Spor Motivasyonu Üzerine Bir Literatür Taraması: Spor ve E-spor Karşılaştırması

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 2, 181 - 197, 30.04.2023

Mustafa Zihni Tunca , Sunay Güngör Gülsoy

Öz

Sporda motivasyon, sporcuların teknik, taktik gelişimleri ve başarıya ulaşmasında oldukça etkilidir. Ele alınan bu araştırmanın amacı, spor motivasyonu ile e-spor motivasyonu üzerine yapılan araştırmaları belirlemek ve motivasyon bakımından gruplandırarak farklılıklar ve benzerliklerin ortaya konmasını sağlamaktır. Bu bakımdan bu araştırma bir literatür taraması niteliğindedir. Ulusal ve uluslararası 2016-2021 yılları arasında yayımlanan spor motivasyonu ile ilgili 110 tane makale, e-spor motivasyonu ile ilgili 9 makale incelenmiştir. Çalışmaların incelenmesi neticesinde spor motivasyonu ile ilgili 10, e-spor motivasyonu ile ilgili 11 özellik oluşturulmuştur. Spor motivasyonu ile ilgili özelliklerin (başarı, öz benlik, takım ruhu, eğlence, fiziksel uygunluk, rekabet, beceri, statü, yarışma, sosyalleşme), e-spor motivasyonu ile ilgili özelliklerin (eğlence, boş zaman değerlendirme, beceri, duygu, takım ruhu, kazanç, hayattan kaçış, bilgi edinme, kariyer, rekabet, başarı) çoğunlukla benzerlik gösterdiği görülmüştür. Elde edilen bulgular ışığında sporcular ve araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Motivasyon, Spor, E-spor

Kaynakça

• Akman, K. ve Can, H. C. (2019), Oryantiring Sporu Yapan Lise Öğrencilerinin Sporda Güdülenme Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), ss. 12-21.
• Amado, D., vd., (2019), Associations Between Self-Determined Motivation, Team Potency, And Self-Talk İn Team Sports, Journal Of Human Kinetics, 70, ss. 245-259.
• Aoyagi, K., vd., (2020), Aqualitative İnvestigation Of The Factors Perceived To İnfluence Student Motivation For Schoolbased Extracurricular Sports Participation İn Japan. International Journal Of Adolescence And Youth, 25(1), ss. 624-637.
• Aycan, A. ve Yıldız, K. (2019), 11-14 Yaş Grubu Öğrencilerin Spora Katılım Motivasyonlarının Cinsiyetleri Açısından İncelenmesi, International Journal Of Social Science Research, 5(2), ss.1-9.
• Aydoğdu, C., Şahan, A. Ve Erdem, K. A. (2018), Genç Tenisçilerde Spora Özgü Başarı Motivasyon Düzeyinin Müsabaka Performansı Üzerine Etkisinin İncelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), ss. 655-666.
• Aygün, M. ve Yetim, A. A. (2017), Türkiye’de Buz Hokeyi Sporcularının Eğitim Düzeylerine Göre Spora Katılım Güdülerinin İncelenmesi, Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), ss. 27-33.
• Babbie E., (2016), Biological Maturity On The Perception Of Coaching Behaviors İn Young Male Football Players. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi The Practice Of Social Research (14th Ed.), Boston, MA: Cengage Learning., 2(1), 29-35.
• Bezci, S. (2016), Investigating The Relationship Between The Perceptions OfTaekwondo Athletes Towards Coach-Athlete Relationship, Task And Ego Orientation İn Sports, And Motivation İn Sports, International Journal Of Environmental And Science Education, 11(15), ss. 8436-8447.
• Bingöl, H., ve Gündoğdu, C. (2020), Sporda Kariyer Planlamasının Önemi, Sporda Yeni Akademik Çalışmalar-6, ss. 119.
• Bora, M. V., Cengiz, R., (2016), The Effect Of Communication Between Student Athletes And Physical Education Teachers On Competition Success And Motivation, SHS Web Of Conference, 31, 010116.
• Bowman vd., (2020), The Ethics Of Motivational Neuro-Doping İn Sport: Praiseworthiness And Prizeworthiness. NEUROETHICS.
• Bullard, J. B., (2016), Academic Motivation, Learning Strategies, And Sports Anxiety Of First-Year Student–Athletes, Journal For The Study Of Sports And Athletes İn Education, 10(2), ss. 99-108.
• Bum, CH., Jeon, IK., (2016), Relationships Among Fun, Self-Esteem, And Happiness Of Tennis Players, Social Behavior & Personality, 44 (10), ss.1619-1635.
• Büyüköztürk, Ş., vd., (2016), Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı), Ankara: Pegem A.
• Cece, V., vd., (2019), Longitudinal Sport Motivation Among Young Athletes İn İntensive Training Settings: Using Methodological Advances To Explore Temporal Structure Of Youth Behavioral Regulation İn Sport Questionnaire Scores, Journal Of Sport And Exercise Psychology, 41(1), ss. 24-35.
• Ceylan, M., Altıparmak, E. ve Akçakoyun, F. (2016), The Analysis Of The Relationship Between Personality Traits Of Extreme Athletes And Sports Consumption Motives. Journal Of Human Sciences, 13(1), ss. 1745-1754.
• Chiang, T. H., ve Yang, S. J. (2017), Investigating The Motivation Between Ubiquitous Learning Strategy And Gender For Basketball Sport Literacy. In 2017 6th IIAI International Congress On Advanced Applied Informatics (IIAI-AAI), ss. 556-559), IEEE.
• Clancy, R. B., vd., (2016), A Review Of Competitive Sport Motivation Research. Psychology Of Sport And Exercise, 27, ss. 232-242.
• Cranmer, E. E. vd., (2021), Esports Matrix: Structuring The Esports Research Agenda, Computers İn Human Behavior, 117, 106671.
• Çelenk, Ç. (2021), Motivation Affects Sports And Life Skills İn Physical Disabled People. Propósitos Y Representaciones, 9(SPE3), ss. 1161.
• Dalkıran, O. ve Aslan, C. S. (2016), Üniversiteli Sporcuların Spora Güdülenme Nedenlerinin İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 424-432.
• Dwyer, B., Drayer, J., Shapiro, S. (2019), To Play Or Not To Play? An Analysis Of Dispositions, Gambling, And Daily Fantasy Sport., Journal Of Sport Management, 33(3), ss. 174-188.
• Elmas, S., Açıkgöz, S. Ve Aşçı, F. H. (2018), Sporda Sosyal Alanlarda Yapılan Lisansüstü Tezlerde Araştırma Paradigmalarının İncelenmesi, Spor Bilimleri Dergisi, 29(2), ss. 53-66.
• Fishbach, A., ve Woolley, K., (2022), The Structure Of İntrinsic Motivation. Annual Review Of Organizational Psychology And Organizational Behavior, 9, ss. 339-363.
• Gill, Donald L. Gross, Joseph B., Huddleston, Sara (1983), “Participation Motivation In Young Sports”, International Journal Of Sport Psychology, Cilt.14, ss. 1-14.
• Görgüt, İ. ve Güllü, M. (2016), Examination Of Primary School Handball Player's Reasons For Starting Sport And Life Satisfactions, International Online Journal Of Educational Sciences, 8(3), ss. 83-96.
• Gül, M., Gül, O., Uzun, R. (2019), Participation Motivation Scale For E-Sports, Validity And Reliability Study (PMSES), Türk Spor ve Egzersiz Dergisi, 21(2), ss. 281-294.
• Gülmez, S. B., (2021), Sosyal Bilimlerde Makale Yazımı Üzerine, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), ss. 169-180.
• Halldorsson, V. (2019), Team Spirit İn Football: An Analysis Of Players Symbolic Communication İn A Match Between Argentina And Iceland At The Mens 2018 World Cup. Arctic & Antarctic: International Journal Of Circumpolar Sociocultural Issues, 12(12), ss. 45-68.
• Hamari, J.- Sjöblom, M. (2017), What İs E-sports And Why Do People Watch İt? Internet Research, 27(2), ss. 211-232.
• Himmelstein, D., Liu, Y., Shapiro, J.L. (2017), An Exploration Of Mental Skills Among Competitive League Of Legend Players. Int. J. Gaming Comput. Mediat. Simulations, 9, ss. 1-21.
• Ilieva, IP, MJ Farah, (2013), Geliştirme Uyarıcıları: Algılanan Motivasyonel ve Bilişsel Avantajlar, Front Neurosci (7), ss. 198.
• Kaygusuz, Ş., Körmükçü, Y. Ve Adalı, H. (2016), Beden Eğitimi ve Spor
• Kelecek, S., Koruç, Z. (2018), Futbolcuların Güdüsel Yönelim ve Spora Bağlılık Düzeylerinin Sporcu Tükenmişliğini Belirlemedeki Rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 3(2).
• Ken RL, Amber M., (2017), High School Females’ Emotions, Self-Efficacy, And Attributions During Soccer And Fitness Testing İn Physical Education, The Physical Educator, 74, ss. 269-290.
• Kim, M.J., Mao, L.L. (2019), Sport Consumers Motivation For Live Attendance And Mediated Sports Consumption: A Qualitative Analysis, Sport İn Society, 24, ss. 515-533.
• Kolt, G., Vd., (1999), “A Crosscultural Investigation Of Reasons For Participation İn Gymnastics”, International Journal Of Sport Psychology, 30, ss. 381- 398.
• Li, M., vd., (2020), A Conceptual Model Of Perceived Motor Skill Competence, Successful Practice Trials, And Motor Skill Performance İn Physical Education. Journal Of Teaching İn Physical Education, 1(Aop), ss.1-7.
• Liu, S., vd., (2015), Overqualification And Counterproductive Work Behaviors: Examining A Moderated Mediation Model, Journal Of Organizational Behavior, 36(2), ss. 250-271.
• Liu, T., Litowsk, M. (2021), Sports Gamification: Evaluation Of Its Impact On Learning Motivation And Performance İn Higher Education, International Journal Of Environmental Research And Public Health, 18.
• Lokhman, N., Karashchuk, O., Kornilova, O.V. (2018), Analysis Of Esports As A Commercial Activity. Problems And Perspectives İn Management, 16, ss. 207-213.
• Long, M. (2019), Key Factors Of Students' Participating İn Ecology Sports Motivation, Ekoloji Dergisi, 28 (107), ss. 1599-1603.
• Lulescu, M. (2020), Motıvatıon And Sport: Indıvıdual And Organısatıonal Challenges. Romanian Review Of Social Sciences, 10(18), ss. 16-29.
• Maslen, H., Savulescu, J., Hunt, C. (2019), Praiseworthiness And Motivational Enhancement:‘No Pain, No Praise’?. Australasian Journal Of Philosophy.
• Mayer, J. D., Caruso, D. R., And Salovey, P. (2016), The Ability Model Of Emotional İntelligence: Principles And Updates, Emot. Rev. 8, ss. 290–300.
• Meadows, K., A. (2003), So You Want To Do Research? 5: Questionnaire Design. British Journal Of Community Nursing, 8(12), ss. 562-570.
• Meriç, S. Ve Turay, Ö. (2020), Tekerlekli Sandalye Basketbolcularının Spora Katılım Motivasyonu ile Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (48), ss. 433-450.
• Moradi, J., Bahrami, A., Dana, A. (2020), Motivation For Participation İn Sports Based On Athletes İn Team And Individual Sports, Physical Culture And Sport. Studies And Research, 85, ss. 14-21.
• Mouloud, K., Nawal, K. (2020), Sport Achievement Motivation İn Youth Football Players, VIREF Revista De Educación Física, 9 (1), ss. 1-47.
• Mustafaoğlu, R., vd. (2018), E-Spor Oyuncularının Demografik Özellikleri, Oyun Oynama Süreleri ve Başarılarını Etkileyen Faktörler, Bağımlılık Dergisi, 19(4), ss. 115-122.
• Nazlı, R. S., Yağmur, F. (2021), Sporun Yeni Yüzü: E-Sporcuların E-Spora Yönelik Düşünceleri. Injocmer International Journal Of Communication And Media Research, 1(2), ss.108-119.
• Öz, N. D., Üstün, F. (2019), E-Spor Katılım Motivasyonu Ölçeği’nin (Ekmö) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Türk Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 115-125.
• Özdemir, A. S., Durhan, T. A., Karaküçük, S. (2020), İçsel Boş Zaman Motivasyon Ölçeği Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(24), ss. 2838-2855.
• Özdenk, S., (2018), Spor Bilimlerinde Akademik Araştırmalar, Beden Eğitimi ve Spor, Faydaları, Önemi ve Sınıflandırılması, Physıcal Educatıon And Sports, Benefıts, Important And Classıfıcatıon. Spor Bilimlerinde Akademik Araştırmalar.
• Parry, J., (2019), E-sports are Not Sports, Sport, Ethics and Philosophy, 13:1, ss. 3-18, DOI: 10.1080/17511321.2018.1489419
• Saleh, H. H., vd., (2018), Are An Electronic Sports Phenomena Will Become A Sport For The Future? Some Of Opportunities And Risks In The First International Scientific Conference, Faculty Of Physical Education And Sports Sciences, Diyala University.
• Seo, Y., Jung, S. U. (2016), Beyond Solitary Play İn Computer Games: The Social Practices Of Esports, Journal Of Consumer Culture, 16(3),ss. 635-655.
• Singh, R., (2018), A Study Of Self-Efficacy, Sports Achievement Motivation İn Players: A Case Study Of Football/Soccer Players, Journal Of Physical Education & Sports Sciences(13) 3, ss. 17-25.
• Şallı, A. O. (2020), Rekreatif Koşucuların Motivasyon Boyutları ile Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 2(1), ss. 9-17.
• Tekkurşun vd., (2018), Engelli Bireylerde Spora Katılım Motivasyon Ölçeği (ESKMÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), ss. 95-106.
• Tekkurşun-Demir, G. ve İlhan, L. (2020), Engelli Sporcularda Spora Katılım Motivasyonu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(1), ss. 49-69.
• Tur,Porcar, A., Ribeiro-Soriano, D., (2020), The Role of Emotions and Motivations in Sport Organizations, Frontiers in Psychology, 11.
• Ureña Lopera, C., Chinchilla-Minguet, J. L., Castillo-Rodriguez, A. (2020), Relationship Between Motivation And Situational Flow İn U16 Soccer Players İn Basal And Precompetitive State. RETOS-Neuvas Tendencias En Educacion Fisica, Deporte Y Recreacion, (37), ss. 480-485.
• Van De Pol, P. K., Kavussanu, M., Kompier, M. (2015), Autonomy Support And Motivational Responses Across Training And Competition İn İndividual And Team Sports, Journal Of Applied Social Psychology, 45(12), ss. 697-710.
• Wendt, A., vd., (2021), Motivation For Participation İn Sports Among Brazilian Adults: National Household Sample Survey-2015, Ciência & Saúde Coletiva, 26, ss. 3535-3542.
• White, A. Sally ve Duda, L. Joan (1994), The Relationship Of Gender, Level Of Sport Involvement, And Participation Motivation To Task And Ego Orientation, International Journal Of Sport Psychology, 25, ss. 40-4.
• Wilson, S.G., Wilson, M.J., Baker, J. (2019), Parental Sport Achievement And The Development Of Athlete Expertise, European Journal Of Sport Science, 19, ss. 661- 670.
• Yanar, Ş., Kırandı, Ö.,Çimen, K. (2017), Tenisçilerde Başarı Motivasyonu ile Optimal Performans Duygu Durumu İlişkisinin İncelenmesi, Spor Eğitim Dergisi, 1(1), ss. 69-75.
• Yılmaz, T., Yiğit, Ş., Dalbudak, İ. ve Acar, E. (2020), Investigation Of University Students' Self-Efficacy And Sport Specific Success Motivation Levels, Electronic Turkish Studies, 15(3), ss. 2115-2126.
• Zen, Z. (2020), Effect Of The Teaching Games For Understanding (Tgfu) Method İn Improving Students’ Motivation And Physical Fitness. In 1st International Conference Of Physical Education (ICPE 2019) ss. 280-285.
• Zorlu, E., vd., (2020), Atletizm Branşındaki Sporcuların Kişilik Özelliklerinin Başarı Motivasyonuna Etkisinin İncelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), ss. 24-35.