THE EFFECTS OF ORGANIZATIONAL DEMOCRACY ON ORGANIZATIONAL JUSTICE AND SUPPORT PERCEPTIONS: A RESEARCH DEVOTED TO HOTEL STAFF

Year 2017, Volume: 22 Issue: 4, 1031 - 1048, 30.10.2017

İsmail Bakan , Bilge Güler Ergün Kara

Abstract

At the present time when human resources applications are being progressed gradually, forming organizational justice and support perceptions positively contributes to gain important output on behalf of organization by increasing their performance and productivity. The effects of organizational democracy on organizational justice and support perceptions were examined at the thought of the existence of a democratic environment which has the premise quality to form organizational justice and support perceptions on employees it would affect employees’ organizational justice and support perceptions positively in this research. For this purpose, survey was applied to 201 employees working at four and five star hotel managements existing in Marmaris.

According to results of analysis, positive and significant relations were stated between all sub- dimensions of organizational democracy, all sub-dimensions of organizational justice and organizational support. It was determined attendance-criticism which is sub-dimension of organizational democracy affects distributional,operative justice perception; equality affects justice perception in interpersonal relations; transparency affects informative justice and organizational support perception; justice affects distributional, operative and justice perception in interpersonal relations, and accountability affects all sub-dimensions of organizational justice positively.

Keywords

Organizational Democracy, Organizational Justice, Organizational Support, Hotel Staff

ÖRGÜTSEL DEMOKRASİNİN ÖRGÜTSEL ADALET VE ÖRGÜTSEL DESTEK ALGILARI ÜZERİNE ETKİLERİ: OTEL ÇALIŞANLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Abstract

İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının giderek öneminin arttığı günümüzde, çalışanlarda olumlu yönde örgütsel adalet ve örgütsel destek algıları oluşturmak, onların performansını ve verimliliğini artırarak örgüt adına önemli çıktılar elde etmeye katkı sağlamaktadır. Çalışanlarda örgütsel adalet ve örgütsel destek algılarını oluşturmak için öncül niteliğinde olan demokratik bir ortamın varlığının, çalışanların örgütsel adalet ve örgütsel destek algılarını pozitif olarak etkileyebileceği düşüncesiyle bu araştırmada; örgütsel demokrasinin örgütsel adalet ve örgütsel destek algılarına etkileri incelenmiştir. Bu amaçla, Marmaris’te bulunan dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 201 kişiye anket uygulanmıştır.

Yapılan analiz sonuçlarına göre; örgütsel demokrasi ve örgütsel adaletin tüm alt boyutları ile örgütsel destek arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Örgütsel demokrasi alt boyutlarından katılım-eleştirinin dağıtımsal ve işlemsel adalet algısını; eşitliğin kişilerarası ilişkilerde adalet algısını; şeffaflığın bilgisel adalet ve örgütsel destek algısını; adaletin dağıtımsal, işlemsel ve kişilerarası ilişkilerde adalet algısını; hesap verebilirliğin ise örgütsel adaletin tüm alt boyutlarını pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Keywords

Örgütsel Demokrasi, Örgütsel Adalet, Örgütsel Destek, Otel Çalışanları

References

• ALLEN, D., SHORE, L.M., ve GRIFFETH, R.W. (2003). “The Role of Perceived Organizational Support and Supportive Human Resource Practices in The Turnover Process”, Journal of Management, 29, ss. 99-118
• AL-ZUBI, H.A. (2010). “A Study Of Relationship Between Organizational Justice And Job Satisfaction”, International Journal of Business and Management, 5(12).
• AMBROSE, M., HESS, R.L. ve GANESAN, S. (2007). “The Relationship Between Justice and Attitudes: An Examination of Justice Effects on Event and System-Related Attitudes”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 103, ss. 21-36.
• ASELAGE, J. ve EISENBERGER R. (2003). “Percived Organizational Support and Psychological Contracts: A Theorical Integration”, Journal of Organizational Behaviour”, 24, ss. 491- 509.
• ATEŞ, T. (1995). Demokrasi Kavram, Tarihi Süreç, İlkeler, Ümit Yayıncılık, Ankara.
• BAKAN, İ. ve BÜYÜKBEŞE, T. (2005). “Katılımcı Karar Verme: Çalışanlar Hangi Düzeyde Kararlara Katılmak İsterler?”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), ss. 23- 47.
• BAKAN, İ. ve BÜYÜKBEŞE, T. (2008). “Katılımcı Karar Verme: Kararlara Katılım Konusunda Çalışanların Düşüncelerine Yönelik Bir Alan Çalışması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), ss. 29-56.
• BAKAN, İ. (2011). Örgütsel Stratejilerin Temeli Örgütsel Bağlılık Kavram, Kuram, Sebep ve Sonuçlar, Gazi Kitabevi, Ankara, 343s.
• BAĞCI, Z. (2013). “Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi: Tekstil Sektöründe Bir İnceleme”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19), ss. 163-184.
• BALDWIN, S. (2006). “Organisational Justice”, Institute for Employment Studies, ss. 1-13.
• BARLEY, S.R. ve KUNDA, G. (1992). “Design and Devotion: Surges of Rational and Normative Ideologies of Control in Manageral Discourse”, Administrative Science Quarterly, 37(3), ss. 363-399.
• BIES R. ve MOAG, J. (1986) “Interactional Justice: Communication Criteria of Fairness”, Research on Negotiation in Organizations, 1, ss. 43- 55.
• BOZ, İ.T, (2012). “Yöneticilerin Çatışma Yönetim Tarzı İle Çalışanların Role Dayalı Performansı Arasındaki İlişki Ve Algılanan Örgütsel Desteğin Rolü”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi İstanbul.
• BROCKNER, J., vd. (2001), “Culture and Procedural Justice: The Influence of Power Distance on Reactions to Voice”, Journal of Experimental Social Psychology, 37, ss. 300–315
• CİHANGİROĞLU, N. (2009). “Örgütsel Bağlılığın Belirleyicileri Olarak Örgütsel Adalet ve Kararlara Katılım”, Atatürk Üniversitesi SBE, Doktora Tezi, Erzurum.
• CİHANGİROĞULLARI, N., Şahin, B. ve Naktiyok, A. (2010). “Hekimlerin Örgütsel Algıları Üzerine Bir Araştırma”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), ss. 67-82
• COLQUITT, J.A. vd. (2001), “Justice at the Millennium: A Meta-Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research”, Journal of Applied Psychology, 86(3), ss. 425-445.
• COLQITT, J. A. (2001). “On the dimensionality of organizational justice: a construct validation of a measure”, Journal of Applied Psychology, 86(3), ss. 386–400.
• COŞAN, P.E. ve GÜLOVA, A.A. (2014). “Örgütsel Demokrasi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(2), ss. 231-248.
• ÇAKAR, N. ve YILDIZ, S. (2009). “Örgütsel Adaletin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Algılanan Örgütsel Destek Bir Ara Değişken mi?”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), ss. 68-90.
• ÇELİK, M., TURUNÇ, Ö. ve BİLGİN, N. (2014). “Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Psikolojik Sermaye Üzerine Etkisi: Çalışanların İyilik Halinin Düzenleyici Rolü”, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Dergisi, 16(4), ss. 559-585.
• EISENBERGER, R., vd. (1986). “Perceived Organizational Support”. Journal of Applied Psychology, 7, ss. 500–507.
• EISENBERGER, R. (1997). “Perceived Organizational Support, Discretionary Treatment and Job Satisfaction”, Journal of Applied Psychology, 82(5), ss. 812-820.
• ERKAL, P.C. (2012). “Örgütsel Demokrasi: Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora tezi, Manisa.
• FOLGER, R. ve CROPANZAONO, R. (1998). Organizational justice and human resource management, Thousands Oaks, CA: Sage
• GEÇKİL, T. (2013). “Örgütsel Demokrasi ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki: TRB1 Bölgesindeki Üniversite Hastanelerinde Bir Uygulama”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Sivas.
• GEÇKİL, T. ve TİKİCİ, M. (2015). “Örgütsel Demokrasi Ölçeği Geliştirme Çalışması”, Amme İdaresi Dergisi, 48(4), ss. 41-78.
• GREENBERG, J. (1987). “A Taxonomy of Organizational Justice Theories”. Academy of Management Review, 12, ss. 9-22.
• GREENBERG, J. (1990) “Organizational Justice: Yesterday, Today and Tomorrow”, Journal of Management, 16(2), ss. 399-432.
• GREENBERG, J. (1993). “The Social Side of Fairness: Interpersonal and Informational Classes of Organizational Justice”, in R. Cropanzano (ed.), Justice in TheWorkplace: Approaching Fairness in Human Resource Management, Hillsdale, Nj: Lawrence Associates, ss. 79-103.
• GÜNEY, S. AKALIN, Ç. İLSEV, A. (2007). “Duygusal Örgütsel Bağlılık Gelişiminde Algılanan Örgütsel Destek Ve Örgüt Temelli Öz-Saygı”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), ss. 189-211.
• HELLMAN, C.M., FUQUA, D.R. ve WORLEY, J. (2006). A reliabilitygeneralization study on the survey of perceived organizational support: The effects of mean age and number of items on score reliability. Educational and Psychological Measurement, 66(4), ss. 631-642.
• IŞIK, O., UĞURLUOĞLU, Ö. ve AKBOLAT, M. (2012). “Sağlık Kuruluşlarında Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2), ss. 254-265
• İÇERLİ, L. (2010). “Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), ss. 67-92.
• İŞCAN, Ö.F. ve NAKTİYOK, A. (2004). “Çalışanların Örgütsel Bağdaşımlarının Belirleyicileri Olarak Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Algıları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(1), ss.181-201.
• İŞCAN, Ö.F. ve SAYIN, U. (2010). Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişki”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 24(4), ss. 195-216.
• JAHANGIR, N., AKBAR M. ve BEGUM, N. (2006), “The Role of Social Power, Procedural Justice, Organizational Commitment, and Job Satisfaction to Engerder Organizational Citizenship Behavior”, ABAC Journal, 26(3), ss. 21-36.
• KAPLAN, M. (2010). “Otel İşletmelerinde Etiksel İklim ve Örgütsel Destek Algılamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Kapadokya Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya.
• KAPLAN, M. ve ÖĞÜT, A. (2012). “Algılanan Örgütsel Adalet ile Sanal Kaytarma Arasındaki İlişkinin Analizi: Hastane Çalışanları Örneği”, İşletme Fakültesi Dergisi, 13(1), ss. 1-13.
• KELEŞ, Y. (2014). “Örgütsel Adaletin Duygusal Emek Üzerindeki Etkisi: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• KOÇEL, T. (2001). İşletme Yöneticiliği, Beta Yayınları, İstanbul.
• KUTANİS, R.Ö. ve MESCİ, M. (2010). “Örgütsel Adaletin Çalışanların İş Tatminine Etkisi: Turizm Alanında Eğitim Veren Bir Yükseköğretim Kurumuna Yönelik Bir Örnek Olay Çalışması”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, ss. 527-552.
• KÜÇÜKEŞMEN, E. (2015). “Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi Isparta.
• KWON, Y.S. (2001). “The Relationship of HRM Practices, Trust, and Justice With Organizational Commitment During Organizational Changes in the Korean Public Sector: An Application of the Psychological Contract Model”, Ph.D., State University of New York at Albany.
• LAMBERT, E.G., HOGAN, N. L ve GRİFFIN, M. L. (2007). “The İmpact of Distributive and Procedural Justice on Correctional Staff Job Stres, Job Satisfaction, and Organizational Commitment”, Journal of Criminal Justice, 35, ss. 644-656.
• MEYDAN, C.H. (2011). “Adalet Algısı-İç Girişimci Davranışlar İlişkisinde Kontrol Odağının Şekillendirici Rolü”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, (36), ss. 195-222.
• MOON, H. ve KAMDAR D. (2008), “Me or We The Role of Personality And Justice as Other- Centered Antecedents to Innovative Citizenship Behaviors Within Organizations”, Journal of Applied Psychology, 93(1), ss. 84-94.
• MOORMAN, R.H. (1991), “Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?”, Journal of Applied Psychology, 76, ss. 845–855.
• ÖZBEK, M.F. ve KOSA, G. (2009), “Duygusal Bağlılık, Örgütsel Destek, Üst Yönetim Desteği ve Personel Güçlendirmenin Hizmet Kalitesi Üzerindeki Etkisi: Kırgızistan’da Banka İşgörenleri Üzerinde Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34, ss. 189–212.
• ÖZDEVECİOĞLU, M., (2003). “Algılanan Örgütsel Destek İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, D.E.Ü. İİBF Dergisi, 18(2), ss. 113-130.
• ÖZER, G. ve GÜNLÜK, M. (2010). “Örgütsel Adaletin Muhasebecilerin İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimine Etkisi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), ss. 459-485.
• ÖZER, P.S. ve URTEKİN, G.E. (2007). Örgütsel Adalet Algısı Boyutları ve İş Doyumu İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, (28), ss. 107-125.
• POYRAZ, K., KARA, H. ve ÇETİN, S.A. (2009). “Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisine Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi SBE Dergisi, (9), ss. 71- 31.
• SADYKOVA, G., ve TUTAR, H., (2014). “Örgütsel Demokrasi ve Örgütsel Muhalefet Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme”, İşletme Bilimi Dergisi, 2(1), ss. 1-16.
• SEZGİN, O.B. (2015). “Algılanan Örgütsel Destek ile İç Girişimci Davranışı İlişkisinde Örgütsel Güvenin Rolü”, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, Doktora Tezi, İzmir.
• SCHMIDT, A.G. (2002). Demokrasi Kuramlarına Giriş, Çev: M.Emin Köktaş, Vadi Yayınları, Ankara.
• ŞEN, E. ve BOLAT, M. (2015). “İşletmelerde Demokratik Yönetim Anlayışının İnovasyon ve Firma Performansı Üzerine Etkisi: İstanbul Avrupa Yakası Lojistik İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (27), ss. 149-172.
• ŞENTÜRK, F.K. ve TEKİN, Y. (2015). “Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Destek ve İş Arkadaşı Desteğinin İşgören Performansı Üzerine Etkileri: AVM Çalışanları Örneği”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(2), ss. 195-206.
• TAŞÇIOĞLU, H. (2010). “Örgüt Kültürünün Örgütsel Adalete Etkisi: Bir Örnek Olay”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya.
• TOKGÖZ, N. (2011). “Örgütsel Sinisizm, Örgütsel Destek ve Örgütsel Adalet İlişkisi: Elektrik Dağıtım İşletmesi Çalışanları Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), ss. 365-389.
• TÖREMEN, F. (2001). Öğrenen Okul, Nobel Yayınevi, Ankara.
• TURUNÇ, Ö. ve ÇELİK, M. (2010). “Algılanan Örgütsel Desteğin Çalışanların İş-Aile, Aile-İş Çatışması, Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayılma Niyetine Etkisi: Savunma Sektöründe Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), ss. 209-232.
• TURUNÇ, Ö. (2011). “Örgütsel Adaletin Çalışanların Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü”, “İŞ, GÜÇ” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(1), ss. 145-166.
• TYLER, T. ve BIES, R. (1990) Beyond Formal Procedures: The Interpersonal Context of Procedural Justice, in J. Carroll (ed.), Applied Social Psychology in BusinessSettings, Erlbaum: Hillsdale, NJ., ss. 77-98.
• WANG, X., vd. (2010). “The impact of organizational justice on work performance: mediating effects of organizational commitment and leader- member Exchange”, International Journal of Manpower, 31(6), ss. 660– 677.
• YAZDANI, N. (2010). “Organizational democracy and organization structure link: role of strategic leadership & environmental uncertainty”, Business Review, 5(2), ss. 51-73.
• YAZICIOĞLU, İ. ve TOPALOĞLU, I.G. (2009). “Örgütsel Adalet ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), ss. 3-16.
• YELBOĞA, A. (2012). “Örgütsel Adalet İle İş Doyumu İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(2), ss. 171-182.
• YEŞİL, S. ve DERELİ, S.F. (2012). “Örgütsel Adalet ve İş tatmini Üzerine Bir Alan Çalışması”, KSU, İİBF Dergisi, 2(1), ss. 105-123.
• YÜRÜR, Ş. (2005). “Ödüllendirme Sistemleri ile Örgütsel Adalet Arasındaki ilişkilerin Analizi ve Bir Uygulama”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Bursa.
• YÜRÜR, S. (2008). “Örgütsel Adalet İle İş Tatmini ve Çalışanların Bireysel Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Analizine Yönelik Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(2), ss. 295-312.