Research Article
BibTex RIS Cite

Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi

Year 2017, Issue: 20, 141 - 162, 25.12.2017

Murat Eroğlu , Ali Akın Akyol

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.370745
Cited By: 2

Abstract

Bu çalışmada antik yapı malzemesi kil kullanılarak üretilen tuğla ve kiremit tanımlanmış, fiziksel özellikleri, üretim biçimleri, süreci ve üretimi etkileyen faktörler hakkında bilgiler verilmiştir. Bunun yanında tuğlanın tarihçesi ele alınmış, malzeme olarak geliştirilmesi esnasında rol oynayan toplumlar hakkında kültürel ve sosyal bilgiler aktardığına değinilmiştir. Ayrıca tuğlaların fiziksel ve kimyasal özellikleri anlatılmış, Boğsak Adası Yerleşimi tuğla ve kiremit örneklemine uygulanan fiziksel ve petrografik özellikleri belirlemeye yarayan analizlerin sonuçları paylaşılmıştır. Bir tez araştırma projesi kapsamında ele alınan Boğsak Adası tuğla/kiremit örnekleri belgelenmiş ve gruplandırılmıştır. Tuğla/kiremit örneklerinin fiziksel özellikleri fiziksel testlerle, petrografik özellikleri de ince kesitleri hazırlanarak petrografik optik mikroskop analizi ile tespit edilmiştir. Kısaca bu çalışma, tuğla/ kiremitlerin yapısal özelliklerini, tarihsel gelişimini ve Boğsak Adası yerleşimi örneklemi ışığında fiziksel ve petrografik analizlerini içermektedir.


Keywords

Tuğla Tuğlanın Malzeme Özellikleri Boğsak Adası Yerleşimi Fiziksel Testler

References

  • Adam, J.P. (1999). Roman Building: Materials and Techniques. London and New
  • Akyol, A.A., Yıldırım, E.E., Erten, E. ve Kadıoğlu, Y.K. (2013). “Olba Kazı Kiremit Örnekleri Arkeometrik Çalışmaları”, Seleucia ad Calycadnum, Olba Kazısı Yayınları, Sayı: III-2013. s. 251-269.
  • Akyol, A.A., Kadıoğlu, Y.K. ve Özyıldırım, M. (2014). “Alahan Manastırı Kiremit Örnekleri Arkeometrik Çalışmaları”, Seleucia ad Calycadnum, Olba Kazısı Yayınları, Sayı: IV-2014. s. 175-191.
  • Bakırer, Ö. (1981). Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Benzel, K. (2010). Art of The Ancient Near East: A Resource For Educators. New York: Metropolitan Museum of Art.
  • Dodge, H. (1984). “The Use of Bricks in Roman Asia Minor”, Yayla 5, Fifth Report of the Northern Society for Anatolian Archaeology, s. 10-15.
  • Eroğlu, M., Akyol, A.A. ve Varinlioğlu, G. (2017). “Boğsak Adası Yerleşimi Yapılarında Arkeometrik Çalışmalar”, 32. Arkeometri Sonuçları Toplantısı Bildiri Kitabı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayın No: 177, s. 205218.
  • Filippi, G. (2007). The “Horace’s Villa” Brickstamps And The Brick Production of The Central Anio River Valley”. Frischer, B., Crawford, J.W., and Simone, M.D (Eds.) The “Horace’s Villa” Project 1997–2003 Volume, (2 vol Set): Report on New Fieldwork and Research. British Archaeological Reports, s. 197-219.
  • Gedik, A., Birgili Ş,. Yılmaz H. ve Yoldaş R. (1979). “Mut-Ermenek-Silifke Yöresinin Jeolojisi ve Petrol Olanakları”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, c. 22, s. 7-26.
  • Gökten, E. (1976). “Silifke Yöresinin Temel Kaya Birimleri ve Miyosen Stratigrafisi’’, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, Ağustos , c. 19, s. 117-126.
  • Günsenin, N. (1996). “1994 Yılı Marmara Adaları Sualtı Araştırması, Araştırma Sonuçları Toplantısı. XIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı: 29 Mayıs - 2 Hazıran 1995 Ankara, s. 355-374.
  • Işık, Ö. (2010). Konya Şerafeddin Camisi Yakınındaki Türbenin Tuğla Duvar Malzemesinin Arkeometrik Yönden Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Arkeometri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
  • Kamm, A. ve Graham, A. (2014). The Romans: An Introduction. Routledge.
  • Kerr, P.F. (1977). “Optical Mineralogy”, McGraw-Hill Co. First Ed’n., New York.
  • Mattingly, D.J. ve Salmon, J. (2002). Economies Beyond Agriculture in the Classical World. Routledge.
  • Mergen, E.M. (2010). Kuşadası, Kadıkalesi’nde Bizans Dönemine Ait Duvarlarda Görülen Malzeme ve Teknik. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bizans Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Özışık, G. (2000). Yapı Mühendisliğinde Tuğla Elemanlar ve Yapı Sistemleri. İstanbul: Birsen Yayınevi.
  • Öztaş, T. (1993). “Boğsak Karst Kaynağı (Mersin-Taşucu) Örneğinde Bir Karst Kaynağı ve Akiferinin Jeohidrolojik Analizi”, Jeoloji Mühendisliği, c. 42, s. 5-14.
  • Peschlow, U. (2009). Die Zisternen von Meriamlik. Fragen zu Bau- und Mauertechnik im Bezirk von Ayatekla in: Eichner, I., Tsamakda, V. (Hrg.), Syrien und seine Nachbarn von der Spätantike bis in die islamische Zeit (Wiesbaden 2009), s. 57-80.
  • Rapp, G. (2002). Archaeomineralogy. Berlin: Springer-Verlag.
  • Roaf, M. (1996). Mezopotamya ve Eski Yakındoğu. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Şimşek, O. (2003). Yapı Malzemesi. İstanbul: 2. Baskı, BetaYayınevi.
  • Şişman, C.B, Kocaman, İ. ve Gezer, E. (2006). “Tekirdağ Yöresinde Üretilen ve Tarımsal Yapılarda Yaygın Olarak Kullanılan Tuğlanın Fiziksel ve Mekanik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol:3 sayı, 1, s. 32-40.
  • Ulusay, R., Gökçeoğlu, C. ve Binal, A. (2011). Kaya Mekaniği Laboratuvar Deneyleri. Ankara: TMMOB Jeoloji Müh. Odası Yayınları: s. 58.
  • Varinlioğlu, G. (2011).“Boğsak Adası’nda Yerleşim Arkeolojisi (2010)” 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı 2. Cilt, s. 171-184, Malatya.
  • Varinlioğlu, G. (2012). “Boğsak Adası ve Güney Isauria Kıyıları Yüzey Araştırması (2011)”, 30. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, s. 371-379, Çorum.
  • Varinlioğlu, G. (2016). “Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması (2015)”, 34. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, s. 91-111, Edirne.
  • Vitruvius. (1993). Mimarlık Üzerine On Kitap. (çev. Suna Güven) Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı
  • Görsel Kaynakları
  • Görsel 1. (a),( b) https://metmuseum.org/art/collection/search/544649
  • Görsel 1. (c), http://cojs.org/leather_scroll-_quota_for_brick-making-_1274_bce/
  • Görsel 2. (a) http://www.gettyimages.com/license/555070107
  • Görsel 2. (b) Benzel, K., (2010). Art Of The Ancient Near East: A Resource For Educators. New York: Metropolitan Museum Of Art, s.1.
  • Görsel 3. (a) http://www.sanatinoykusu.com/antik-romanin-olum-arenasi-collesium/
  • Görsel 3. (b). http://blogs.ashmolean.org/latininscriptions/2015/06/12/she-built-rome-adifferent-kind-of-imperial-woman/
  • Görsel 4. (a) Adam, J.-P. (1999). Roman Building: Materials and Techniques. London and New York,s.294.
  • Görsel 4. (b) Çalışma arşivinden
  • Görsel 5. Çalışma arşivinden

Year 2017, Issue: 20, 141 - 162, 25.12.2017

Murat Eroğlu , Ali Akın Akyol

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.370745
Cited By: 2

Abstract

References

  • Adam, J.P. (1999). Roman Building: Materials and Techniques. London and New
  • Akyol, A.A., Yıldırım, E.E., Erten, E. ve Kadıoğlu, Y.K. (2013). “Olba Kazı Kiremit Örnekleri Arkeometrik Çalışmaları”, Seleucia ad Calycadnum, Olba Kazısı Yayınları, Sayı: III-2013. s. 251-269.
  • Akyol, A.A., Kadıoğlu, Y.K. ve Özyıldırım, M. (2014). “Alahan Manastırı Kiremit Örnekleri Arkeometrik Çalışmaları”, Seleucia ad Calycadnum, Olba Kazısı Yayınları, Sayı: IV-2014. s. 175-191.
  • Bakırer, Ö. (1981). Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu Mimarisinde Tuğla Kullanımı. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Benzel, K. (2010). Art of The Ancient Near East: A Resource For Educators. New York: Metropolitan Museum of Art.
  • Dodge, H. (1984). “The Use of Bricks in Roman Asia Minor”, Yayla 5, Fifth Report of the Northern Society for Anatolian Archaeology, s. 10-15.
  • Eroğlu, M., Akyol, A.A. ve Varinlioğlu, G. (2017). “Boğsak Adası Yerleşimi Yapılarında Arkeometrik Çalışmalar”, 32. Arkeometri Sonuçları Toplantısı Bildiri Kitabı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayın No: 177, s. 205218.
  • Filippi, G. (2007). The “Horace’s Villa” Brickstamps And The Brick Production of The Central Anio River Valley”. Frischer, B., Crawford, J.W., and Simone, M.D (Eds.) The “Horace’s Villa” Project 1997–2003 Volume, (2 vol Set): Report on New Fieldwork and Research. British Archaeological Reports, s. 197-219.
  • Gedik, A., Birgili Ş,. Yılmaz H. ve Yoldaş R. (1979). “Mut-Ermenek-Silifke Yöresinin Jeolojisi ve Petrol Olanakları”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, c. 22, s. 7-26.
  • Gökten, E. (1976). “Silifke Yöresinin Temel Kaya Birimleri ve Miyosen Stratigrafisi’’, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, Ağustos , c. 19, s. 117-126.
  • Günsenin, N. (1996). “1994 Yılı Marmara Adaları Sualtı Araştırması, Araştırma Sonuçları Toplantısı. XIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı: 29 Mayıs - 2 Hazıran 1995 Ankara, s. 355-374.
  • Işık, Ö. (2010). Konya Şerafeddin Camisi Yakınındaki Türbenin Tuğla Duvar Malzemesinin Arkeometrik Yönden Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Arkeometri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
  • Kamm, A. ve Graham, A. (2014). The Romans: An Introduction. Routledge.
  • Kerr, P.F. (1977). “Optical Mineralogy”, McGraw-Hill Co. First Ed’n., New York.
  • Mattingly, D.J. ve Salmon, J. (2002). Economies Beyond Agriculture in the Classical World. Routledge.
  • Mergen, E.M. (2010). Kuşadası, Kadıkalesi’nde Bizans Dönemine Ait Duvarlarda Görülen Malzeme ve Teknik. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bizans Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Özışık, G. (2000). Yapı Mühendisliğinde Tuğla Elemanlar ve Yapı Sistemleri. İstanbul: Birsen Yayınevi.
  • Öztaş, T. (1993). “Boğsak Karst Kaynağı (Mersin-Taşucu) Örneğinde Bir Karst Kaynağı ve Akiferinin Jeohidrolojik Analizi”, Jeoloji Mühendisliği, c. 42, s. 5-14.
  • Peschlow, U. (2009). Die Zisternen von Meriamlik. Fragen zu Bau- und Mauertechnik im Bezirk von Ayatekla in: Eichner, I., Tsamakda, V. (Hrg.), Syrien und seine Nachbarn von der Spätantike bis in die islamische Zeit (Wiesbaden 2009), s. 57-80.
  • Rapp, G. (2002). Archaeomineralogy. Berlin: Springer-Verlag.
  • Roaf, M. (1996). Mezopotamya ve Eski Yakındoğu. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Şimşek, O. (2003). Yapı Malzemesi. İstanbul: 2. Baskı, BetaYayınevi.
  • Şişman, C.B, Kocaman, İ. ve Gezer, E. (2006). “Tekirdağ Yöresinde Üretilen ve Tarımsal Yapılarda Yaygın Olarak Kullanılan Tuğlanın Fiziksel ve Mekanik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol:3 sayı, 1, s. 32-40.
  • Ulusay, R., Gökçeoğlu, C. ve Binal, A. (2011). Kaya Mekaniği Laboratuvar Deneyleri. Ankara: TMMOB Jeoloji Müh. Odası Yayınları: s. 58.
  • Varinlioğlu, G. (2011).“Boğsak Adası’nda Yerleşim Arkeolojisi (2010)” 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı 2. Cilt, s. 171-184, Malatya.
  • Varinlioğlu, G. (2012). “Boğsak Adası ve Güney Isauria Kıyıları Yüzey Araştırması (2011)”, 30. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, s. 371-379, Çorum.
  • Varinlioğlu, G. (2016). “Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması (2015)”, 34. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, s. 91-111, Edirne.
  • Vitruvius. (1993). Mimarlık Üzerine On Kitap. (çev. Suna Güven) Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı
  • Görsel Kaynakları
  • Görsel 1. (a),( b) https://metmuseum.org/art/collection/search/544649
  • Görsel 1. (c), http://cojs.org/leather_scroll-_quota_for_brick-making-_1274_bce/
  • Görsel 2. (a) http://www.gettyimages.com/license/555070107
  • Görsel 2. (b) Benzel, K., (2010). Art Of The Ancient Near East: A Resource For Educators. New York: Metropolitan Museum Of Art, s.1.
  • Görsel 3. (a) http://www.sanatinoykusu.com/antik-romanin-olum-arenasi-collesium/
  • Görsel 3. (b). http://blogs.ashmolean.org/latininscriptions/2015/06/12/she-built-rome-adifferent-kind-of-imperial-woman/
  • Görsel 4. (a) Adam, J.-P. (1999). Roman Building: Materials and Techniques. London and New York,s.294.
  • Görsel 4. (b) Çalışma arşivinden
  • Görsel 5. Çalışma arşivinden
There are 38 citations in total.

Details

Journal Section Makaleler
Authors

Murat Eroğlu

Ali Akın Akyol

Publication Date December 25, 2017
Published in Issue Year 2017 Issue: 20

Cite

APA Eroğlu, M., & Akyol, A. A. (2017). Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi. Sanat Ve Tasarım Dergisi(20), 141-162. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.370745
AMA Eroğlu M, Akyol AA. Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi. Sanat ve Tasarım Dergisi. December 2017;(20):141-162. doi:10.18603/sanatvetasarim.370745
Chicago Eroğlu, Murat, and Ali Akın Akyol. “Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla Ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi”. Sanat Ve Tasarım Dergisi, no. 20 (December 2017): 141-62. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.370745.
EndNote Eroğlu M, Akyol AA (December 1, 2017) Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi. Sanat ve Tasarım Dergisi 20 141–162.
IEEE M. Eroğlu and A. A. Akyol, “Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi”, Sanat ve Tasarım Dergisi, no. 20, pp. 141–162, December 2017, doi: 10.18603/sanatvetasarim.370745.
ISNAD Eroğlu, Murat - Akyol, Ali Akın. “Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla Ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi”. Sanat ve Tasarım Dergisi 20 (December 2017), 141-162. https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.370745.
JAMA Eroğlu M, Akyol AA. Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2017;:141–162.
MLA Eroğlu, Murat and Ali Akın Akyol. “Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla Ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi”. Sanat Ve Tasarım Dergisi, no. 20, 2017, pp. 141-62, doi:10.18603/sanatvetasarim.370745.
Vancouver Eroğlu M, Akyol AA. Antik Yapı Malzemesi Olarak Tuğla ve Kiremit: Boğsak Adası Bizans Yerleşimi Örneklemi. Sanat ve Tasarım Dergisi. 2017(20):141-62.

Cited By

Characteristics and Production Technologies of Byzantine Building Bricks from the Anaia Church in Western Anatolia
Clays and Clay Minerals
https://doi.org/10.1007/s42860-023-00247-3
Ekolojik Yeni Nesil Kerpiç
Bilim Armonisi
https://doi.org/10.37215/bilar.827628
 Download Cover Image