Viktor Tsoy’un rock şiirlerinde gençlik isyanı ve siyasi eleştiri

Year 2023, Issue: 36, 1447 - 1460, 21.10.2023

Kevser Tetik

https://doi.org/10.29000/rumelide.1369178

Abstract

Rock şiiri (рок-поэзия), 1960’lı ve 1990’lı yılları kapsayan dönemde Rus edebiyatında etkisini gösteren bir olgudur. Ortaya çıktığı ve varlığını sürdürdüğü zaman aralığı, Nikita Hruşov’un Buzların Çözülmesi (оттепель, 1953-1964), Leonid Brejnev’in Durgunluk (застой, 1964-1985), Mihail Gorbaçov’un Yeniden Yapılanma (перестройка, 1985-1991) Dönemi gibi Rusya tarihinin kırılma noktalarına denk gelir. Söz konusu edebî türün temsilcileri hem söz yazarı hem şarkıcı hem de gitaristtir. Genellikle toplumsal ve siyasi konulu şiirler yazar, onları besteler, kurdukları rock müziği gruplarıyla konserlerde eserlerini gitar eşliğinde seslendirirler. Güncel olayları sorgulayarak dile getirir ve halkın sesi olurlar. Rock sanatçıları arasında Viktor Robertoviç Tsoy (1962-1990), çağdaşlarına göre nispeten daha fazla ön plana çıkar, sanatı Sovyetler Birliği’nde ve Rusya’da etkili olur. Gençlik dönemi Mihail Gorbaçov’un Perestroyka ve Açıklık (гласность, 1985-1991) politikalarının yürürlükte olduğu yıllara rastlayan Viktor Tsoy, rock şarkılarının önemli bir kısmında toplumsal ve siyasi konuları dile getirir. Rock, protesto edenlerin ve değişim isteyenlerin müziğidir. Genç nesil ise değişime en açık kuşaktır. Çalışmada, Viktor Tsoy’un şiirleri aracılığıyla Sovyetler Birliği politikalarının genç neslin gözünden nasıl değerlendirildiğini çözümlemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, Tsoy’un şiirleri, tarihsel ve sosyolojik inceleme yöntemleriyle, aynı zamanda yorumlayıcı yaklaşımla incelenmiştir. Sonuç olarak, Tsoy’un şiirlerinin gençlik isyanını ve siyasi eleştiriyi cesurca yansıtarak toplumsal değişim ile özgürlük arayışını ifade ettiği, aynı zamanda Sovyet döneminin kısıtlayıcı politikalarına meydan okuyarak gençler arasında önemli bir etki yarattığı tespit edilmiştir.

Keywords

Viktor Tsoy, rock şiiri, Sovyet gençliği, Sovyetler Birliği siyaseti

References

• Abdirov, A. M. (2021). Osobennosti razvitiya russkoy rok-poezii na primere analiza tvorçestva Viktora Tsoya i Aleksandra Vasilyeva. Nauçnıy forum: Filologiya, iskusstvovedeniye i kul’turologiya. Sbornik statey po materialam XLVI mejdunarodnoy nauçno-praktiçeskoy konferentsii içinde. (ss. 64-68) Tom 3 (46). Moskova: Mejdunarodnıy tsentr nauki i obrazovaniya.
• Borisova, O. V. (2010). Rok-poeziya kak yavleniye russkoy poezii Bronzovogo veka. Vestnik Gumanitarnogo instituta TGU, 3, 154-157.
• Buynov, İ. A. (2010). Estetiçeskaya kontseptsiya rok-poeziya. Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo gumanitarnogo universiteta im. M. A. Şolohova, 2, 11-16.
• Çebıkina, Ye. Ye. (2007). Russkaya rok-poeziya: pragmatiçeskiy, kontseptual’nıy i formo-soderjatel’nıy aspektı. Avtoreferat dissertatsii na soiskaniye uçebnoy stepeni kandidata filologiçeskih nauk. Ural’skiy gosudarstvennıy universitet im. A. M. Gor’kogo. Yekaterinburg.
• Dedyuro, D. A. (2021). “Oteçestvennaya rok-poeziya kontsa XX veka”. Sbornik materialov IV mejdunarodnoy nauçno-praktiçeskoy konferentsii molodıh uçonıh “Aktual’nıye problemı literaturovedeniya, yazıkoznaniya i kul’turı Vostoçnoy Sibiri, Mongolii i Kitaya” içinde (ss. 23-29). Ulan-ude: İzdatel’stvo-poligrafiçeskiy kompleks FGBOU VO VSGİK.
• Dvortsı i usad’bı (2013). “Muzey Bulata Okudjavı v Peredelkine”. Moskva: De Agostin, №: 125.
• Kalgin, V. (2015). Viktor Tsoy. Moskva: Molodaya Gvardiya.
• Kojevnikova, T. S. (2012). İnformatsionno-mirovozrençeskaya potrebnost’ obşçestva na primere russkoy rok-poezii. Vestnik Çelyabinskogo gosudarstvennogo universiteta, 23/277, 64-66.
• Krementsov, L. P.; Alekseyeva L. F.; Malıgina, N. M. (2005). Russkaya literatura XX veka. V dvuh tomah. Tom 2. 1940-1990-e godı. 3. izdaniye. Moskva: Akademiya.
• Kuropatkina, M. V. (2011). Taynı smertey russkih poetov. Moskva: Veçe.
• Kurt, H. (2021). The Times Gazetesinde Gorbaçov’un Glasnost ile Perestroyka Politikalarını Uygulaması. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 8/4, 1350-1381.
• Nejdanova, N. K. (1998). Russkaya rok-poeziya v protsesse samoopredeleniya pokoleniya 70-80-h godov. Russkaya rok-poeziya: tekst i kontekst. 1, 39-55.
• Rıbin, A. V. (2013). Tri kita: BG, Mayk, Tsoy. Sankt-Peterburg: Amfora.
• Rıbin, A.V. (Ed.) (2000). Entsiklopediya KİNO. Moskva: LEAN.
• Smenova, A. N. (2021). Filosofskiye smıslı sovremennoy rok-poezii. Studençeskaya nauka i XXI vek, 1-2 /21, 277-279.
• Yakuşin, N. İ. (2001). Russkaya literatura XIX veka (pervaya polovina). Moskva: Vlados.
• Dic.academic.ru (t.y.). “Vokal’no-instrumental’nıye ansambli”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/492438
• Kartaslov.ru (t.y.). “Utrom v gazete, veçerom v kuplete”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://kartaslov.ru.
• Korrespondent (15.04.2014). “Rossiykiy deputat uveren, çto Viktor Tsoy bıl agentom TSRU, a pesni yemu pisali v Gollivude”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://korrespondent.net/world/3349761-rossyiskyi-deputat-uveren-chto-vyktor-tsoi-byl-ahentom-tsru-a-pesny-emu-pysaly-v-hollyvude
• Last. Fm. (t.y.). “Akvarium. Biografiya “Akvarium”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/ru/music/%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%83%D0%BC/+wiki
• Last. Fm. (t.y.). “Akvarium”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/music/%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%83%D0%BC
• Last. Fm. (t.y.). “DDT”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/ru/music/%D0%94%D0%94%D0%A2/+wiki
• Last. Fm. (t.y.). “Kino”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/ru/music/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%BE/+wiki
• Last. Fm. (t.y.). “Maşina vremeni”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/ru/music/%D0%9C%D0%B0%D1%88%D0%B8%D0%BD%D0%B0+%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8/+wik
• Last. Fm. (t.y.). “Nautilus Pompilius”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/ru/music/Nautilus+Pompilius/+wiki
• Last. Fm. (t.y.). “Splin. Biografiya”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/ru/music/%D0%A1%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D0%BD/+wiki
• Last. Fm. (t.y.). “Voskreseniye”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.last.fm/ru/music/%D0%92%D0%BE%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5/+wiki
• Moskovski komsomolets (16.04.2014). “Edinoross nazval Tsoya agentom TSRU, kotoromu pesni pisali v Gollivude”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.mk.ru/social/article/2014/04/16/1014873-edinoross-nazval-tsoya-agentom-tsru-kotoromu-pesni-pisali-v-gollivude.html
• Osmolovski, M. V. & Osmolovskaya, İ. Yu. (t.y.). “Rok-poeziya”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://mosliter.ru/ruslit/20vek/rok-poeziya/
• Ovsyannikov, M. (21.07.2023). “Viktor Tsoy rodilsya 61 god nazad. On pogib v strannom DTP”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://www.autonews.ru/news/6491bb569a7947429a05ca5
• epruduktor (t.y.). “Zoopark-Gruppa Mayka Naumenko”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://reproduktor.net/gruppa-zoopark/
• RİA (26.09.2019). “Otets Viktora Tsoya prokommentiroval novuyu versiyu gibeli muzıkanta”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://ria.ru/20190926/1559179734.html
• Sidorçik, A. (15.08.2020). “Legenda o Tsoe. Kakih peremen na samom dele hotel geroy pokoleniya”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://aif.ru/culture/person/legenda_o_coe_kakih_peremen_na_samom_dele_hotel_geroy_pokoleniya.
• Sobkova, Ye (10.01.2020). “Andergraund: muzıka, kotoraya rodilas’ v podpolye”, Erişim tarihi: 02.07.2023, https://takiemedia.ru/1167/