GELENEKSEL FİNANSTAN DAVRANIŞSAL FİNANSA: HANGİ DÜŞÜNCELERLE HARCAMA ve YATIRIM YAPARIZ?

Year 2015, Issue: 67, 32 - 43, 01.05.2015

Nevzat Tetik , Gulnara Karadeniz Naryngul Margazieva , Sanjar Altymyshev

Abstract

Geleneksel finans teorileri insanın davranışlarını mekanik, rasyonel, faydacı ve akılcı kabul ettiğinden, geliştirilen teoriler de bu çerçevede şekillendirilmiştir. Ancak sonraki yıllarda piyasalarda önceden öngörülemeyen dalgalanmalar, rasyonel olmayan fiyat hareketleri klasik teorilerle açıklanamayacak boyutlara ulaşmıştır. 20. Yüzyılın ikinci yarısından sonra davranışsal finans başlığı altında artan yoğun araştırmalar ve elde edilen bulgular göstermiştir ki, özellikle bireysel yatırımcılar her zaman rasyonel değildirler, bilişsel zaaflara ve psikolojik önyargılara sahiptirler. Dolayısıyla, bilgiye ve matematiksel hesaplamalara dayalı piyasa ve fiyat tahminleri istikrarsızlıklar ve sapmalar göstererek, ekonomide önceden tahmin edilemeyen dalgalanmalara, kırılganlıklara neden olabilmektedir.

Bu çalışmada piyasaların ve fiyat hareketlerinin dalgalanmalardan uzak, dengeli bir yapıya kavuşturulması amacıyla geleneksel finans teorileri özet bir şekilde ele alınarak, elde edilen bulgular çerçevesinde davranışsal finansın temel yapı taşları ve yatırımcı davranışları incelenmeye çalışılmıştır.

Keywords

Finansal Kuramlar, Davranışsal Finans

TRADITIONAL FINANCING TO BEHAVIORAL FINANCE: BY WICH IDEAS WE DO SPEND AND INVEST?

Abstract

Since the traditional finance theory accepted behavior of human as mechanical, rational, pragmatic and rational, developed theories have been shaped in this context. However, unforeseen fluctuations in the market in the following years, irrational price movements has reached a size that can not be explained by classical theories. After the second half of the 20th century, increasingly intensive research under the topic of behavioral finance and the obtained results has shown that especially individual investors are not rational and have the psychological bias. Therefore, market and price forecasts based on the knowledge and mathematical calculations, fragility can be gained continuity, economic fluctuations and instabilities may exist.

In this study, the tradional finance theories being discussed in the summary manner with the purpose to ensure balanced and freed from volatility market and price movements’ structure. The basic building blocks of behavioral finance and investors behaviors are analyzed in the framework of obtained data.

Keywords

Financial Theories, Behavioral Finance

ОТ ТРАДИЦИОННЫХ ФИНАНСОВ К ПОВЕДЕНЧЕСКИМ ФИНАНСАМ: КАК РАСХОДОВАТЬ И КАК ВКЛАДЫВАТЬ?

Abstract

С точки зрения традиционной теории финансов индивидуальный инвестор может принимать рациональные рещения на рынке. Однако в последние годы непредвиденное поведение рынка, непредсказуемое движение рыночных цен достигли таких размеров, которые не могут быть объяснены с точки зрения классических теорий. Во второй половине 20 века стали проводиться интенсивные исследования, связанные с появлением науки о поведенческих финансах. Полученные результаты показали, что индивидуальные инвесторы, действуя на рынке в условиях риска, подвергаются влиянию различных факторов, в том числе и психологических, что не позволяет им принимать рациональные решения, то есть их поведение трактуется как иррациональное. В данном исследовании были рассмотрены рыночные ситуации, связанные с поведением инвесторов, с позиций как традиционной теории, так и науки о поведенческих финансах, получены выводы.

Keywords

теория финансов, поведенческие финансы

References

• Altay, E.(2008). Bankacılık ve Finansal Piyasalar, BDDK ,Cilt:2, Sayı:1.
• Ayan, T.Y. Akay A.(Eylül-2013).Tahmine Dayalı Portföy Optimizasyonu: Modern Portföy Teorisinde Risk ve Beklenen Getiri Kavramlarına Alternatif Bir Yaklaşım, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,Özel Sayı,Sayfa:119-131.
• Bai, Z., Liu, H., & Wong, W.K. (2006). Making Markowitz's Portfolio Optimization Theory Practically Useful.
• Barbergs, N. ve Thaler, R., (2002). “A Survey of Behavioral Finance.”,nber.org, no: 9222.
• Bhatt, Babaraju K. ve Chauhan, Apurva A. ( February-2014). Behavioral Finance: A New Paradigm Of Finance. International Journal of Application or Innovation in Engineering & Management (IJAIEM), volume 3, Issue 2,ISSN 2319 – 4847.
• Black, F.(1986). Noise. The Journal of Finance, Vol XLI, No3,Sayfa: 529-543.
• Bayrak, Oben Kurtuluş(Ağustos-2012). Davranışsal Finans,Sermaye Piyasasında Gündem,Sayı:120,ISSN 1304-8155,Sayfa: 6-17.
• Cihangir M., Karaçizmeli Güzeler A., Sabuncu İ.( 2008). Optimal Portföy Seçiminde Konno-Yamazaki Modeli Yaklaşımı ve İMKB Mali Sektör Hisse Senetlerine Uygulanması, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10/3,Sayfa:125-142.
• Coval Joshua D., Tylar Shumway, (2001). “Do Behavioral Biases Affect Prices?”, Harvard Business School, Working Paper.
• Çoban, Ali Türkay (2009).İmkb’de Sürü Davranişinin Test Edilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Dağ, Zehra Betül (2008). Davranışsal Finans (Behavıoral Fınance). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tezsiz Yüksek Lisans Programı. Dönem Projesi, Ankara,Sayfa:21-35.
• Decamps J.P., Stefano Lovo, “Risk Aversion and Herd Behavior in Financial Markets”. http://ssrn.com/abstract=301962.
• Demirtaş, Ö., GÜNGÖR, Z.(2004). Portföy Yönetimi ve Portföy Seçimine Yönelik Uygulama. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1/4,Sayfa: 103-109.
• Doğukanlı, Hatice ve Ergün, Bahadır (2011). Davranışsal Finans Etkin Piyasalara Karşı: Aşırı Tepki Hipotezinin İmkb’de Araştırılması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 1,Sayfa:321-336
• Döm S, (2003). Yatırımcı Psikolojisi,Değişim Kitapevi,İstanbul.
• Ege, İlhan; Topaloğlu, Emre Esat ve Dilek COŞKUN (Ekim-2012). Davranışsal Finans ve Anomaliler: Ocak Ayı Anomalisinin İMKB’de Test Edilmesi,Muhasebe ve Finansman Dergisi ,s.175.
• Ercan M. K., (2009).Modern Portföy Teorisi. http:// www.makelecioglu.com/ sitebuilder/MAK/mpt.ppt (Erişim Tarihi: 01.08.2012)
• Erdem, M. S. (2014). Avrupa-Asya Hisse Senedi Pazarlarında Zayıf Formda Pazar Etkinliği ve Takvim Anomalileri,2nd International Symposium on Accounting and Finance, Sayfa:1087-1106.
• Fırat, Duygu ve Fettahoglu, Sibel (2011).Investors’ Purchasing Behaviour via a Behavioural Finance Approach, International Journal of Business and Management, Vol. 6, No. 7; July 2011. www.ccsenet.org/ijbm
• Gürsoy, Cudi Tuncer(2012). Finansal Yönetim İlkeleri, Beta Basım,İstanbul.
• Gürünlü, Meltem (Temmuz-2011). Finansal Piyasaların Etkinliği Teorisinden Davranışsal Finansa: Finans Teorisinin Evrimi, Maliye Finans Yazıları, Yıl:25, Sayı:92, Sayfa:31-50.
• Hede, Peter Dybdahl (2012). Behavioural Finance. Peter Dybdahl Hede&bookboon.com (Ventus Publishing ApS)
• Itzhak Giloba, Eva Giloba – Schechtman, “Mental Accounting and the Absentminded Driver”, http://www.tau.ac.il/igilboa/pdf/Gilboas_Mental_Accounting_and_Absentmindedness.pdf = Çevrimiçi, 18.06.2009, s. 2.
• Jurevičienė, Daiva ve Ivanova, Olga (2013). Behavıoural Fınance: Theory And Survey. Mokslas – Lıetuvos Ateıtıs Scıence – Future Of Lıthuanıa.ISSN 2029-2341 print / ISSN 2029-2252 online 2013 5(1): 53–58 doi:10.3846/mla.2013.08
• Kahneman, Daniel ve Tversky, Amos (March-1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk. Econometrica, Vol. 47, No:2,pp:263-292.
• Kendirli, Selçuk ve Konak, Fatih (2014). Calendar Anomalies In The Shanghai Stock Exchange, Manas Journal of Social Studies Vol.: 3 ,No: 3 2014, pp:77-85.
• Kıyılar, M. (1998). Etkin Pazar Kuramının İMKB'de Test Edilmesi. Yönetim, Sayı :29,Sayfa: 34-51.
• Konstantınıdıs, Anastasios; Katarachıa, Androniki; Borovas, George ve Maria Eleni Voutsa (2012). From Efficient Market Hypothesis To Behavioural Finance: Can Behavioural Finance Be The New Dominant Model For Investing?, Scientific Bulletin – Economic Sciences, Vol. 11/ Issue 2.
• Lukaşov, Andrey (2004). Поведенческие корпоративные финансы и дивидендная политика фирмы. Управление корпоративными финансами №2/2004.
• McGuckian, Fergus (2013). Behavioural Finance and Financial Markets: Micro, Macro, and Corporate. Università Politecnica Delle Marche Facoltà Di Economia, PhD Thesis in Financial and Insurance Markets.
• Metin, Irem ve Camgoz, Selin Metin (June-2011). The Advances in the History of Cognitive Dissonance Theory,International Journal of Humanities and Social Science Vol. 1 No. 6,pp. 131-136.
• Mishkin, Frederic S. (2009), “Is Monetary Policy Effective During Financial Crises?”, NBER Working Paper, No. 14678, pp.1–15.
• Nofsinger, John R. (2010), The Psychology of Investing, The Prentice Hall Series in Finance 4.bs., Prentice-Hall.
• Pompian, Michael M.(2006).Behavioral Finance and Wealth Manegement: How to Build Optimal Portfolios That Account for Investor Biases, John Wiley and Sons Yayın Evi, New Jersey,
• Özerol,Hakan(2011).Davranışsal Finans,Elma Yayınevi,İş ve Yönetim Serisi:49,1.basım Kasım 2011,İstanbul.
• Rıccıardı, Victor (2014). Handbook Of Finance: Volume 2: Investment Management And Financial Management, Chapter: The Psychology of Risk: The Behavioral Finance Perspective, Publisher: John Wiley & Sons, Editors: Frank J. Fabozzi, pp.85-111
• Ritter J. R.(2003).Behavioral Finance,Pacific Basin Finance Journal vol.11.
• Ritter, Jay R. (2003). Behavioral Finance. Pacific-Basin Finance Journal Vol. 11, No. 4, (September 2003) pp. 429-437. http://bear.cba.ufl.edu/ritter
• Sefil, Sinem ve Çilingiroğlu Hakkı Kutay (2011). Davranışsal Finansın Temelleri: Karar Vermenin Bilişsel Ve Duygusal Eğilimleri. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:10 , Sayı:19,s.247-268
• Sewell, M. (2010). “Behavioral Finance”, www.behaviouralfinance.net/behaviouralfinance.pdf
• Taner, Berna ve Akkaya, Cenk(Ocak-2005).atırımcı Psikolojisi ve Davranışsal Finans Yaklaşımı,MUFAD,Sayı:25, Sayfa:49-52.
• Tomak, Serpil (2010). Girişimci Hevristikleri: Bir Kavramsal Çözümleme,Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2).
• Tosun, Ö., Oruç, E. (2010). Portföy Büyüklüğünün Portföy Riski Üzerine Etkileri: İMKB-30 Üzerinde Test Edilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15/2,Sayfa:479-493.
• Wargo, Donald T. & Norman Baglini & Kate Nelson (2009), “The Global Financial Crisis—Caused by Greed, Moral Meltdown and Public Policy Disasters”, Forum on Public Policy, Oxford Roundtable, Oxford, Vol. No. 1, pp.1–24.
• http://dryahyaoglu.blogspot.com/2013/12/bilisselpsikoloji.html#!/2013/12/bilissel-sikoloji.html; erişim tarihi 11.10.2014
• Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Raporu (http://www.tspakb.org.tr/tr/LinkClick.aspx?fileticket=l0hnhl1GcDk%3D&tabid=40&mid=529; erişim tarihi 10.11.2014)
• http://blog.milliyet.com.tr/tamamen-davranissal/Blog/?BlogNo=342716; erişim tarihi 21.12.2014