı zehirlenmelerinin geriye dönük değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2006; 49 (4), 301-6.
• 19. Genç, G., Saraç, A., Ertan, Ü. Çocuk Hastanesi Acil Servisine Başvuran Zehirlenme Olgularının Değerlendirilmesi, Nobel Medicus, 2007; 3 (1):18-22
• 20. Yılmaz, L.H., Derme, T., &Yıldızdaş, D. Çukurova Bölgesi'ndeki Çocukluk Çağı Zehirlenme Olgularının Değerlendirilmesi. Nobel Medicus Journal, 2009; 5(2).
• 21. Köse, S., Yorulmaz, H., Yorulmaz, E., & Özdilli, K. Intoxication Cases Under Two Years of Age Monitored By Pediatric Emergency Room of İstanbul Şişli EtfalEducation and Research Hospital. Journal Of Academic Emergency Medicine / Akademik Acil Tip Olgu Sunumları Dergisi, 2010; 9(2), 63-66. doi:10.4170/jaem.2009.58076.
• 22. Biçer, S., Gülcan, E. M., Yeşinel, S., Yıldırım, S., Şengül, A., & Aydoğan, G. Kostik madde alan çocukların analizi. Bozok Tıp Dergisi, 2011; 1(1).
• 23. Lin, YR., Liu, TH., Liu, TA., Chang, YJ., Chou, CC., Wu, HP. Pharmaceutical Poisoning Exposure and Outcome Analysis in Children Admitted to the pediatric Emergency Department. Pediatrics and Neonatology. 2011; 52:11-7.
• 24. Ugwu, G. I., Okperi, B. O., Okolugbo, N. E., &Ugwu, E. N. Childhood poisoning in Warri, Niger Delta, Nigeria: a ten year retrospective study: case studies. African Journal of Primary Health Care and Family Medicine, 2012; 4(1), 1-5.
• 25. Hassan, B. A., & Siam, M. G. Patterns of acute poisoning in childhood in Zagazig, Egypt: an epidemiological study. International scholarly research notices, 2014; 2014.
• 26. Kelebek, F., Satar, S., Kozacı, N., Açıkalın, A., Gülen, M., &Acehan, S. Emergency medicine admissions of pediatric intoxicated cases. Journal of Academic Emergency Medicine, 2014; 13(2), 67. DOI:10.5152/jaem.2013.005.
• 27. Oprescu, F., Peek-Asa, C., Wallis, A., Young, T., Nour, D., &Cherecheş, R. Pediatric Poisonings and Risk Markers for Hospital Admission in a Major Emergency Department in Romania. Maternal & Child Health Journal, 2012; 16(2), 495-500. doi:10.1007/s10995-011-0742-8
• 28. Türkmenoğlu, Y., Akşahin, B. G., Sarıtaş, Ü., Yılmaz, B., Arat, C., Şafak, E., ... &Adal, S. E Çocukluk Çağı Zehirlenmelerine Yeniden Bakış, Okmeydanı Tıp Dergisi, 2015; 31 (2): 82-91.
• 29. Ansong, D., Nkyi, C., Appiah, C., Amuzu, E., Frimpong, C., Nyanor, I., & ... Sylverken, J. Epidemiology of paediatric poisoning reporting to a tertiary hospital in Ghana. South African Journal Of Child Health, 2016; (1), 68. doi:10.7196/SAJCH.2016.v10i1.1055.
• 30. Edelu, B. O., Odetunde, O. I., Eke, C. B., Uwaezuoke, N. A., &Oguonu, T. Accidental Childhood Poisoning in Enugu, South East, Nigeria. Annals of medical and health sciences research, 2016; 6(3), 168-71.
• 31. Bandyopadhyay, A., Mandal, P. K. Clinical profile and outcome of acute poisoning in children and adolescent in a tertiary care center. Asian Journal of Medical Sciences, 2017; 8(3), 76-80. DOI: 10.3126/ajms.v8i3.16111.
• 32. Araz, C., Toklucu, M. Ö., Nizamoğlu, M., Pala, E., İşcan, H., Yazar, A. S., ... & İşlek, İ. Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Acil Servise Başvuran Zehirlenme Olgularının Değerlendirilmesi. Medical Journal of Bakirkoy, 2017; 13(2).
• 33. Ünlü, G., Aksoy, Z., & Ersan, E. E. İntihar girişiminde bulunan çocuk ve ergenlerin değerlendirilmesi. Pamukkale Tıp Dergisi, 2014; (3), 176-83.
• 34. Criddle, L. M. An overview of pediatric poisonings. AACN advanced critical care, 2007; 18(2), 109.
• 35. Wilkerson, R., Northington, L., & Fisher, W. Ingestion of Toxic Substances by Infants and Children What We Don’t Know Can Hurt. Critical care nurse, 2005; 25(4), 35- 44.
• 36. Bronstein, A. C., Spyker, D. A., Cantilena Jr, L. R., Green, J., Rumack, B. H., & Heard, S. E. 2006 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers' National Poison Data System (NPDS). Clinical toxicology, 2007; 45(8), 815-917.