ORTAÖĞRETİM KURUMLARINDA MÜKÂFAT VE CEZA ALGISI (AĞRI ÖRNEĞİ)

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 3, 99 - 138, 01.12.2013

Hayati Tetik

Öz

Temel amacı ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin din eğitimi ve öğretiminde
mükâfat ve cezanın etkisi üzerine görüşlerini ortaya koymak olan bu
araştırma Ağrı il merkezinde yapılmış, 8 okulda kolay ulaşılabilir örnekleme
yöntemiyle seçilmiş 179 öğrencinin görüşleri 38 soruluk bir anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verileri analiz edildiğinde elde edilen bulgulardan
bazıları şunlardır: Öğrencilerin tamamına yakını okul öncesi dönemde aileleri
tarafında dini eğitim almış ve ailelerce en çok “hoşgörü ve ilgi uyandırarak” din
öğretiminin yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Yaygın eğitim olarak din eğitiminin
en çok alındığı yer Kur’an kurslarıdır. Yine buralarda da din eğitiminde aynı
yöntemin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Örgün eğitimde öğrencilerin çoğunluğunun Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini sevdikleri ve ders saatini yeterli
bulmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenciler Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
dersinin iyi huylu ve ahlaklı, aileye karşı saygılı olmada ve arkadaşlık ilişkilerinde
etkili olduğu konusunda ortak paydada buluşmaktadırlar. Din eğitimi ve
öğretiminde mükâfat ve ceza olayına öğrencilerin bakış açısı incelendiğinde;
öğrenciler ceza olayının hem din eğitiminde hem de eğitimin diğer kademelerinde
kaldırılması gerektiğini, cezanın dersten soğumaya sebep olabileceğini, başarılı
oldukları durumlarda mükâfat almalarının onları motive edeceğini ve din
eğitiminin cezayla değil mükâfatla verildiğinde daha etkili olabileceğini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi ve öğretimi, ceza, mükâfat

Perception of Award and Punishment on Formal Secondary Education Institutions

Öz

Basic aim of this study was to determine primary and secondary
school students’ perspectives on effects of award and punishment on religious
education and teaching. Samples were selected by easy availability sampling
from 8 different schools in city center of Agri province. The data were gathered
from 179 students by using survey technique. The survey was prepared by the
researcher and consists of 38 questions. The results were as follows. It can be
concluded as almost all students received religious education from their parents
during pre-school ages and parents mostly gave religious education with “tolerance
and inspiring interest”. Religious education commonly given at Koran
courses. We concluded as similar to parents, religious education is given with
same technique in these places. It can be also concluded that Education of
Religion and Ethics course is enjoyed by students and students find this course
period not enough. Most of the students agreed on Education of Religion and
Ethics course is effective on peer relations, respecting parents and being good
natured and ethical. When effects of award and punishment on religious education and teaching is examined, students stated that punishment should be
removed from not only religious education but all other fields of education,
punishment can cause a dislike to course, when they are successful award will
motivate them and when religious education is given by awards instead of punishment
it will be more effective.

Anahtar Kelimeler

Religious education and teaching, punishment, award

تصور الجائزة والعقاب في مؤسسات التعليم المتوسطة (نموذج "آغري")

Öz

هذا
البحث الذي كان هدفه الأساسي تقديم آراء طلاب المدرسة الابتدائية والمتوسطة في
الجائزة والعقاب خلال تعليم الدين وتعلّمه، في مركز مدينة آغري. جمعنا آراء 179 طالبا تمّ اختيارهم بمنهج
تمثيليّ "يسهل الوصول إلي الأمثال"، في استمارة
تتكوّن من 38 سؤالًا. ها هي بعض النتائج التى وصلنا إليها بعد تحليل معطيات البحث:
تبيّن لنا أن أغلبيّة الطلاب تعلّموا من أسرهم معلومات دينية في مرحلة قبل المدرسة
وذلك بمنهج التسامح وإثارة الانتباه. الدّورات القرآنيّة هى التي يتمّ فيها
التعليم الدينيّ غير النظاميّ أكثر، وهناك أيضًا يستخدم نفس المنهج. أمّا في
التعليم الرسميّ فالطلّاب يحبّون مادة الثقافة الدينيّة والأخلاق ويستقلّون ساعات
المادة. ويتّفق الطلّاب على أن مادة الثقافة الدينيّة والأخلاق لها تاثيرها في كونهم
مؤدّبين نحو أسرهم ومعاملاتهم مع أصدقائهم. إذا لوحظ أراء الطلاب في ظاهرة الجائزة
والعقاب في تعليم الدين وتعلّمها نجد الطلّاب يعتقدون بضرورة إلغاء هذه الممارسة،
إذ العقاب ربّما يسبّب التبريد في الدرس، والجائزة عند نجاحهم تشوّقهم. لذلك نرى أنّ
تعليم الدين بالجائزة أكثر نجاعا.

Anahtar Kelimeler

تعليم الدين وتعلّمه، والعقاب، الجائزة

Kaynakça

• Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği, Resmî Gazete: 31.7.2009/27305; Tebliğler Dergisi: Ağustos 2009/2623 Ek ve Değişiklikler: 1) 22.04.2010/27560 RG Mayıs 2010/2632 TD. Navaro, L. (2001). Gerçekten Beni Duyuyor Musunuz? İstanbul: Remzi Kitapevi. Oğuzkan, A.Ferman(1974). Eğitim Terimleri Sözlüğü.Ankara: TDKY. Öcal, Mustafa, (1991). Temel Eğitim ve Ortaöğretimde Din Eğitim ve Öğretiminde Metotlar.Ankara: TDVY. Özdemir, Ş. (2002) “Nisa Suresinde Aileyle İlgili Olarak Yer Alan Ayetlerin İstikrarlı Bir Aile Kurumunun Teşekkülü ve Çocuğun Eğitimi Açısından Tahlili” Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi III,1. Palardy, J. M., (1996), “Etkili Sınıf Yönetiminde 12 Öğretim İlkesi”, Ya-şadıkça Eğitim, Çev.: S. Toprak, Sayı:25. Samancı, O. (2002). Çağdaş Eğitim Dergisi, Ankara: Tekışık Eğitim Yayınları, Sayı: 291. Sarıtaş, M. (2003). Sınıf Yönetimi ve Disiplinle İlgili Kurallar Geliştirme. Editör: L. Küçükahmet, Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar. An-kara: Nobel Yayıncılık.