Lyrboton Kome’den Zeus Drymon’a Adaklar

Year 2017, Volume: 3, 154 - 160, 31.12.2017

Mehmet Oktan

Abstract

Bu çalışmada Batı Pamphylia kentlerini (Attaleia, Magydos ve Perge) birbirlerine ve Döşeme Boğazı (Klimaks) üzerinden Pisidia’ya bağlayan güzergâhlar ile bu güzergâhlar üzerindeki yerleşimleri sapta-mak amacıyla 2012 yılında yürütülen yüzey araştırmaları sırasında Lyrboton Kome yerleşiminde ele geçen yazıtlardan ikisi tanıtılmaktadır. Bu yazıtlar kentin doğu kısmındaki merkezinde yer alan anıtsal yapılardan birinin önünde bulunan kuyu şeklindeki sarnıcın hemen kenarında durmaktadır. Bu iki ya-zıttan ilki cornicularius olarak askeri vazifesini tamamlayan Aurelius Demetrios isimli bir şahıs tarafın-dan bir tanrıya yapılan silah (lancea) adağını içermektedir. Tanrının isminin yazıldığı yer, muhtemelen bloğun sonradan tekrar kullanılması için işlem görmüş olması nedeniyle kırıktır. Buna karşın epitheton olması gereken Drymon kelimesi okunmaktadır. Helenistik şair Lykophron’un Aleksandra isimli ese-rinde geçen Drymnios ifadesi ve bu ifadeyi yorumlayan Tzetzes’in verdiği bilgiler ile yazıtın ilgili ye-rindeki boşluğa sığabilecek harf sayısı dikkate alındığında bu epitheton’un Zeus’a ait olduğu sonucuna varılmıştır. Bu yazıtın yanında ele geçen diğer bir yazıttan, Sulla isimli bir şahıs tarafından bir sunak diktirildiği anlaşılmaktadır. Yan yana duran bu iki yazıtın yanında, bloğun durumu nedeniyle yazıt olup olmadığı tespit edilemeyen bir sunak daha yer almaktadır. Adak içerikli yazıtların ve diğer bir su-nağın sarnıcın kenarında, aynı yerde birlikte ele geçmesi göz önüne alındığı zaman, bunların önünde durdukları büyük boyutlu yapı kalıntısına ait oldukları ve bu yapının da [Zeus] Drymon’a ait olduğu düşünülebilir. Muhtemelen sadece bu yapının ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla oluşturulmuş olan ku-yu şeklindeki sarnıç da önünde durduğu bu yapının önemli bir bina olduğuna işaret etmektedir.

Keywords

Lyrboton Kome, Zeus Drymon, Adaklar, lancea, Aurelius Demetris, cornicularius, Sulla

Dedications to Zeus Drymon from Lyrboton Kome

Abstract

During the field work at Lyrboton Kome near Perge in 2012 three altars were discovered that stand side by side on the edge of a well-type cistern located in front of a monumental building in the eastern centre of the settlement. Two blocks feature Greek inscriptions, whether the third altar also bears an inscription is uncertain owing to the block’s present position. The first of said two inscriptions mentions a weapon (lancea) presented as a dedicatory offering by Aurelius Demetrios after retirement from military service as cornicularius in the Roman Army. The place where the name of the God was given in line 1 is broken away, probably because of the stone’s reuse at a later date. However, the word next to the damaged area is Drymon, which is believed to be the god’s epithet. In a comment on the Hellenistic poet Lykophron, the Byzantine scholar Ioannes Tzetzes mentions that Zeus was worshipped in Pamphylia with the cult title of Drymnios. Since said gap accommodates not more than four letters, we assume that the deity in question is Zeus. The se-cond inscription gives only the name of the dedicator (Sulla). The fact that the two dedicatory inscriptions and the other altar were all found in the same place in front of a large structure sug-gests that these monuments were related to said structure, which was probably dedicated to Zeus Drymon.

Keywords

Lyrboton Kome, Zeus Drymon, dedications, lancea, Aurelius Demetrios, cornicularius, Sulla

References

• Adak – Wilson 2012 M. Adak – M. Wilson, Das Vespasiansmonument von Döşeme und die Gründung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia, Gephyra 9, 2012, 1–40.
• Bonneau 1983 D. Bonneau, Loi et Coutume en Égypte: Un exemple, les marais du Fayoum appelés drymoi, JESHO 26,1983, 1–13.
• Clauss 1973 M. Clauss, Untersuchungen zu den principales des römischen Heeres von Augustus bis Diokletian. Cornicularii, speculatores, frumentarii, Bochum 1973.
• Chaniotis 1991 A. Chaniotis, Epigraphic Bulletin for Greek Religion, Kernos 4, 1991, 287–311.
• Chaniotis – Mylonopoulos 2006 A. Chaniotis – J. Mylonopoulos, Epigraphic Bulletin for Greek Religion 2003, Kernos 19, 2006, 343–390.
• Çevik 1996/97 N. Çevik, An Olive Oil Producing Center in Pamphylia: Lyrboton Kome, Lykia 3, 1996/1997, 79–101.
• Hellenkemper – Hild 2004 H. Hellenkemper – F. Hild, Tabula Imperii Byzantini 8: Lykien und Pam-phylien, Vienna 2004 (Denkschriften ÖAW, phil.-hist. Kl. 320).
• Hornblower 2014 S. Hornblower, Lykophron and Epigraphy: The Value and Function of Cult Epithets in the Alexandra, The Classical Quarterly 64, 2014, 91–120.
• Hornblower 2015 S. Hornblower, Lykophron: Alexandra. Greek Text, Translation, Commentary, and Introduction, Oxford 2015.
• IPerge S. Şahin, Die Inschriften von Perge I–II, Bonn 1999/2004 (IK 54 and 61).
• Johnston 2003 A. Johnston, Notes on Two Inscriptions on Cypriot Statuettes, ZPE 144, 2003, 164–166.
• Keil 1926 J. Keil, Die Lyrboton Kome in Pamphylien, ÖJh 23, 1926, 89–126.
• Kelly 2011 B. Kelly, Petitions, Ligation, and Social Control in Roman Egypt, Oxford 2011.
• Larson 2009 J. Larson, Arms and armor in the sanctuaries of goddesses: A Quantitative Approach, in: C. Prêtre (ed.), Le donateur, l’offrande et la déesse. Systèmes votifs des sanctuaires de déesses dans le monde grec, Liège 2009 (Kernos Supplement 23), 123–133.
• McNelis – Sens 2016 C. McNelis – A. Sens, The Alexandra of Lycophron: A Literary Study, Oxford 2016.
• Mair 1921 A. W. Mair, Callimachus, Lycophron and Aratus, London 1921 (Loeb Classical Library No. 129).
• Menardos 1908 S. Menardos, Where did Aphrodite find the Body of Adonis?, JHS 28, 1908, 133–137.
• Maddoli 1992 G. Maddoli, La Civiltà micenea: guida storica e critica, Rome 1992.
• Oktan 2016 M. Oktan, Lyrboton Kome Yerleşimi’nden Bir Phratra, in: B. Takmer – E. Akdoğu Arca – N. Gökalp Özdil (ed.), Vir doctus Anatolicus. Studies in memory of Sencer Şahin, Istanbul 2016, 651–656.
• Ormerod – Robinson 1910/11 H. A. Ormerod – E.S.G. Robinson, Notes and Inscriptiones from Pamphylia, BSA 17, 1910/11, 215–249.
• Philippson 1950 A. Philippson, Die griechischen Landschaften, Band 1. Der Nordosten der griechischen Halbinsel, Frankfurt am Main 1950.
• Reinach 1905 T. Reinach, Stele from Abonuteichos, The Numismatic Chronicle and the
• Royal Numismatic Society 5, 1905, 113–119.
• Şahin 1995 S. Şahin, Studien zu den Inschriften von Perge II. Der Gesandte Apollonios und seine Familie, Epigraphica Anatolica 25, 1995, 1–24.
• Saprykin 2009 S. J. Saprykin, The Religion and Cults of the Pontic Kingdom: Political Aspects, in: J. M. Højte (ed.), Mithridates VI and the Pontic Kingdom, Aarhus 2009, 249–277.
• Schachter 2016 A. Schachter, Boiotia in Antiquity. Selected Papers, Cambridge 2016.
• Schmidt 1872 B. Schmidt, Drymien, RhMPh 27, 1872, 634–636.
• Schwertheim 1987 E. Schwertheim, Die Inschriften von Hadrianoi und Hadrianeia, Bonn 1987 (IK 33).
• Stauner 2004 K. Stauner, Das offizielle Schriftwesen des römischen Heeres von Augustus bis Gallienus (27 v. Chr. – 268 n. Chr.). Eine Untersuchung zu Struktur, Funktion und Bedeutung der offiziellen militärischen Verwaltungsdokumentation und zu deren Schreibern, Bonn 2004.
• Takmer – Tüner Önen 2008 B. Takmer – N. Tüner Önen, Batı Pamphylia’da antik yol araştırmaları: Via Sebaste’nin Perge-Klimaks arası güzergâhında yeni bir yol kalıntısı, Adalya 11, 2008, 109–133.