القصر في سورة الأنفال

Year 2023, Volume: 15 Issue: 1, 243 - 261, 03.07.2023

Mehmet Yakışık

https://doi.org/10.26791/sarkiat.1276168

Abstract

تناولت هذه المقالة القصر في سورة الأنفال وبعضًا من الأسرار البلاغية وأساليبها التي جاءت في هذه السورة، والتي منها القصر، وأقسامه. وتهدف هذه المقالة على إظهارالفنون البلاغية التي تضمَّنتها هذه الآيات، وبيان ما فيها من جمال الصور البلاغية التي تؤثر في القلوب، ومن أهم نتائج هذه الدراسة أنها جاءت ببلاغة التصوير للانجذاب والتأثير وإيقاظ الشعور، وإبراز ما في هذه الآيات من صور بلاغية، ومعان ودلالات تحث القارئ على أن يتذوق جماليات القرآن، وعلى أن يتزوّد من الفهم العميق فيه. وتناول هذا العمل تعريف البلاغة، وتعريف القصر، وأركانه، وطرقه، وأغراضه، بشرح مختصر واضح، واهتمَّ أسلوب القصر في هذه المقالة على آيات سورة الأنفال بشكل خاص، ليبين جمالية هذه الآيات البلاغية، وليبين للدارسين عمق المفاهيم القرآنية ولاسيما المفاهيم القرآنية البلاغية، ومنهج البحث تناول شرح الآيات، وبيان أسلوب القصر البياني، وذلك بلغة سهلة واضحة مفهومة إلا ما نقل عن بعض المفسرين فيحتاج إلى الوقوف والتأمل لغَزارته بالمعاني والدلالات العميقة.

Keywords

Ayet, İhtisas, Te’kid, Belagat, Kasr.

References

• ‘Avnî, Hamıd, el-Menhâcu’l-vâdiha lil- belâğa, Kahira: el-Mektebetu’l-Ezhariyye li’t-Turâs, ts.
• Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh el-Hüseynî, Rûḥu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-ʿAẓîm ve’s-sebʿi’l-mes̱ânî. tahkik. Ali Abdulbari Atiyye. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1402.
• Atik, Abdulaziz, İlmu’l-Meânî. Lübnan: Dâru’n-Nahdeti’l-‘Arabiyye, 1430/2009.
• Bedvî, Ahmed Ahmed. Min Belağati’l-Kur’ân. Kahire: Şirketu Nahdeti Mısır, Kahire, 2005.
• Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd Abdullāh b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-teʾvîl. tahkik: Muhammed Abdurrahman el- Mar’aşilî, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turasi’l- ‘Arabî, 1418.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail b. İbrâhim el-Cu’fî. el-Câmiu’s-sahîh. Beyrut: Dâru Tuki’n-Necat, 1422.
• Cârım, Ali- Mustafa Emîn, el-Belâġatü’l-vâżıḥa, Dimaşk: Dâru’n-Nu’man li’l- ‘ulûm, 1. Basım, 1424/2003.
• Ebû Zuhre, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa b. Ahmed. Zehretu’t-tefâsîr. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-‘Arabî, 1987.
• Hatib, Abdulkerim Yunus. et-Tefsiru’l- Kur’ân li’l-Kur’ân. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-‘Arabî, 3. Basım, ts.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir b. Muhammed b. Muhammed Tahir et-Tunisî. Tefsiru’t-tahrîr ve’t-tenvîr. Tunus: ed-Dâru’t-Tunusiyye, 1984.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib b. Abdurrahman b. Gâlib el-Muhâribî el-Gırnâtî el-Endelüsî. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-Kitâbi’l-‘azîz. tahkik: Abdusselâm Abduşşâfî Muhammed, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1402-2001.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî. Lisanu’l ‘Arab. Beyrut: Dâru Sâdır, 3. Basım, 1414.
• Kazvînî, Ebu’l-Mealî Celalüddîn el-Hatîb Muhammed b. Abdurrahman b. Ömer b. Ahmed. el-Îzâh fî ‘ûlûmi’l-belâğ. tahkik: Muhammed Abdulmunim Hafacî, Beyrut: Dâru’l-Ceyl, ts.
• Kutub, Seyyid b. İbrahim b. Hüseyn, eş-Şâzilî, Fî zılâli’l-Kur’ân, Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 1400/1970.
• Mecmûetün mine’l- ‘ulemâi bi işrâfi’l-heyeti’l-‘âmmeti li şuûni’l-metâbi’l-emîrîyye. et-Tefsiru’l-vasît li’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Mecmau’l-buhûsi’l-İslamîyye bi’l-Ezher, 1393-1973.
• Meydânî, Abdurrahman Hasan Habennake. el-Belağatu’l-‘Arabiyye. Dimaşk: Dâru’l-Kalem, 1431/2010.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîh-i Müslim. tahkik: Muhammed Fuâd Abdulbâkî. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-‘Arabî, ts.
• Nursî, Bediüzzaman Said. İşârâtu’l-‘icaz fî mezzâni’l-îcâz. tahkik: İhsan Kasım Salihî, Mısır: Dâru’l-Kütübi’l-Misriyye, 3. Basım, 2002.
• Râzî, Ebû Abdillah Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. et-Tefsîrü’l-kebîr. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turasi’l-‘Arabî, 3. Basım, 1420.
• Sabûnî, Muhammed Ali. Safvetu’t-tefâsir, Beyrut: el-Mektebetu’l-‘Asriye, 1435/2014.
• Sâmerrâî, Fâdıl b. Salih b. Mehdi b. Halil el-Bedri, Lemesâtün beyâniyyetun Fî nusûsin min’t-Tenzîl, Dâru Ummar lin-neşri ve’t-tevzi’î, 3. Basım, 1423/2003.
• Teftâzânî, Mes‘ûd b. Ömer Sa‘duddîn. Muhtasarü’l-meʿânî. Diyarbakır: Mektebeti Seyda, 2018.
• Tentâvî, Muhammed Seyyid. et-Tefsîru’l-vasît li’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kahire: Dâru Nahdeti Mısır, 1997.
• Zebîdî, Ebu’l-Feyz Muhammed el- Murtazâ b. Muhammed b. Abdurrazâk el-Bilgrâmî el-Huseynî. Tâcü’l-‘arûs min cevâheri’l-kâmûs. Kuvyet: Dâru’l-Hidaye, ts.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşaf ‘an hakâ’ikı ğavâmizi’t-tenzîl. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l-‘Arabî, 3. Basım, 1407.