The Relationship between Nurses' Attitudes towards Older Patients and Emotional Intelligence Levels

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 15 - 20, 20.04.2021

Ebru Kırdı Funda Büyükyılmaz

https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.835443

Öz

Introduction: Nurses aware of their own emotions and empathize are expected to exhibit positive attitudes and behaviors towards older individuals to communicate effectively.
Aim: This research aimed to examine the relationship between nurses' attitudes towards elderly patients and emotional intelligence.
Method: This descriptive-correctional study was carried out in a state hospital. The sample consisted of 350 nurses currently working and agreeing to fill in the questionnaires. The data was collected through Nurse Information Survey, Kogan's Attitude towards Old People Scale, and Emotional Intelligence Evaluation Scale.
Results: The average age of the nurses was 29.95 ± 8.12 years. The sample (72%) were women, and 82.9% were not living with the older people. Nurses (51.1%) did not care for older patients, and 65.1% were unwilling to serve this population. The Kogan's Attitude towards Old People Scale score was 121.30 ± 8.36. The Emotional Intelligence Evaluation Scale score was 135.18 ± 21.52. The research did not find any statistically significant relationship between the scores (p > 0.05). Analyses did not reveal significant differences between scores of Kogan's Attitude towards Old People Scale regarding some characteristics (p > 0.05). Nurses who are married and not living with the elderly and with 16-20 years of experience obtained higher scores from Emotional Intelligence Evaluation Scale (p < 0.01).
Conclusion: The nurses' attitudes and emotional intelligence were positive and at a moderate level. There was no significant relationship between the scores. Developing methods and service training programs may improve nurses’ emotional intelligence and attitudes towards the elderly.

Anahtar Kelimeler

Aging, emotional intelligence, nursing, nursing care

Hemşirelerin Yaşlı Hastalara Yönelik Tutumları ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişki

Öz

Giriş: Kendi duygularının farkında olan, empati kurabilen hemşirelerin yaşlı birey ile etkin iletişim kurabilmek için yaşlı bireylere yönelik olumlu tutum ve davranış sergilemesi beklenir.
Amaç: Bu araştırma hemşirelerin yaşlı hastalara yönelik tutumları ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlandı.
Yöntem: Tanımlayıcı-ilişki arayıcı olarak gerçekleştirilen bu araştırmanın örneklemini anketi doldurmayı kabul eden ve bir devlet hastanesinde aktif olarak çalışan 350 hemşire oluşturdu. Veriler Hemşire Tanıtım Formu, Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği ve Duygusal Zekâ Değerlendirme Ölçeği aracılığıyla toplandı.
Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalamasının 29,95 ± 8,12 yıl, %72’sinin kadın, %59,1’inin bekar ve %82,9’unun yaşlı ile birlikte yaşamadığı, çalışma yılı ortalamasının 7,35 ± 7,22 olduğu, %51,1’inin yaşlı hastalara bakım vermediği ve %65,1’inin yaşlı hastalara hizmet verilen alanlarda çalışmak istemediği belirlendi. Kogan Yaşlılara Karşı Tutum Ölçeği toplam puan ortalamasının 121,30 ± 8,36 olduğu görüldü. Duygusal Zekâ Değerlendirme Ölçeği toplam puan ortalaması ise 135,18 ± 21,52 olarak saptandı. Her iki ölçeğin puan ortalamaları arasında anlamlı ilişki saptanmadı (p > 0,05). Çalışmaya katılan hemşirelerin yaşı, cinsiyeti ve yaşlı hastaya bakım verme durumları ile yaşlılara yönelik tutumları arasında anlamlı farklılık bulunmadı (p > 0,05). Evli olan, ailesinde yaşlı ile birlikte yaşamayan, 16-20 yıldır çalışan hemşirelerin duygusal zekâ düzeylerinin daha yüksek saptandı (p < 0,01).
Sonuç: Hemşirelerin yaşlılara karşı tutumları ve duygusal zekâlarının olumlu, ancak orta düzeyde olduğu, puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlendi. Hemşirelerin duygusal zekâ düzeylerinin ve yaşlılara karşı tutumlarını olumlu yönde artırmalarını sağlayacak yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulanması, hizmet içi eğitim, seminer, sertifika programlarının düzenlenmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal zeka, hemşirelik, hemşirelik bakımı, yaşlanma

Kaynakça

• Adıbelli, D., Türkoğlu, N., ve Kılıç, D. (2013). Öğrenci hemşirelerin yaşlılığa ilişkin görüşleri ve yaşlılara karşı tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 2-8.
• Avşar, G., ve Kasıkcı, M. (2010). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zekâ düzeyi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13, 1-6.
• Aydın, E.C. (2019). Hemşirelerin yaşlı hastaya yönelik tutumları ve yaşlı hasta bakımında karşılaştıkları güçlükler. (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Balcı Süslü, S. (2016). Duygusal zekâ ve örgütsel stres: Örgütlerde hemşirelerin duygusal zeka becerileri ve stresle başa çıkma düzeyleri arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Buz, S. (2015). Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 268-278.
• Büyükbayram, A., ve Gürkan, A. (2014). Hemşirelerin iş doyumunda duygusal zekânın rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 5(1), 41-48.
• Cerit, B., ve Öz, F. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Kastamonu Sağlık Akademisi Dergisi, 4(1), 1-21.
• Çolak Okumuş, D., ve Uğur, E. (2017). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyinin bakım davranışlarına etkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2, 104-109.
• Darling, R., Şendir, M., Atav, S., & Büyükyılmaz, F. (2017). Undergraduate nursing students and the elderly: An assessment of attitudes in a Turkish university. Gerontology & Geriatrics Education, 39(3), 283-294.
• Duman, D., ve Acaroğlu, R. (2014). Hemşirelik yüksekokulu birinci sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile empati becerileri arasındaki ilişki. Florence Nightingale Journal of Nursing, 22(1), 25-32.
• Duru-Aşiret, G., Türten-Kaymaz, T., Canbolat, Ö., ve Kapucu, S. (2015). Hemşirelerin yaşlıya ilişkin tutumları. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 17(1), 10-20.
• Erdemir, F., Kav, S., Çıtak-Akgün, E., Hanoğlu, Z., & Karahan, A. (2011). Turkish version of Kogan’s Attitude Toward Older People (KAOP) Scale: Reliability and validity assessment. Archives of Gerontology and Geriatrics, 52, 162-165.
• Ergin, D.Y. (2000). Intelligence and management. Human Resources, 4(1), 36-39.
• Kahraman N. (2013). Hemşirelerin duygusal zekâ becerilerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karakaş, A., ve Küçükoğlu, S. (2011). Bir eğitim hastanesinde çalışan hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(3), 8-13.
• Kılıç, H., Çağlıyan, S., ve Dağ, G. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(4), 275-282.
• Koç, A., Öztaş, D., Uysal, N., Demircan, Z., Erdem, Ö., ve Sarı, E. (2018). Klinik hemşirelerinin yaşlılara ilişkin düşünce ve tutumları. Ankara Medical Journal, 18(4), 500-507.
• Küçükgüçlü, Ö., Mert, H., & Akpınar, B. (2011). Reliability and validity of Turkish version of attitudes toward old people scale. Journal of Clinical Nursing, 20(21-22), 3196-3203.
• Onay M., ve Uğur, B. (2011). Sağlıktaki memnuniyetin sessiz sihri: Duygusal zekâ. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 23-34.
• Ökten M. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, D., Aydın, A., Şimşek, N., ve Cabar, H.D. (2012). Yaşlılık, depresyon ve hemşirelik. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(1), 38-41.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) (2016). Nüfus İstatistiği ve Projeksiyonlar. Retrieved from (02.12.2020): http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=39&ust_id=11
• World Population Ageing (WPA). (2017). Revision Material. Retrieved from (02.12.2020): http://www.un.org/esa/population/publications/WPA2007/ES-English
• Yılmaz Kuşaklı, B., ve Bahçecik, N. (2012). Yönetici hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ve liderlik davranışları. İ.Ü.F.N. Hem. Derg, 20(2),112-119
• Zehirlioğlu, L., Yönt, G. H., Bayat, E., ve Günay, B. (2015). Hemşirelerin yaşlılara yönelik tutumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi, 3(1), 10-18.