MEMLÜK-TÜRKİYE (ANADOLU) SELÇUKLU MÜNASEBETLERİ

Year 2016, Issue: 1, 73 - 115, 20.12.2016

Fatih Yahya Ayaz

Abstract

Memlükler, İslâm tarihinde
önemli rol oynayan büyük Müslüman Türk devletlerindendir. Bu devlet Mısır,
Suriye ve Hicaz bölgelerinde iki yüz altmış yedi sene hüküm sürmüş ve bu
süreçte de devrinin en kudretli devletlerinin başında kabul edilmiştir. Aynı
zamanda, sahip olduğu coğrafyada önemli siyasî, askerî, medenî ve kültürel
izler bırakmıştır. Bu izleri günümüzde bile görmek mümkündür. Memlükler’in,
İslâm dünyasının merkez kabul edilen bölgelerinde yaklaşık iki buçuk asır
civarında hâkimiyet kurması önemli oranda dış ilişkilerindeki stratejik
tavrıyla bağlantılıdır. Zira bu coğrafyada kendisinden önce kurulan devletlerin
tarihleri böyle bir stratejik tutumun gerekliliğini hatırlatan hadiselerle
doludur. Memlük Devleti’nin özellikle Suriye sınırında veya buraya yakın
bölgelerde bulunan Müslim, gayrimüslim birçok devletle yakın ilişki içerisinde
olduğu bilinmektedir. Doğrudan sınır komşusu olmamakla birlikte Türkiye
(Anadolu) Selçukluları da bu devletler arasında yer almıştır.

Bu
çalışmada Memlükler ile Türkiye Selçukluları arasındaki münasebetler ele
alınmıştır. Çalışmada öncelikle Memlük Devleti’nin dış ilişkilerindeki temel
stratejilerine temas edilmiş, bu çerçevede Türkiye Selçukluları ile
münasebetlerin zeminini oluşturan İlhanlılarla yapılan mücadelelere işaret
edilmiştir. Daha sonra da Türkiye Selçukluları ile ilişkiler incelenmiştir.

Keywords

: Memlükler, Türkiye (Anadolu) Selçukluları, Baybars, İlhanlılar, Pervâne

References

• İbn Şeddâd, İzzeddin Muhammed b. Ali b. İbrahim (ö. 684/1285), Târîhu’l-Meliki’z-Zâhir (nşr. Ahmed Hutayt), Beyrut 1983.