Mekânda Varoluşun Betimlenmesi Üzerine Bir Analiz: Mr. Nobody Filmi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 34, 950 - 968, 07.01.2025

Ümran Sofuoğlu Demirbaş , Berrin Tuzcuoğlu , Havva Beril Bal

https://doi.org/10.21602/sduarte.1463109

Öz

Mekân, fiziksel sınırları olan ve insan gereksinimlerini karşılayan bir boşluk olmanın ötesinde yaşamın birçok boyutuyla ilgili izleri taşıyarak yaşanmışlıkları içerir. Martin Heidegger ise mekânı, insanın dünya içinde var olma durumunun temel boyutu olarak nitelendirmektedir. İnsan varoluşunu anlamlandıran dünyaya, nasıl ve nereden geldiğini bilmemektedir ve yaptığı seçimler sayesinde dünyadaki konumunu, içinde bulunduğu durumları değerlendirme imkânı bulmaktadır. Seçimlerinde yapacağı küçük değişiklikler ise beraberinde büyük değişimler getirmektedir. Çalışmada; 2009 yılında Jaco Van Dormael’in yönetmenliğini yaptığı, boşanan anne ve babası arasında bir tercih yapması gereken dokuz yaşındaki çocuğun yaptığı seçimlere göre değişen yaşam serüvenleri anlatılan Mr. Nobody filminde gerçekleşen farklı olasılıklar üzerinden kurgulanan mekânlarda betimsel analiz çalışması yapılarak, Heidegger’in varoluşçu perspektifinden incelenmektedir. Sinema, mimarlık ve felsefe etkileşiminden yola çıkarak hazırlanan çalışmada; Heidegger’in felsefesinin mekânlarla desteklendiği, her olasılıkta mekân karaktere göre şekillenirken karakterin de mekânla var olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mekân, Zaman, Varoluş, Martin Heidegger, Mr. Nobody Filmi

Etik Beyan

Çalışma için etik beyan gerekmemiştir.

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Agrest, D. I. (1993). Architecture from without Theoretical Framings for a Critical Practice, Massachusetts: The Mıt Press, Cambridge.
• Asiliskender, B. (2004). “Kimlik, Mekân ve Yer Deneyimi”, Kültür ve İletişim, 7(2), 73-94.
• Barret, W. (2008). Heidegger: Toplu Bakış, çev. A. Aydoğan, Fikir Mimarları 15: Heidegger (s. 41-76) içinde, İstanbul: Say Yayınları.
• Baysan Serim, I. (2014). “Mimarlık ve Sinema İttifakının Soy Kütüğü Üzerine”, Betonart, 41, 44-49.
• Bowman, B. (1992). Master Space; Film Images of Capra, Lubitsch, Sternberg and Wyler, Greewood Press.
• Bozkurt Avcı, İ. (2020). “Dasein’ı Filmozofik Düşünmek: Bir Film-Zihin Olarak ‘Hayat Ağacı’”, Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 1431-1452.
• Cresswell, T. (2004). Place-a short Introduction, Wiley.
• Çüçen, K. (1997). Heidegger’de Varlık ve Zaman, Bursa: Asa yayınları, Bursa 1997.
• Dear, M. (1994). Between Architecture and Film, Architecture & Film, Architectural Design içinde ed. M. Toys, London: Academy Editions.
• Ecevit, Y. (2018). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, Ankara: İletişim Yayınları.
• Ergül, Ö. H. (2003). “Heidegger'in Varoluşçu Ontolojisi”, Kaygı, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 2, 68-72.
• Geçtan, E. (2020). Seyyar, İstanbul: Metis Yayınları.
• Heidegger M. (1971). Building, Dwelling, Thinking, translated by A. Hofstadter, Poetry Language, Thought, içinde, Harper, Row, New York
• Heidegger, M. (1975). The Basic Problems of Phenomenology, Bloomington: Indiana University Press.
• Heidegger, M. (2011). Varlık ve Zaman, çev. K. H. Ökten, 2. Basım, İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Hisarlıgil, B. B. (2008). “Martin Heidegger’de “Mekân” Düşüncesi: Hermeneutik Fenomenolojik Bir Yaklaşım”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(25), 23–34.
• İnce, T. E. (2007). Mimarlık Sinema İlişkisinin Sokak Mekânı Üzerinden İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, B. ve Hatırnaz, A. A. (2018). “Mimarlık ve Sinema Etkileşimi Bağlamında Bilimkurgu Sinemasında “Sinemasal Mekân””, 4-5 Mayıs, II. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi, Adana: Akademisyen Kitabevi, s. 21-38.
• Pallasmaa, J. (2007). The Architecture of Image: Existential Space in Cinema, Second Edition, Helsinki: Rakennustieto.
• Sharr, A. (2013), Mimarlar İçin Heidegger, çev. V. Atmaca, YEM yayın, İstanbul.
• Shonfield, K. (2000). Walls Have Feelings: Architecture, Film and The City, Fourth Edition, New York: Routledge.
• Ülger, E. (2016). “Mimarlık Fenomenolojisi ve Mekân Kavramı Üzerine Fenomenolojik-Hermeneutik Bir İnceleme: Heidegger Mimarlara Ne Der?”, Felsefe Dünyası, 63, 116-154.
• West, D. (1998). Kıta Avrupası Felsefesine Giriş, çev. A. Cevizci, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.