Zehirlenme, hayatı tehdit etme potansiyeli olan zehirli bir maddenin yanlışlıkla veya intihar amaçlı alınması olgularını tanımlamak için kullanılmaktadır. İlaç ve kimyasal maddelere bağlı zehirlenmeler çocuklarda mortalite ve morbiditenin önemli bir nedenidir. Tüm yaş gruplarında gözlenebilse de, çocuklarda daha sık görülür ve ölümcül seyredebilir.
Olguların çoğunluğu 5 yaşın altında ve adolesan dönem olmak üzere iki dönemde pik yapar. İlk dönemde küçük çocukların çevreyi merak etme ve yürümeye başlamaları evdeki ilaçlar veya kimyasal maddeleri istem dışı yoldan alma riskini arttırır ve bu vakalar genelde kaza ile olmaktadır. Diğer zirve dönemi olan adölesanlarda ise madde bağımlılığı veya istemli kendine zarar verme daha ön plandadır.
Toplumların sosyokültürel düzeyinin artmasına bağlı olarak enfeksiyon ve malnutrisyonla ilişkili hastalıklardan ölüm oranları azalırken zehirlenme çocuklarda önemli bir ölüm riski olarak kalmaktadır. Gelişmiş ülkelerde çocuk ölümlerinin %2’si, gelişmekte olan ülkelerde %5’den fazlası zehirlenmelere bağlıdır. Bölgesel farklılıklar görülmekle birlikte, özellikle gelişmekte olan ülkelerde zehirlenme olgularında artış gözlenmiştir.
Türkiye’de akut zehirlenmelere ilaçlar, ev kimyasalları, zehirli gazlar, yemek ve bitki kimyasalları ve zehirli hayvanlar tarafından ısırılmalar sebep olmaktadır. Ulusal zehir danışma merkezi (UZEM) verilerine göre evde kazayla alınan ev içi hazırlanmış ürünler, kozmetik ve temizlik ürünleri veya bitkiler en sık zehirlenme sebepleridir.
UZEM’ in verilerine göre; Tıbbi yardım gerektiren sebepler için de en sık olan ağızdan farmasötik ajan alımıdır. En sık maruz kalınan madde ise insan sağlığı ürünleri olarak rapor edilmiştir. Zehirlenme etkenleri çoğrafi bölgeye, mevsimlere, toplumun gelenek ve göreneklerine, yaş grubuna ve sosyo-kültürel düzeye göre farklılıklar gösterir. Uygun korunma ve tedavi yöntemlerinin geliştirmesi, sağlık personeli eğitimi ve toplumun bilinçlendirilmesi için her bölgenin kendi epidemiyolojik verilerini belirlemesi ve güncellemesi gereklidir.
Zehirlenme olgularının yoğun bakım izlemleri ile ilgili çalışmalar kısıtlı sayıdadır. Bu çalışmada; hastanemiz yoğun bakım ünitesinde takip edilen zehirlenme olgularının geriye dönük olarak değerlendirilmesi amaçlandı.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Health Care Administration |
Journal Section | Congress Proceedings |
Authors | |
Publication Date | December 10, 2019 |
Acceptance Date | January 15, 2020 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 7 Issue: Ek - IRUPEC 2019 Kongresi Tam Metin Bildirileri |