Yazıtlar Işığında Isaurıa Yerleşimi Astra’nın (Temaşalık) Politik ve Sosyo-Kültürel Durumu

Year 2020, , 405 - 422, 26.12.2020

Mehmet Kurt Esra Atcı

https://doi.org/10.21497/sefad.845458

Cited By: 1

Abstract

Astra, bir Isauria yerleşimi olup Konya iline bağlı Hadim ilçesinin yaklaşık 7 km kuzeybatısında Bolat yaylasında bulunan Temaşalık kalıntılar sahasına lokalize edilmektedir. Isauria’nın başkenti Isaura’ya (Zengibar Kalesi) bağlı büyük bir kome (köy) olduğu anlaşılan Astra’dan çok sayıda yazıt yayımlanmıştır. MS 1.-3. yüzyıllara tarihlendirilen söz konusu yazıtlar, Astra’nın zengin bir kırsal yerleşim olduğunu ortaya koymaktadır. Astra yazıtları, Isauria’daki bir Roma dağ köyünde rahiplerin dini ve idari konularda aktif rol aldıkları teokratik yanı ağır basan bir siyasal yapının varlığını ortaya koymaktadır. Yine söz konusu yazıtlar vasıtasıyla Astra’da bir bölümü euergesia uygulamasıyla inşa edilmiş önemli yapıların varlığı da belgelenmektedir. Astra’dan yayımlanmış yazıtlarda geçen şahıs isimleri yerleşimin demografik yapısı ve Roma kültürünün sosyal yaşam üzerine etkileri konusunda da önemli sayılabilecek ipuçları vermektedir. Astra’da dini hayata dair yazıtlar çoğunlukta olup söz konusu yazıtlarla bir çok rahibin varlığı belgelenmektedir. Yine yazıtlar sayesinde Astra’da Zeus, Plouton, Poseidon ve Hera kültlerinin varlığı tespit edilmiştir. Bütün bunlar ise yerleşimde dini yapının zenginliğine ve çeşitliliğine işaret etmektedir.

Keywords

Isauria, Astra, yazıtlar, politik yapı, sosyo-kültürel yapı

Political and Socio-Cultural Situation of Astra (Temasalık) in the Light of Inscriptions

Abstract

Astra, about 7 km northwest of Hadim district of Konya province, is a rural Isaurian settlement, located in the Temasalık ruins on the Bolat plateau. A large number of inscriptions were published from Astra, which is understood to be a large village connected to Isaura (Zengibar Castle), the capital of Isauria. The inscriptions dated to the 1st-3rd centuries AD reveal that Astra is a rich rural settlement. The Astra inscriptions reveal the existence of a theocratic political structure in the Isaurian mountain village of Rome, where the priests played an active role in religious and administrative matters. Again, these inscriptions document the existence of important buildings in Astra, some of which were built with the euergesia application. Person names mentioned in the inscriptions published from Astra give important clues about the demographic structure of the settlement and the effects of Roman culture on social life. There are numerous inscriptions about the in which so many priests documented. There are cults of Zeus, Plouton, Poseidon and Hera in this inscriptions. All of them are point out religion constraction and variation in this place.

Keywords

Isauria, Astra, inscriptions, political structure, socio-cultural structure

References

• Arslan, M. (2019). Anadolu'da Helenistik Dönem'de Resmi Yazışmalar: Kraliyet Mektupları-Kent Kararnameleri-Anlaşmalar, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Bahar, H.(1996). Isauria Bölgesi’nin Antik Çağdaki Yerleşim Merkezleri. Anadolu Araştırmaları, Prof. Dr. Afif Erzen’e Armağan, Sayı XIV, s. 51-91.
• Balty, J.-C. (1991). Curia ordinis: recherches d’architecture et d’urbanisme antiques sur les curies provinciales du monde romain, Bruxelles: Académie royale de Belgique.
• Bean, G. E. ve Mitford, T. B. (1970). Journeys In Rough Cilicia 1964-1968, ÖAW, phil.-hist. Kl. 102, Ergänzungsbände zu Den Tituli Asiae Minoris 3, Wien: Hermann Böhlaus Nachf./Graz-Wien-Köln Kommissionsverlag Der Österreichischen Akademie Der Wissenschaften.
• Cantacuz, A. (2018). Some New Considerations about Evergetism in Asia Minor. The Hellenistic Period and the First Century BC. American Scientific Research Journal for Engineering, Technology, and Sciences (ASRJETS), 43/1, s. 241-262.
• Cébeillac, M. (1990). L'évergétisme des magistrats du Latium et de la Campanie des Gracques à Auguste à travers les témoignages épigraphiques. Mélanges de l'Ecole française de Rome. Antiquité, tome 102/2, s. 699-722.
• Davis, E. J. (1879). A Journal of Travel in Cilicia (Pedias and Trachea), Isauria, And Parts of Lycaonia and Cappadocia, London: Edward Stanford, 55, Charing Cross, S. W.
• Delemen, İ. (1999). Anatolian Rider-Gods: a Study on Stone Finds from the Regions of Lycia, Pisidia, Isauria, Lycaonia, Phrygia, Lydia and Caria in the Late Roman Period, Bonn: Rudolf Habelt.
• Dmitriev, Sviatoslav (2005). City Government in Hellenistic and Roman Asia Minor, Oxford: Oxford University Press.
• Drew-Bear, Thomas (1996). Antiocheia Ve Astra’da Yapılan Araştırmalar. XIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı (29 Mayıs – 2 Haziran 1995 Ankara), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, s. 104-105.
• Duncan-Jones, R. (1982). Economy of the Roman Empire, Cambridge: Cambridge University Press.
• Engen, T. D. (2010). Honor and Profit: Athenian Trade Policy and the Economy and Society of Greece, 415-307 B.C.E.,Michigan/Ann Arbor: The University of Michigan Press.
• Ermişler, O. (1994). Astra Antik Kenti (Bolat Ören Yeri) 1992 Yılı Temizlik ve Sondaj Çalışmaları. IV. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, (26-29 Nisan 1993 Marmaris), Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, s. 385-403.
• Ermişler, O. (1997). Astra-1993 Çalışmalarında Bulunan Roma Çağından İki Mezar. Müze Dergisi, 10-11, s. 39-44.
• Güler, E. ve Ünver, G. (2017). Roma Dönemi Karia Kentlerinde Dağıtımlar. Proceedings Book of 2nd International Scientific Researches Congress on Humanities and Social Sciences (April 20-23),İstanbul, s. 30-42.
• Gygax, M. D. (2016).Benefaction and Rewards in The Ancient Greek City The Origins of Euergetism, Cambridge: Cambridge University Press.
• Halkin, F. (1985). Vie de S. Conon d’Isaurie. F. Halkin – P. Devos – J. van der Straeten – F. van Ommeslaeghe – H. Fros (eds.), Analecta Bollandiana: revue critique d’Hagiographie, 103, s. 5-34.
• Hereward, D. (1958). Inscription from Pamphylia and Isauria. The Journal of Hellenic Studies, 78, s. 57-77.
• Hild, F. ve Hellenkemper, H. (1990). Kilikien und Isaurien. Tabula Imperii Byzantini 5, Wien: Denkschriften ÖAW, phil.-hist. Kl. 215.
• Kurt, M. (2016). Yazıtlar Işığında Zengibar Kalesi’nde (Isaura) Roma Dönemi İmar Faaliyetleri Ve Euergesia. Uluslar arası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır (06-08 Mayıs 2016), Bildiri Kitabı, Konya: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü yayınları, s. 65-86.
• Kurt, M. (2018).Dağlık Kilikia ve Isauria’daki Kentleşme ve Sosyal Yaşam Üzerine Roma Kültürünün Etkileri. History Studies, 10/3, s. 131-153.
• Kurt, M. ve Bulut, E. (2019). Antik Çağda Lykaonia-Isauria Sınır Bölgesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 42, s. 100-124.
• Laminger-Pascher, G. (1992). Die Kaiserzeitlichen Inschriften Lykaoniens I, Vienna: Denkschriften ÖAW, Phil.-hist. Kl. 232, Ergänzungsbände zu den Tituli Asiae Minoris 15.
• Lenski, N. (1999). Assimilation and Revolt in the Territory of Isauria, from the 1st Century BC to the 6 th Century AD. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 42(4), s. 413-435.
• Lévy, I. (1899) Études sur la vie municipale de l'Asie Mineure sous les Antonins. Revue des Études Grecques, Tome 12, Fascicule, 47,s. 255-289. MAMA VIII W. M. Calder – J. M. R. Cormack (eds.), Monumenta Asiae Minoris Antiquae VIII: Monuments from Lycaonia, The Pisido-Phrygian Borderland, Aphrodisias, Manchester 1962.
• Mitford, T. B. (1990). The Cults of Roman Cilicia. Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II 18.3, s. 2131-2160.
• Pilhofer, P. (2018). Das Frühe Christentum Im Kilikisch-Isaurischen Bergland Die Christen Der Kalykadnos-Region In Den Ersten Fünf Jahrhunderten, Berlin/Boston : Walter de Gruyter GmbH.
• Pottier, B. (2005). Banditisme et Révolte en Isaurie au IVe et Ve Siècles vus Par les Isauriens Eux-mêmes. La Vie de Saint Conon. Mediterraneo Antico, VIII (2), s. 443-474.
• Ramsay, W. M. (1905). Topography and Epigraphy of Nova Isaura. The Journal of Hellenic Studies, 25, s. 163-180.
• Robert, J. ve Robert, L. (1972). Bulletin Epigraphique. Revue des Etudes Grecques,85/406-408, s. 364-526.
• Robert, J. ve Robert, L.(1959). Bulletin Epigraphique. Revue des Etudes Grecques, 72/339-343, s. 149-283.
• Robert, L. (1965). Hellenica Recueil D’Epigraphie De Numismatique Et D’Antiquités Grecques, Volume XIII D’Aphrodisias A La Lycaonie, Paris: Librairie D’Amerique Et D’Orient Adrien-Maisonneuve 11, Rue Saint-Sulpice.
• Royer, A. ve Bahar, H. (2011). Astra en Isaurie. Anatolia Antiqua, 19, s. 149-198.
• Ruge, W. (1896). Astra 1. Real Encyclopādie der klassischen Altertumswissenschaft, II/2, s. 1791.
• Sage, M. M. (1996). Warfare in Ancient Greece, A Source Book. London: Routledge.
• Sertok, K. ve Ermişler, O. (1996). 1994 Yılında Astra ve çevresinde yapılan arkeometalürjik araştırma. Müze Kurtarma Kazıları Semineri (24-26 Nisan 1995 Didim), Ankara: T. C. Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, s. 315-334.
• Shaw, B. D. (1990). Bandit Highlands and Lowland Peace: The Mountains of Isauria-Cilicia. Journal of the Economic and Social History of the Orient XXXIII/3, s. 237-270.
• Sherk, R. K. (1991). The Eponymous Officials of Greek Cities III. Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 88, s. 225-260.
• Smbat Sparapet, Extrait de la chronique de Sempad, ed. V. Langlois, St. Ptersburg: Académie Imperial des Sciences, 1862.
• Sterrett, J. R. S. (1888). The Wolfe Expedition to Asia Minor. Papers of the American School at Athens III, Boston: Damrell And Upham.
• Strabon, Geographika, Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap: XII-XIII-XIV, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2000.
• Swoboda, H., Keil J. ve Knoll, F. (1935). Denkmäler Aus Lykaonien Pamphylien Und Isaurien, Brünn/Prag/Leipzig/Wien: Verlag Rudolf M. Rohrer.
• Şahin, N. (2001). Zeus’un Anadolu Kültleri, İstanbul: Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Monografi Dizisi 2.
• Tekin, O. (2008). Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, İstanbul: İletişim yayınları.
• Trautmann, R. ve Klostermann, R. A. (1934). Drei griechische Texte zum Codex Supraliensis II, Das Martyrium von Konon dem Isaurier.Zeitschrift für slavische Philologie, II, s. 299-324.
• Ünver, G. (2019). Karia Kentlerinde Özel Şahısların Kent İmarına Yönelik Bağışları, Cedrus, VII, s. 511-543.
• Xydopoulos, I. K. (2018) Euergetes and Euergesia in Inscriptions for Public Benefactors from Macedonia. Ancient West & East, 17, s. 83-118.
• Yılmaz, M. (2005). Bozkır Çevresinin (Hadim-Ahırlı-Yalıhöyük) Antik Tarihi ve Eserleri İsauria, Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi.
• Zgusta, L. (1984). Kleinasiatische Ortsnamen, Heidelberg: Winter.