ÎMAJA EWROPA Û EWROPIYAN DI PEYWENDA OKSÎDENTALÎZMÊ DE DI BERHEMÊN FERHAD PÎRBAL DE

Year 2024, Volume: 16 Issue: 2, 1036 - 1049

Mehmet Şirin Filiz , İbrahim Tarduş

Abstract

Oksidentalizm bir akademik disiplin olarak oryantalizmin tersi görülse de özünde Batı’yı anlama çabasıdır. Bununla beraber oksidentalizm dünyanın farklı coğrafyalarında birçok tarihsel ve toplumsal nedenlerden dolayı farklı biçimler almıştır. Oksidentalizm, oryantalizme nazaran edebiyat eleştirilerinde kullanılan daha yeni bir yaklaşımdır. Bunun temel nedeni bir düşünce biçimi olarak oksidentalizmin halen değişip dönüşmekte olan bir ideoloji olmasıdır. Bununla beraber oksidentalizm edebiyatta ötekilik sorununu anlamada kullanılabilecek önemli bir araçtır; çünkü benlik ve ötekilik sorunu edebi yapıda sıklıkla işlenmektedir. Kürt edebiyatında benlik ve ötekilik sorunu daha çok Kürtlerin egemen ulusları görme biçimi olarak işlenmiştir. Ancak bir ötekini görme biçimi olarak Avrupa ve Avrupalı imgesinin bu edebiyatta nasıl işlendiği üzerinde yeterince durulmamıştır. Bu açıdan bu çalışma, oksidentalizm tartışmalarından yola çıkarak Ferhad Pirbal’ın eserlerinde Avrupa ve Avrupalı imgesinin nasıl işlendiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak görülmüştür ki Pirbal’ın eserlerinde Avrupa ve Avrupalı imajının hem olumlu hem de olumsuz yönleri bulunmaktadır. Avrupalılar bir yandan kolonyalist, emperyalist, ruhsuz ve oryantalist olarak resmedilirken bir yandan da sanata ve bilime katkısı olan kişiler olarak gösterilmişlerdir.

Keywords

oksiddentalizm, oryantalizm, kolonyalizm, Avrupa ve Avrupalılar, Ferhad Pirbal

In the Terms of Occidentalism Europe and European Image in the Works of Farhad Pirbal

Abstract

Although Occidentalism as an academic discipline is seen as an inverted form of orientalism, it is essentially an effort to understand the West. However, Occidentalism has taken different forms in different geographies of the world due to many historical and social reasons. Occidentalism is a more recent approach used in literary criticism compared to Orientalism. The main reason for this is that Occidentalism, as a way of thinking, is an ideology that is still changing and transforming. However, Occidentalism is also an important tool for understanding the problem of otherness in literature, as the issue of self and otherness is frequently addressed in literary works. In Kurdish literature, the problem of self and otherness is primarily addressed in the context of viewing dominant nations. Academic studies in this field have mostly focused on the dominant others in Kurdish literature. However, the way Europe and the European image are portrayed in this literature has not been sufficiently emphasized. In this respect, this study aims to show how the image of Europe and Europeans is treated in Ferhad Pirbal's works, based on discussions on Occidentalism. As a result, it is seen that the image of Europe and Europeans in Pirbal's works has both positive and negative aspects. On one hand, Europeans are portrayed as colonialists, imperialists, soulless, and Orientalists; on the other hand, they are shown as contributors to art and science

Keywords

occidentalism, orientalism, Colonialism, Europe and European, Ferhad Pirbal

Oksidentalizm Bağlamında Ferhad Pîrbal’ın Eserlerinde Avrupa ve Avrupalı İmajı

Abstract

Oksidentalizm bir akademik disiplin olarak oryantalizmin tersi görülse de özünde Batı’yı anlama çabasıdır. Bununla beraber oksidentalizm dünyanın farklı coğrafyalarında birçok tarihsel ve toplumsal nedenlerden dolayı farklı biçimler almıştır. Oksidentalizm, oryantalizme nazaran edebiyat eleştirilerinde kullanılan daha yeni bir yaklaşımdır. Bunun temel nedeni bir düşünce biçimi olarak oksidentalizmin halen değişip dönüşmekte olan bir ideoloji olmasıdır. Bununla beraber oksidentalizm edebiyatta ötekilik sorununu anlamada kullanılabilecek önemli bir araçtır; çünkü benlik ve ötekilik sorunu edebi yapıda sıklıkla işlenmektedir. Kürt edebiyatında benlik ve ötekilik sorunu daha çok Kürtlerin egemen ulusları görme biçimi olarak işlenmiştir. Ancak bir ötekini görme biçimi olarak Avrupa ve Avrupalı imgesinin bu edebiyatta nasıl işlendiği üzerinde yeterince durulmamıştır. Bu açıdan bu çalışma, oksidentalizm tartışmalarından yola çıkarak Ferhad Pirbal’ın eserlerinde Avrupa ve Avrupalı imgesinin nasıl işlendiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Sonuç olarak görülmüştür ki Pirbal’ın eserlerinde Avrupa ve Avrupalı imajının hem olumlu hem de olumsuz yönleri bulunmaktadır. Avrupalılar bir yandan kolonyalist, emperyalist, ruhsuz ve oryantalist olarak resmedilirken bir yandan da sanata ve bilime katkısı olan kişiler olarak gösterilmişlerdir.

Keywords

oksidentalizm, oryantalizm, kolonyalizm, Avrupa ve Avrupalılar

References

• Ahiska, Meltem. Occidentalism in Turkey: Questions of Modernity and National Identity in Turkish Radio Broadcasting. London û New York: I.B. Tauris, 2010.
• Ahiska, Meltem. Occidentalism: The Historical Fantasy of the Modern. The South Atlantic Quarterly, 102(2), 351-379, 2003.
• Aydın, Cemil. The Idea of Muslim World, A Global Intellectual History. London: Harvard University Press, 2017.
• Ağdal, Meki. Di Romanên Ferhad Pîrbal de Şopên Bêciwariyê. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 2022.
• Baldick, Chris. The Concise Oxford Dictionary of Literary Terms. New York: Oxford University Press, 2001.
• Bavli-Özek, Kübra. Self-Oryantalîzm An Jî Oksîdentalîzm? : Temsîla “Rojava” (“Occident”) Di Fîlmên Kurdî De. Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi, 2021.
• Bonnett, Alastair. The Idea of The West Culture, Politics and History. New York: Palgrave Macmillan, 2004.
• Burma, Ian. Oksidentalizmin Kökenleri. Cogito(40), 278-286, 2004. Buruma, Ian, & Margalit, Avishai. Occidentalism The West in The Eyes of It's Enemies. New York: The Penguin Press, 2004.
• Carrier, James G. Occidentalism: The World Turned Upside-down. American Ethnologist, 19(2), 195-212. https://www.jstor.org/stable/645033, 1992. Carrier, James. G. Occidentalism Images of the West. Oxford: Clarendon Press, 2003.
• Coronil, Fernando. Beyond Occidentalism: Toward Nonimperial Geohistorical Categories, Cultural Anthropology, 11(1), 51-87. https://www.jstor.org/stable/656209, 1991.
• Culler, Jonathan. Yazın Kuramı. (H. Gür, Wer.) Ankara: Dost, 2007. Eliade, Mircea. İmgeler Simgeler. (M. Kılıçbay, Wer.) Ankara: Gece,1992.
• Elsherif, Amr. Occidentalism and Cultural Identity. International Journal of Postcolonial Studies, 621-639. doi:https://doi.org/10.1080/1369801X.2014.984616, 2015.
• Engin, Ertan. İmagology. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi(27), 57-66. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/151793 adresinden alındı, 2012.