Art Deco Sanat Akımı ile “Bulut” ve “Çintemani” Motiflerinin Yeni Tasarımlarda Kullanımı

Yıl 2023, Sayı: 32, 125 - 140, 14.12.2023

Ebru Coruh , Dilara Nur Atalan

https://doi.org/10.18603/sanatvetasarim.1404964

Öz

Her kültürün kendine ait motifleri, desenleri, sembol ve simgeleri bulunmaktadır. Bu motifler ait oldukları
medeniyetin kültürü, inanışları, efsane ve mitleri hakkında bilgiler verir. Uzun yıllardır aktarılarak günümüze
gelen motiflerden bir kısmı tek bir millet ile özdeşleşmiş, bir kısmı da birçok milletin ortak noktası haline
gelmiştir.
Farklı inançlar ve farklı zevk unsurları sebebi ile motiflerin birçoğu zaman içerisinde, kültürlerarası
etkileşim sonucunda değişikliğe uğramıştır. Birbirlerinden etkilenerek farklı tarz ve üsluplar ile yorumlanan
motifler günümüzde pek çok alanda tercih edilmekte ve tasarımcılara ilham kaynağı olmaktadır. Bu
çalışma kapsamında “çintemani” ve “bulut” motifleri ele alınarak ejderha motifi ve art deco sanat akımı
eşliğinde yorumlanmıştır. Bu motifler geleneksel Türk sanatları ve Uzak Doğu sanatlarında uzun yıllardır
kullanılmaktadır. Farklı iki kültürün ortak motiflerinden biri olarak, minyatür ve çini sanatlarında en çok
tercih edilen motiflerin başında gelmektedir. Bu çalışmada yeni ve özgün bir tasarım ortaya çıkarılarak,
eskiz çalışması, dijital renklendirmesi ve dijital olarak ürün üzerinde sunumu gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Minyatür, Çini, Art Deco, Bulut, Çintemani

Kaynakça

• Ak Sözlük. (2022, Mart 12). Etimolojik Açıdan Ak Sözlük: http://aksozluk.org/ minyatur adresinden alındı
• Alparslan, E. (2005). Geleneksel Süsleme Motiflerinden “Bulut Motifi” ve El Yazması Eser Ciltlerinde Bulunan “Bulut Şemseler”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 665-674.
• Atırcıoğlu, E. (2012). 16.Yy Çini Kandillerinin Form, Desen Özellikleri ve Yeni Kandil Formu Önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi , Dokuz Eylül Üniversitesi , Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı, İzmir.
• Balkanal, D. D., & Sökmen, D. Ö. (2021). Bulut Motifinin Tipolojik İncelenmesi Ve Halılarda Bulut Motifi. International Social Sciences Studies Journal , 7(89), 4650- 4671.
• Bayrakdarlar, T. (2022). Türkmen ve Azerbaycan Masallarında Mitolojik Kuş Motifi :Simurg/Zümrüd. Söylem Filoloji Dergisi, 2(7), 533-552.
• Binark, İ. (1978, Haziran 1). Türkler’deResim ve Minyatür Sanatı . Vakıflar Dergisi, 12(12), 271-290.
• Boydak, F. (2017). Bulut Motifinin Köken İtibariyle Ejderle Bağlantısı Üzerine. VIII. Uluslararası Türk Sanatı, Tarihi ve Folkloru Kongresi.
• Boydak, F. Ş. (2015). Osmanlı Kitap Kabı Şemselerindeki Serbest Dolantı Bulut Motifi Örnekleri . İSTEM (29), 125-142.
• Çiftçi, S., & Demirarslan, D. (2021, Temmuz). 20.Yüzyılda Mobilya Tasarımı Akımlarına Genel Bir Bakış . Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi , 20(79), 1607-1627.
• Demir, S. S. (2022). Minyatür Metni Nasıl Anlatır: İngiliz Kütüphanesi (Brıtısh Lıbrary) Nizâmi-Yi Gencevî İskendername Örneği. 2.Uluslararası Kültür,Sanat ve Toplum Sempozyumu, (s. 72-91). Malatya.
• Detseli, N., & Baysal, A. (2019). Rodos’ta 1455 Tarihli Bir Mushafın Tezhipleri ve Bulut Motifi . Sanat Tarihi Dergisi , 437-453.
• Doğanay, A. (1999). Bulut Motifi ve Osmanlı Sanatındaki İlk Örnekleri. Divan: Disiplinler Arası Çalışma Dergisi (6), 225-234.
• Etimoloji-Türkçe. (tarih yok). 2023 tarihinde https://www.etimolojiturkce.com/ kelime/minyat%C3%BCr adresinden alındı
• Geçkalan, L. (2014). 1980’lerden Sonra Türk Görsel Kültürü’nde Çintemani. Trakye Üniversitesi, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı. Edirne: Trakya Üniversitesi.