ŞERHLERDE MEHDİLİK MESELESİ VE SÜNNÎ-ŞÎÎ TARTIŞMASI: AZÎMÂBÂDÎ’NİN EBÛ DÂVÛD ŞERHİ ÖRNEĞİ

Year 2017, , 932 - 950, 30.11.2017

Nurullah Agitoğlu

https://doi.org/10.26791/sarkiat.341194

Cited By: 1

Abstract

Din,
insana kurtuluşa erme ve korkudan emin olma yolunu göstermektedir.  Öte yandan gösterici bir rehber ile kurtuluşa
erileceği düşüncesi insanlarda zor zamanlarda ve sıkıntılı durumlarda bir
beklentinin oluşmasına sebep olmuştur. Mehdi inancı, yalnız İslam düşüncesinde
değil, diğer dinlerde ve inançlarda özellikle Yahudilik ve Hıristiyanlıkta da
önemli bir yer tutmaktadır. Mehdi konusundaki haberlerin kaynağının Müslüman
olmuş bazı Yahudi ve Hristiyanlar olduğu söylenmişse de Şiiler için bir inanç
konusu olmaya ve diğer Müslümanlar arasında da tüm canlılığıyla durmaya devam
ettiği görülmektedir. Şia ile Sünni tasavvufun yan ısıra selefi görüşü
benimseyen çevreler de Mehdi inancına sahip çıkarak rivayetlerde bulunduğu
şekliyle Mehdilik konusunu benimsemiş ancak teorik çerçevesi üzerinde fazla
durmamış felsefi yorumlara pek girmemişlerdir. Mehdi hakkında vârid olan
hadisleri derleyen birçok müstakil risale kaleme alındığı gibi hadis mecmuaları
içinde de bu rivayetlerin bir kısmı yer almıştır. Muteber hadis kaynaklarında
bu rivayetler oldukça sınırlı sayıda yer almaktadır. Bütün bunlar arasında Ebu
Davud’un Sünen’inde Kitabu’l-Mehdi başlığı ile müstakil bir bölüm
açılmış olması konuya verilen önem açısından ehemmiyetlidir. Hadislerin
anlaşılması noktasında önem arz eden şerhlerde bu konunun nasıl ele alındığının
tespit edilmesi faydalı görülmektedir. Bu bağlamda Azîmâbâdî’nin, Avnu’l-Ma’bud
adlı şerhinde, Ebu Davud’un Sünen’inin Kitabu’l-Mehdi bölümü
çerçevesinde konuya yaklaşımının tespiti neticesinde değerlendirmeler
yapılacaktır.

Keywords

Hadis, Mehdi, Azîmâbâdî, Şerh

THE ISSUE OF MAHDİSM IN THE COMMENTARİES AND SUNNİTE-SHİİTE DEBATE: THE EXAMPLE OF AZIMABADİ’S COMMENTARY ON ABU DAWUD

Abstract

References

• Ahmed Emin, el-Mehdi ve’l-Mehdeviyye, Hindavî, Kahire 1951.
• Aydın, M. Akif, “Azîmâbâdî”, DİA, IV, 329.
• Azîmâbâdî, Ebu’t-Tayyip Muhammed Şemsu’l-Hak, Avnu’l-Ma’bûd Şerhu Suneni Ebî Dâvûd, I-XIV, el-Mektebetu’s-Selefiyye, Medine, 1968.