Analysis and Evaluation of Investment Incentive Certificates Issued in the Agriculture Sector in Level 1-TR8 and TR9 Regions in Turkey

Year 2024, Volume: 29 Issue: 1, 40 - 58, 30.04.2024

Neriman Yörür , Yağız Dağhan Derinsu

Abstract

Within the scope of this study, the relationship between investment incentive certificates (domestic capital and foreign direct capital) issued in the agricultural sector in the Black Sea Region of Turkey, TR8 and TR9 Regions according to the Classification of Statistical Regional Units and changing incentive policies has been analyzed to determine whether changing incentive policies stimulate investments and whether employment increases with incentive-certified investments. Quantitative and qualitative research methods were used as research methods. In this context, firstly, a review of domestic and foreign literature was conducted to evaluate the studies on the subject and the change in investment incentive policies and legal regulations in Turkey in the historical process was analyzed. After analyzing and graphing the distribution of investment incentive certificates (IICs) issued in the field of agriculture between 2001 and 2020 both in Turkey and in TR8 and TR9 Regions, simple linear regression analysis was used to understand the relationship between incentive certificates and employment after the changing incentive regulations in the agricultural sector in Turkey and TR8 and TR9 Regions. The results obtained are compared with each other and suggestions are developed to increase investments.

Keywords

Investment incentive certificate, agriculture sector, TR8 Region, TR9 Region

Türkiye’de Düzey 1-TR8 ve TR9 Bölgelerinde Tarım Sektöründe Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Analiz ve Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma kapsamında; Türkiye’de Karadeniz Bölgesi’nde, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına göre TR8 ve TR9 Bölgeleri özelinde tarım sektöründe düzenlenen yatırım teşvik belgeleriyle (yerli sermaye ve doğrudan yabancı sermaye) değişen teşvik politikaları arasındaki ilişki analiz edilerek değişen teşvik politikalarının yatırımları uyarıp uyarmadığı ve teşvik belgeli yatırımlarla istihdamın artıp artmadığının tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Araştırma yöntemi olarak niceliksel ve niteliksel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Bu kapsamda öncelikle konuyla ilgili yapılmış çalışmaları değerlendirmek amacıyla yerli ve yabancı literatür taraması yapılmış ve Türkiye’deki yatırım teşvik politikaları ve yasal düzenlemelerinin tarihsel süreç içerisinde değişimi incelenmiştir. 2001-2020 arası tarım alanında düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin (YTB) yıllar itibariyle hem Türkiye genelinde hem de TR8 ve TR9 Bölgeleri kapsamında dağılımlarının analizi yapılıp grafikleri oluşturulduktan sonra basit doğrusal regresyon analizi yöntemiyle Türkiye’de ve TR8, TR9 Bölgeleri düzeyinde tarım sektöründe değişen teşvik düzenlemeleri sonrası teşvik belgesi ve istihdam arasındaki ilişki anlaşılmaya çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar birbirleriyle karşılaştırılarak yatırımların artabilmesi için öneriler geliştirilmiştir.

Keywords

Yatırım teşvik belgesi, tarım sektörü, TR8 Bölgesi, TR9 Bölgesi

References

• Adamek, E., & Rybkova, L. (2015). Influence of investment incentives on development of regional unemployment in the Czech Republic. European Journal of Business Science and Technology, 1(1), 5-14.
• Afşar, H. (1999). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvik politikaları ile mevcut teşvik mevzuatının değerlendirilmesi. Hazine Yayınları.
• Akan, Y., & Arslan, İ. (2008). Türkiye’de sektörel yatırım teşvik belgeleri ile istihdam analizi (Doğu Anadolu Bölgesi üzerine bir uygulama (1980-2006). Çalışma ve Toplum, 1(16), 107-119.
• Alıcı, A. (2019). The analysis of regional investment incentives system in Turkey [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Ali, H., & Hassan, A. A. G. (2008). Investment incentives and regional differentials ın the Malaysian states. International Review of Business Research Papers, 4(4), 147-162.
• Altay, K. (2020). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvik politikalarının bölgesel ekonomik büyümeye etkisi: Düzey 3 bölgeleri bazında ampirik bir analiz [Yüksek Lisans Tezi]. Gebze Teknik Üniversitesi.
• Altınyaldız, Z. (1992). Türkiye’de sanayi sektöründe devlet yardımları ve AT uygulaması [Uzmanlık Tezi]. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı.
• Alyu, E. (2009). Adana İli’inin tarımsal üretimi ve tarıma yönelik teşvik uygulamaları [Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Armstrong, H. W., & Taylor, J. (2000). Regional Economics and Policy (3rd ed.). Blackwell Publishers.
• Aşıkoğlu, R. (1988). Türkiye’de yatırım teşvikleri. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Ayele, S. (2006). The industry and location impacts of investment incentives on SMEs start‐up in Ethiopia. Journal of International Development: The Journal of the Development Studies Association, 18(1), 1-13.
• Aytaç, M. R. (2019). Teşvik politikaları ve Türkiye’de ar-ge faaliyetlerine yönelik mali teşvikler [Yüksek Lisans Tezi]. Celal Bayar Üniversitesi.
• Bal, H., & Göz, D. (2010). Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve Türkiye. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 450-467.
• Barro, R. J., & Salai Martin, X. (2004). Economic growth. The MIT Press.
• Bartik, T. J. (2018). Who benefits from economic development incentives? how incentive effects on local incomes and the income distribution vary with different assumptions about incentive policy and the local economy. W. E. Upjohn Institute for Employment Research,18-034, 1-153.
• Başaran, O. M. (2019). Maliye politikası aracı olarak teşvik politikaları ve Türk teşvik sisteminin değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Baykul, A., & Işık, M. S. (2019). Bölgesel kalkınma politikası aracı olarak kamu yatırımları ve teşvikler: Türkiye’de düzey 2 bölgeleri üzerine bir etkinlik analizi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 652-669.
• Bernini, C., & Pellegrini, G. (2011). How are growth and productivity in private firms affected by public subsidy? Evidence from a regional policy. Regional Science and Urban Economics, 41(3), 253-265.
• Bolkan, A. (2010). Yatırım teşvikleri ve Diyarbakır [Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Bondonio, D., & Greenbaum, R. T. (2007). Do local tax incentives affect economic growth? What mean impacts miss in the analysis of enterprise zone policies. Regional Science and Urban Economics, 37(1), 121-136.
• Candemir, A. (2006). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımını etkileyen faktörler: bir uygulama. YASED Yayınları.
• Chaudhuri, A., & Holbrook, M. B. (2001). The chain of effects from brand trust and brand affect to brand performance: The role of brand loyalty. Journal of Marketing, 65(2), 81-93. https://doi.org/10.1509/jmkg.65.2.81.18255.
• Cleeve, E. (2008). How effective are fiscal incentives to attract FDI to sub-saharan Africa? The Journal of Developing Areas, 42(1), 135-153.
• Coşar, N. (2004). Türkiye’de Sınai Kalkınma Bankası ve sanayileşme. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Coşkun, H. (1983). Türkiye ile Avrupa topluluğunda teşvik tedbirleri ve konunun tam üyelik açısından değerlendirilmesi. DPT Yayını.
• Çakıcı, S. (2013). 1950-1954 Arası Demokrat Parti’nin tarım politikası [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Çamur, M. E. (1991). Türkiye’de beşinci beş yıllık plan döneminde sanayileşme ve ihracatı teşvik için sağlanan kredi imkânları ve özel sektör tarafından bu amaç ile kullanılan krediler (s. 1990-1991). Hesap Uzmanları Kurulu Konferansları-II. Ankara, Türkiye.
• Çelebi, E. (2017). Türkiye’de yatırım teşvikleri ve doğrudan yatırımlar [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Çelik, M. (2018). Türkiye’de yatırım teşvikleri ve yatırım teşvik sisteminin etkinliği Diyarbakır ili örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Çelik, N. (2017). Teşvik politikalarının etkinliğinin mekânsal perspektiften değerlendirilmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 17(1), 1-12.
• Çevik, K. (2019). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvik politikalarının incelenmesi: TR61 bölgesinde sektörler bazında karşılaştırmalı analiz [Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Çınar, B. (2013). Kriz dönemlerinde uygulanan yatırım teşvik politikaları ve ekonomik etkileri [Yüksek Lisans Tezi]. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi.
• Çiftçi, H., & Koç, M. (2013). İstihdamın artan önemi ve teşvik belgeli yatırımlar etkinlik analizi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 19-41.
• Çoban, E. K. (2019). Türkiye’de teşvik politikaları ve öncelikli sektörlere yönelik teşvik politikasının etkinliği [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Dalkılıç, R. (2017). Yatırım teşviklerinin il ekonomilerine etkisi: Sivas ili üzerine bir inceleme [Yüksek Lisans Tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi.
• De Long J. B., & Summers L. (1991). Equipment investment and economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 445-502.
• Demir Deda, U. D. (2020). Türkiye’ de katma değeri yüksek ürünlerin üretim ve yatırımlarının geliştirilmesine yönelik uygulanan vergisel teşvik politikaları [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Demirli, Y., & Biber. A. E. (2018). Türkiye’de teşvik belgeli yatırımların istihdama katkısının yerli-yabancı sermaye ayırımı kapsamında değerlendirilmesi: 2001-2017 dönemi (s. 1138-1149). 2018 International Conference on Empirical Economics and Social Sciences. Bandırma, Türkiye.
• Demirtaş, G., & Aksel, E. (2018). Bölgesel kalkınmada kamunun rolü: Türkiye üzerine ampirik bir analiz. Sosyoekonomi, 26(37), 171-184.
• Domar, E. (1946). Capital expansion, rate of growth and employment. Econometrica, 14, 137-147.
• Duran, M. S. (2003). Teşvik politikaları ve doğrudan sermaye yatırımları. Hazine Müsteşarlığı Araştırma ve İnceleme Dizisi, 33, 8-101.
• Efe, A. (2020). Yeni yatırım teşvik sistemi kapsamında Ankara ilindeki devlet teşvik ve destekleri üzerinde bir analiz. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(1), 158-188.
• Ekinci Hamamcı, E. D., & Kahreman, Y. (2020). 2012 Yatırım Teşvik Sistemi’nin bölgesel kalkınma üzerindeki etkisi: Erzurum’da bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 179-205.
• Engin, M. (2019). Türkiye’de yatırım teşvik politikaları [Yüksek Lisans Tezi]. Sütçü İmam Üniversitesi.
• Erçakar, M. E. (2005). Doğrudan yabancı sermaye yatırımları [Doktora Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Erden, L., & Karaçay Çakmak, H. (2005). Türkiye’de yerel kalkınma ve devletin rolü: bir yöresel panel veri analizi. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 13-32.
• Ersungur, Ş. M., & Takım, A. (2018). Türkiye’de teşvik sisteminin yapısı, sorunları ve etkinliği üzerine bir politika önerisi: tek bir uygulamacı kuruluş sorunları çözer mi? Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(3), 725-744.
• Eser, E. (2011). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvik sistemleri ve mevcut sistemin yapısına yönelik öneriler [DPT Uzmanlık Tezi]. İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
• Evliyaoğlu, S. (2019). Türkiye’de 1980 sonrası dönemde uygulanan teşvik politikaları [Yüksek Lisans Tezi]. Kafkas Üniversitesi.
• Fisher, P. S., & Peters, A. H. (1998). Industrial incentives: competition among American states and cities. W.E. Upjohn Institute for Employment Research, 5(2), 1-4.
• Gabe, T. M., & Kraybill, D. S. (2002). The effect of state economic development incentives on employment growth of establishments. Journal of Regional Science, 42(4), 703-730.
• Gerni, C., Sarı, S., Sevinç, H., & Emsen, Ö. S. (2015). Bölgesel dengesizliklerin giderilmesinde yatırım teşviklerinin rolü ve başarı kriteri olarak yakınsama analizleri: Türkiye örneği. 2015 International Conference on Eurasian Economies içinde (s. 311-320). Eurasian Economists Association.
• Gorin, D. (2008). Economic development incentives: Research approaches and current views. Federal Reserve Bulletin, 94, 61-73.
• Gülmez, M., & Yalman, İ. N. (2010). Yatırım teşviklerinin bölgesel kalkınmaya etkileri: Sivas ili örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 235-257.
• Harrod, R. F. (1939). An essay in dynamic theory, The Economic Journal, 49(193), 14-33. https://doi.org/10.2307/2225181
• İnce, M. G. (2008). Yatırım teşviklerin yatırım kararına olan etkisi ve Türkiye uygulaması [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Karaalp, H. S. (2014). The effect of public investment and firm-based investment incentives on employment: A panel data analysis for Turkey, Journal of Economic and Social Development, 1(1), 74-85.
• Karabıçak, M. (2013). Türkiye’de uygulanan ekonomik teşvik politikalarının boyutu, ulusal, bölgesel ve yerel kalkınma üzerine olası etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 263-280.
• Karaçay-Çakmak, H. & Erden, L. (2004). Yeni bölgesel kalkınma yaklaşımları ve kamu destekleme politikaları: Türkiye’den bölgesel panel veri setiyle ampirik bir analiz. Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(3), 77-96.
• Karakoyunlu, E. (1997). Türkiye’de yatırım ve ihracat teşvikleri. Yased Yayınları.
• Kaynar, N. (2001). Teşvik belgeli yatırımlarda sabit yatırım-istihdam ilişkisi (1990-2000 yılları). DPT Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Kılıç, A. (2015). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvik politikaları ve Çorum İlinde bir uygulama [Yüksek Lisans Tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Klemm, A., & Parys, S.V. (2009). Empirical evidence on the effects of tax incentives. IMF Working Paper. No. 09/136.
• Kokkinou, A. I., & Psycharis, I. (2004). Foreign direct ınvestments, regional ıncentives and regional attractiveness in Greece. Discussion Paper Series, 10(11), 283-316.
• Kolay, M. (2019). Türkiye’de yatırım teşvik sistemi ve teşviklerin analizi [Yüksek Lisans Tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Korkmaz, A., Pazarcık, O., & Gerçek, C. K. (1989). Ülkemizde uygulanan teşvik sisteminin ekonomi üzerindeki etkileri ve verimlilik temeline dayandırma imkânları. Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Köseoğlu, A. (2019). Bölgesel yatırım teşvik uygulamalarının Konya ili ölçeğinde değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Lucas, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
• Mehralizade, F. (2019). Türkiye’nin bölgesel kalkınmaya yönelik teşvik politikalarının Azerbaycan için uygulanabilirliği [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Mısırlıoğlu, H. S. (1981). Türkiye’de yatırımları teşvik politikası [Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Noyan, E. (2016). Türkiye’de tarımsal faaliyetlere uygulanan teşvik politikalarının değerlendirilmesi yatırımları [Yüksek Lisans Tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Organ, İ. (1998). Türkiye’de uygulanan teşvik politikaları ve Denizli örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Öz, E., & Buyrukoğlu, S. (2015). Osmanlı döneminden günümüze Türkiye’de uygulanan yatırım teşvik politikaları ve etkinliği. Gümrük & Ticaret Dergisi, 6, 35-59.
• Özdaş, Y. (2009). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvikleri ve Diyarbakır bölgesinde bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Özkök, Y. (2009). Türkiye’de yatırım teşviklerinin bölgesel gelişmişlik bazında değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Öztürk, L., & Aktar, İ. (2009). Karadeniz bölgesi illerinde kamu tarım yatırımları dağılımının gini katsayısı ile ölçülmesi. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 21(21), 113-122.
• Perroux, F. (1950). Economic space: theory and applications. The Quarterly. Journal of Economics, 64(1), 89-104.
• Peters, A., & Fisher, P. (2004). The failures of economic development ıncentives. Journal of the American Planning Association, 70(1), 27-37.
• Petrakis, P. (2012). Human incentives. The Greek Economy and the Crisis: Challenges and responses. Springer.
• Rabasa, A., & Chalk, P. (2001). Indonesia’s future: Challenges and implications for regional stability and U.S. interests. Rand Corporation.
• Recepoğlu, M., & Değer, M. K. (2016). Türkiye’de bölgesel yatırım teşviklerinin bölgesel ekonomik büyüme üzerine etkisi: Düzey 2 bölgeleri üzerine panel veri analizleri (2004-2011). Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 7-21.
• Romer, P. M. (1986). Increasing returns and long-run growth. Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037.
• Sarıöz, Y. (2006). Türkiye’de 1990 sonrası uygulanan yatırım teşvikleri ve ekonomik etkileri [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Schalk, H. J., & Untiedt, G. (2000). Regional investment incentives in Germany: Impact on factor demand and growth. Annals of Regional Science, 34, 173-195.
• Selim, S., Koçtürk, O., & Eryiğit, P. (2014). Türkiye'de yatırım teşvikleri ve sabit yatırımların istihdam üzerine etkisi: panel veri analizi. Ege Akademik Bakış, 14(4), 661-673.
• Sevinç, H. (2014). Yatırım teşviklerinin bölgesel belirleyicileri ve gelişme etkileri: Türkiye örneği [Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
• Şahin, M., & Uysal, Ö. (2011). Bölgesel kalkınma çerçevesinde yatırım teşviklerinin shift-share analizi. Maliye Dergisi, 160, 111-138.
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı (2011). İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı (2012). Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü.
• Teker, B. (2019). Türkiye'de 2000'li yıllarda istihdam teşvik politikalarının işsizlik sorunu üzerindeki etkileri ve seçilmiş AB ülkeleri ile karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Temir, S. (2019). Bölgesel kalkınmada yatırım teşviklerinin rolü: 6. bölge illeri üzerine bir değerlendirme [Yüksek Lisans Tezi]. Siirt Üniversitesi.
• Tezel, M. (2014). İstatistiki bölge birimleri sınıflandırılması çerçevesinde yatırımlara sağlanan teşviklerin incelenmesi ve bölgesel ve sektörel açıdan değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Ticknell, A., & Dicken, P. (1993). The role of inward investment promotion ın economic development strategies: The case of Northern England. Local Economy: The Journal of the Local Economy Policy Unit, 8(3), 197-208. https://doi.org/10.1080/02690949308726192
• Tomo, F. (2020). Yatırım teşviklerinin kentin sosyo-ekonomik yapısına etkileri: Malatya örneği [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Tung, S., & Cho, S. (2001). Determinants of regional investment decisions in China: An econometric model of tax incentive policy. Review of Quantitative Finance and Accounting, 17, 167-185.
• Uras, T. G. (1979). Türkiye’de yabancı sermaye yatırımları. Formül Matbaası.
• Ünsaldı, M. (2006). Devlet teşvikleri ve bölgesel gelişmişlik farklılıkları üzerine etkileri. Fırat Üniversitesi Doğu Anadolu Bölgesi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Üzümcü, A., Topal, S. & Akça, M. (2018). Türkiye’de yatırım teşviklerinin 2010-2017 döneminde gelişimi: 26 düzey 2 bölgesi üzerine bir inceleme (s. 1103-11204). Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongresi. Aydın, Türkiye.
• Yanıkkaya, H., & Karaboğa, H. (2017). The effectiveness of investment incentives in the Turkish manufacturing industry. Prague Economic Papers, 6, 744-760.
• Yavan, N. (2006). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımların lokasyon seçimi. İktisadi Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• Yavan, N. (2011). Teşviklerin sektörel ve bölgesel analizi: Türkiye örneği, ekonomik ve mali araştırma yarışması. Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Yayınları.
• Yavan, N. (2012). Türkiye’de yatırım teşviklerinin bölgesel belirleyicileri: Mekânsal ve istatistiksel bir analiz. Coğrafi Bilimler Dergisi, 10(1), 9-37.
• Yavuz, A. (2010). Bir maliye politikası aracı olarak yatırım teşviklerinin rekabet koşulları altında özel kesim yatırımları ve istihdam üzerine etkisi: Ekonometrik bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 83-101.
• Yayar, R., & Demir, Y. (2012). Bölgesel kalkınma ve yatırım teşvikleri: Tokat ilinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39, 119-146.
• Yılmaz, H. (2017). Türkiye’de yatırım teşviki ve sübvansiyonların siyasal ve ekonomik etkisi [Doktora Tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Yılmaz, H. (2020). Türkiye’de yatırım teşvik sisteminin tarihçesi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(23), 431-441.
• Yolcu, M. (2019). Türkiye’de uygulanan yatırım teşvikleri ve TRA2 bölgesinde bir araştırma [Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Zanbak, M., & Özdemir, M. Ç. (2019). The effects of investment incentives on regional labour markets in Turkey. In A. Akkoyunlu-Wigley, & S. Çağatay (Ed.) The Dynamics of Growth in Emerging Economies, (p. 75-97). Routledge.