KAFE İŞLETMECİLERİNİN KAPALI ALANLARDA SİGARA YASAĞINA DAİR GÖRÜŞLERİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 22, 327 - 350, 31.12.2021

Ahmed Taha Arifoğlu , İlker Aktürk , Hakan Karaman , Ömer Miraç Yaman

Öz

Tütün ürünlerinin kullanımı her yıl birçok insanın hayatını kaybetmesine ve sağlık sorunları yaşamasına neden olmaktadır. Ülkeler tütün ürünlerinin kullanımının neden olduğu bu sorunların önüne geçebilmek ve bunların toplumda oluşturduğu sosyal ve ekonomik yükü azalmak adına çeşitli girişimlerde bulunabilmekte ve politikalar geliştirebilmektedirler. Ülkemizde de tütün kullanımı ile ilgili pek çok politika geliştirilmiştir. Bunlardan birisi olan kapalı alanlarda sigara içmenin yasaklanması, pasif maruziyeti önlemek ve sigara kullanımını kısıtlayabilmek adına yapılan girişimler arasındadır. Bu çalışmada da kapalı alanlarda sigara içme yasağından etkilenen iki gruptan birisi olan kafe işletmecilerinin yasağa ilişkin tecrübeleri ve görüşleri ele alınmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda 12 kafe işletmecisiyle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen bu görüşmeler nitel yöntemler kullanılarak analiz edilmiş ve sonucunda; “Sigara Kullanım Alanı Olarak Kafeler, Kapalı Alanlarda Sigara İçme Yasağının Sigara Kullanıcıları Üzerindeki Etkileri, Kapaı Alanlarda Sigara İçme Yasağının Kafeler Üzerindeki Etkileri, Yasağın Uygulanabilirliği ve İşlevselliği, İhbar Uygulamaları ve Denetimler, Kafe İşletmecilerinden Yasağa İlişkin Öneriler olmak üzere 6 tema elde edilmiştir. Çalışmanın sonucunda kafe işletmecilerinin yasağın işlevselliğine ilişkin kuşkuları olduğu, yasağın uygulanabilir olmadığını düşündükleri ve maddi kaygılar sebebiyle yasağın sık sık ihlal edilebildiğine ulaşılmıştır. Kafe işletmecileri için kafelerde sigara içirmemenin maddi kayıp yaşama konusunda en büyük kaygı unsurlarından biri olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

tütün, sigara, 4207, kapalı alanlarda sigara içme yasağı, dumansız hava sahası

THE OPINIONS OF CAFE ADMINITRATORS ABOUT SMOKING PROHIBITION IN INDOOR AREAS: A QUALITATIVE RESEARCH

Öz

The use of tobacco products causes many people to lose their lives and leads to serious health problems every year. Countries take various initiatives and develop policies and rules in order to prevent these problems and reduce the social and economic burden caused by the use of tobacco products. Many policies and rules have been developed in our country regarding tobacco use. One of them is the prohibition of smoking in indoor areas for attempts to prevent passive exposure and cessation of smoking. In this study have been tried to be addressed the experience and opinions of cafe owners who are one of the two groups affected by the prohibition of smoking indoor areas. Therefore, in-depth interviews were held with 12 cafe owners. These interviews were analyzed using qualitative methods and as a result 6 theme were obtained; “Cafes as a Cigarette Use Area, Effects of Smoking Prohibition in Indoor Areas on Cafes, Applicability and Functionality of the Prohibition, Denunciation and Control and lastly Recommendations from Cafe Owners Regarding Prohibition. As a result of the study, it was found that cafe owners had doubts about the functionality of the prohibition, they thought the prohibiton was not applicable and also was frequently violated due to financial concerns.

Anahtar Kelimeler

Tobacco, Cigarette, Smoking Ban Indoor Areas, Smoke Free Area

Kaynakça

• Arıkan, D., Özdemir, F. K., Arıkan, D., Tan, M., Özdemir, F. K. ve Şahin, Z. A. (2011). Kapalı Mekanlarda Sigara İçme Yasağının Hemşire ve Doktorların Sigarayı Bırakma Durumuna Etkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 19(1), 9-16.
• Arslan, N. H. ve Oruç, M. A. (2019). Samsun İli 2015-2018 Yılları Dumansız Hava Sahası Denetim Sistemi Verilerinin Değerlendirilmesi. 3. International 21. National Public Health Congress.
• Asaria, P., Chisholm, D., Mathers, C., Ezzati, M. ve Beaglehole, R. (2007). Chronic Disease Prevention: Health Effects And Financial Costs Of Strategies To Reduce Salt İntake And Control Tobacco Use. The Lancet, 370(9604), 2044-2053
• Asi E. ve Gözüm, S. (2020). Tütün Ürünlerine Yönelik Oluşturulan Politikalara Verilen Tepkiler Ve Türkiye’deki Karşılığı. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2), 319-330.
• Bilir, N. ve Özcebe, H. (2012). Kapalı Ortamda Sigara İçilmesinin Yasaklanması Uygulamasının İç Ortam Hava Kalitesine Etkisi. Tuberk Toraks, 60(1), 41-46.
• Coady, M.H., Chan, C.A., Sacks, R., Mbamalu, I.G. ve Kansagra, S.M. (2013). The İmpact Of Cigarette Excise Tax Increases On Purchasing Behaviors Among New York City Smokers. American Journal of Public Health, 103(6), 54-60.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Siyasal Kitap: Ankara
• Demir, L. S., Tunçez, İ. H., Durduran, Y., Uyar, M. ve Şahin, T. K. (2017). Konya-Meram’da Dumansız Hava Sahası Denetimi Yapan Ekiplerin Karşılaştıkları Sorunlar. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 7(3), 225-230.
• Emery, S. White, M. ve Pierce, J. (2001). Does Cigarette Price Influence Adolescent Experimentation? Journal of Health Economics, 20; 261-70.
• Fidan, F., Sezer, M., Ünlü, M. ve Kara, Z. (2005). Kahvehane, Kafeterya, Lokanta Çalışanları Ve Müşterilerinin Sigara İle İlgili Bilgi Ve Tutumları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 53(4), 362-370.
• Jha, P., Chaloupka, F.J., Moore, J., Gajalakshmi, V., Gupta, P.C., Peck, R., Asma S. ve Zatonski W. (2006). Tobacco Addiction. Jamison D.T, Breman JG, Measham AR, Alleyne G, Claeson M. (Eds.) Disease Control Priorities in Developing Countries. New York: World Bank/Oxford.
• Karaca, M. (2019). Tütün Kontrol Politikasının Sistem Yaklaşımı İle Analizi: Türkiye'de Gençler İçin Dumansız Dünya. Addicta, 6(4), 1-29.
• Karaöz, M., Albeni, M. ve Büyüktatlı, F. (2010). Yasal Düzenlemelerin Sigara Tüketimi Üzerindeki Etkileri. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(2), 19-36.
• Kılınç, O. ve Günay, T. (2014). Türkiye Tütün Kontrolünde Hangi Noktada? Engeller Ve Çözüm Önerileri. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23 (Özel Sayı),4-7.
• Önder, Z (2002). The Economics Of Tobacco in Turkey: New Evidence And Demand Estimates. World Bank, Economics of Tobacco Discussion Papers, 2,
• Özcebe, H., Biçer, B. K., Bilir, N., Attila, S., Doğruel, H., Kaya, B., ... ve Harbelioğlu, M. A. (2015). Kafe ve Restoranlarda Tütün Kontrol Kanunu’nun Değerlendirilmesi. Eurasian J Pulmonol, 17, 42-48.
• Özcebe, H., Biçer, B. K., Evran, A. Ç., Matola, B. W., Kiraz, S. ve Kaplan, Y. G. (2013). Türkiye’nin Kapsamlı Tütün Kontrol Yasasından İki Sene Sonra Kahvehane Müşterilerinin Görüşleri. Turk Toraks Dergisi/Turkish Thoracic Journal, 14(1).
• Punch, K.F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş. Siyasal Kitap: Ankara.
• Saraçoğlu, S. ve Öztürk, F. (2020). Türkiye’de Tütün Kontrol Politikaları Ve Tütün Tüketimi Üzerine Bir Değerlendirme. Politik Ekonomik Kuram, 4(1), 20-44.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü (2017). Sağlık İstatistikleri YıllığıRisk Faktörleri Soytutan Çağlar İ, Aygün A., Özdemir T.A. ve Baraşan B. (Eds). Risk Faktörleri. Ankara: Kuban.
• Temiz, D. (2010). Sigara Tüketimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Uygulama: Türkiye Örneği. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 45-53.
• Tobacco Control Laws. (2020). Erişim tarihi: 30 Ocak 2021, https://www.tobaccocontrollaws.org/legislation/country/turkey/
• Turan, A. P., Ergör, G., Turan, O., Doğanay, S. ve Kılınç, O. (2013). 4207 Sayılı Yasanın Yürürlüğe Girmesinedn Sonra Sigara İçme Davranışları Ve Pasif Maruziyet İle İlgili Değişikliklerin Saptanması. Tuberk Toraks; 62(1), 27-38.
• Ünal, E. (2017). Topluma Yönelik Sigara Karşıtı Müdahalelerin Etkililiği: Bir Meta Analiz Çalışması. (Uzmanlık Tezi) Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• WHO. (2010). The Political Economy of Tobacco Taxation. WHO Technical Manual on Tobacco Tax Administration. Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2021, http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563994_eng.pdf
• WHO (2018). Global Report On Trends in Prevalence Of Tobacco Smoking 2000–2025 (Second Edition) Geneva: World Health Organization.
• World Health Organization. (2008). Mpower A Policy Package To Reverse The Tobacco Epidemic. Switzerland