KÜF, YOZGAT BLUES ve BEN O DEĞİLİM’DE PERFORMATİF TOPLUMSAL CİNSİYET VE ERKEKLİK

Year 2016, , 9 - 44, 13.03.2019

Aslı Gön

https://doi.org/10.32001/sinecine.537113

Cited By: 3

Abstract

Bu makale Küf (Ali Aydın, 2012), Yozgat Blues (Mahmut Fazıl Coşkun, 2013) ve Ben O Değilim(Tayfun Pirselimoğlu, 2013) filmlerinde Ercan Kesal’ın canlandırdığı erkek karakterleri Judith Butler’ın performatif toplumsal cinsiyet kuramı ile çözümlemeyi hedefleyerek, bu bağlamda filmlerde sergilenen erkekliğin sabit ve öze dayalı bir konumda olmadığını, çoklu erkekliklerin değişim ve yeniden imleme ile mümkün olabileceğini göstermeyi amaçlamaktadır. Makale, erkek karakterlerin tekrarların oluşturduğu yinelenebilirliğe atıfla performatif toplumsal cinsiyeti nasıl kullandıklarına ve filmlerin sonunda yaşadıkları değişimle nasıl yeni bir idrak edilebilirlik içinde kaldıklarına odaklanmaktadır. Başarı ve/ veya başarısızlıkla sonuçlanan eylemlerinin sonucunda karakterlerin kendilerini yeniden anlamlandırma olanağı ile başbaşa kalması, erkekliklerin doğal ve değişmez olmadığını, değişime açık olduğunu göstermektedir.

Keywords

Performatif toplumsal cinsiyet, yinelenebilirlik, idrak edilebilirlik, yeniden imleme/anlamlandırma, erkeklik

Performative Gender and Masculinity: Küf, Yozgat Blues and Ben O Değilim

Abstract

In the frame of Judith Butler’s performative gender theory, this article analyzes the male characters, represented by Ercan Kesal, in Küf (Ali Aydın, 2012), Yozgat Blues (Mahmut Fazıl Coşkun, 2013) and Ben O Değilim (Tayfun Pirselimoğlu, 2013) to show that masculinity is not innate and predetermined, but multiple, subject to change and resignification. The article focuses on how these male characters use performative gender with reference to iteration and new intelligibility by the end of each film, subsequent to the changes they have experienced. As a result of their success and/or failure, the characters are left with the possibility of resignification, showing that masculinity is not stable, but multiple and inclined to change.

Keywords

Performative gender, iteration, intelligibility, resignification, masculinity

References

• Akbıyık, S. (Tarihsiz). Dilimizi Derdimiz Belirler. Ercan Kesal’la Söyleşi. http://www.populersinema.com/roportaj/ercan-kesal-dilimizi- derdimiz-belirler-14592.htm. (Erişim Tarihi: 10 Temmuz 2014).
• Althusser, L. (1994). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları (Y. Alp & M. Özışık, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Austin, J. L. (2009). Söylemek ve Yapmak Harvard Üniversitesi 1955 William James Dersleri (R. L. Aysever, Çev.). İstanbul: Metis. (Özgün eser 1962 tarihlidir).
• Aydın, A. (Yönetmen/Senarist). (2012). Küf [Film]. Türkiye-Almanya: Motiva-Yeni Sinemacılar-Beleza.
• Baskın, Ç. (2013). Dünyanın En Ağır Sandığı. Altyazı, 128, 52-53. Brickell, C. (2005). Masculinities, Performativity and Subversion: A Sociological Reappraisal. Men and Masculinities, 8(1), 24-43.
• Butler, J. (1988). Performative Acts and Gender Constitution: An Essay in Phenomenology and Feminist Theory. Theatre Journal, 40(4), 519- 531.
• Butler, J. (1993). Bodies That Matter on the Discursive Limits of “Sex”. New York & London: Routledge.
• Butler, J. (1997). Excitable Speech A Politics of the Performative. New York & London: Routledge.
• Butler, J. (2004). Undoing Gender. New York & London: Routledge. Butler, J. (2005). İktidarın Psişik Yaşamı Tabiyet Üzerine Teoriler (F. Tütüncü, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Özgün eser 1997 tarihlidir).
• Butler, J. (2007). Taklit ve ‘Toplumsal Cinsiyet’e Karşı Durma (O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Agora.
• Butler, J. (2010). Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi (B. Ertür, Çev.). İstanbul: Metis. (Özgün eser 1990 tarihlidir).
• Butler, J. (2014a). Bela Bedenler (C. Çakırlar & Z. Talay, Çev.). İstanbul: Pinhan. (Özgün eser 1993 tarihlidir).
• Butler, J. (2014b). Dikkatli Bir Okuma İçin. (F. E. Sezer, Çev.). Çatışan Feminizmler Felsefi Fikir Alışverişi (s. 138-156). (2. Baskı). İstanbul: Metis.
• Butler, J. (2014c). Olumsal Temeller: Feminizm ve “Postmodernizm” Sorusu. (F.E. Sezer, Çev.). Çatışan Feminizmler Felsefi Fikir Alışverişi (s. 44-67). (2. Baskı). İstanbul: Metis.
• Chinn, S. E. (2010). Performative Identities: From Identity Politics to Queer Theory. M. Wetherell & C. T. Mohanty (Ed.), The Sage Handbook of Identities (s. 104-124). London: Sage.
• Connell, R.W., Hearn, J. & Kimmel, M.S. (2005). Introduction. M.S. Kimmel, J.Hearn & R.W. Connell (Ed.), Handbook of Studies on Men and Masculinities (s. 1-12). Thousand Oaks, California: Sage.
• Coşkun, M. F. (Yönetmen/Senarist). (2013). Yozgat Blues [Film]. Türkiye-Almanya: Hokusfokus-Arden.
• Delphy, C. (1996). Rethinking Sex and Gender. (D. Leonard, Çev.). D. Leonard & L. Adkins (Ed.), Sex in Question: French Materialist Feminism (s. 30-41). London & Bristol, PA: Taylor & Francis. (Özgün eser 1991 tarihlidir).
• Derrida, J. (1992). Before The Law (A. Ronell, Çev.). D. Attridge (Ed.), Acts of Literature (s. 181-220). New York & London: Routledge.
• Erez, E. (Tarihsiz). Yozgat Blues: Kentten Taşra’ya Göç ve Bedensel Varlığın Görselliği. http://heyula.net/Haber/Oku/yozgat-blues-kentten- tasraya-goc-ve-bedensel-varligin-gorselligi-342#.VM8tG52UeT1. (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2015).
• Fainaru, D. (Tarihsiz). Mold. http://www.screendaily.com/reviews/the- latest/mold/5047431.article. (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2015).
• Fainaru, D. (2013). Yozgat Blues. http://www.screendaily.com/reviews/ the-latest/yozgat-blues/5054350.article. (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2015).
• Farber, S. (2013). Yozgat Blues: Istanbul Review. http://www. hollywoodreporter.com/review/yozgat-blues-istanbul-review-439299. (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2015).
• Forth, C. E. & Taithe, B. (2007). Introduction: French Manhood in the Modern World. C. E. Forth & B. Taithe (Ed.), French Masculinities History, Culture and Politics (s. 1-14). New York: Palgrave Macmillan.
• Foucault, M. (2003). Cinselliğin Tarihi (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. (Özgün eser 1976 tarihlidir).
• Goffman, E. (2012). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (B. Cezar, Çev.). İstanbul: Metis. (Özgün eser 1959 tarihlidir).
• Göl, B. (2014, Haziran). Biz O Değiliz. Altyazı, 140, 32-35.
• Hakverdi, G. (2013). Su, Sis ve Toprak: Yeni Türkiye Sinemasının Film İmgeleri. Ankara: Dipnot.
• Hearn, J. (2004). From Hegemonic Masculinity to the Hegemony of Men. Feminist Theory, 5(1), 49-72.
• Hooper, C. (2001). Manly States: Masculinities, International Relations and Gender Politics. New York: Colombia University.
• Kaya, G. & Karsan, K. (Tarihsiz). Mahmut Fazıl Coşkun’la Söyleşi. http://eksisinema.com/roportaj-mahmut-fazil-coskun-yozgat-blues/. (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2015).
• Kessler, S. J. & McKenna, W. (1978). Gender: An Ethnomethodological Approach. New York: John Wiley & Sons.
• Kimmel, M. S. (1987). Rethinking “Masculinity” New Directions in Research. M. S. Kimmel (Ed.), Changing Men New Directions in Research on Men and Masculinity (s. 9-24). Newbury Park, California: Sage.
• Kimmel, M. S. & Messner, M. A. (2001). Introduction. M.S. Kimmel & M.A. Messner (Der.), Men’s Lives (s. ix-xvii). Boston: Allyn and Bacon.
• Liktor, C. (2014, Kasım). Hem O’yum Hem Değilim. Altyazı, 144, 78- 79.
• Lorber, J. (1994). Paradoxes of Gender. New Haven & London: Yale University.
• Mansfield, N. (2000). Subjectivity: Theories of the Self from Freud to Haraway. St Leonards NSW: Allen & Unwin.
• Osborne, P. & Segal, L. (1996). Gender As Performance. Judith Butler’la söyleşi. P. Osborne (Ed.), A Critical Sense: Interviews with Intellectuals (s. 109-125). London & New York: Routledge.
• Özkazanç, A. (2015). Butler’ın Feminizmi: Siyasi Bir Okuma İçin Kılavuz. Feminizm ve Queer Kuram (s. 23-53). Ankara: Dipnot.
• Öztürk, E. & Yıldırım, S. (2014). http://filmhafizasi.com/ercan-kesal- ile-keyifli-bir-soylesi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2014.
• Phillips, A. (2014). Dehşetler ve Uzmanlar (T. Erdem, Çev.). (2. Baskı). İstanbul: Metis.
• Pirselimoğlu, T. (Yönetmen/Senarist). (2013). Ben O Değilim [Film]. Türkiye-Yunanistan-Fransa-Almanya: Zuzi-Bad Crowd-Arizona- Denk-Bredok-Graal S.A.
• Reeser, T. W. (2010). Masculinities in Theory an Introduction. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell.
• Risman, B. J. & Davis, G. (2013). From Sex Roles to Gender Structure. Current Sociology, 61(5-6), 733-755. DOI: 10. 1177/0011392113479315.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar Ailede Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul: Metis.
• Schechner, R. (2003). Performance Studies An Introduction. London: Routledge.
• Somay, B. (2004). Tarihin Bilinçdışı Popüler Kültür Üzerine Denemeler. İstanbul: Metis.
• Suner, A. (2006). Hayalet Ev Yeni Türk Sinemasında Aidiyet, Kimlik ve Bellek. İstanbul: Metis.
• Şensöz, A. D. & Yücel, F. (2013, Mayıs). Memleketin Kötü Belleği. Ali Aydın’la Söyleşi. Altyazı, 128, 54-58.
• Turcotte, L. (2012). Bakış Açısı Devrimi (L.S. Darıcıoğlu & P. Büyüktaş, Çev.). Straight Düşünce (s. 15-20). İstanbul: Sel.
• Yücel, F. (2013a, Aralık). Günlük Hayat Repertuarı. Altyazı, 134, 24- 26.
• Yücel, F. (2013b, Aralık). Mahmut Fazıl Coşkun Anlatıyor. Mahmut Fazıl Coşkun’la Söyleşi. Altyazı, 134, 27.
• Yücel, F. (2014, Eylül). Her Şey Başa Döner. Tayfun Pirselimoğlu’yla Söyleşi. Altyazı, 142, 24-29.
• Weissberg, J. (2012). Review: ‘Mold’. http://variety.com/2012/film/ reviews/mold-1117948238/. (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2015).
• West, C. & Zimmerman, D.H. (1987). Doing Gender. Gender and Society, 1(2), 125-151.
• Wittig, M. (2012). Straight Düşünce. (L.S. Darıcıoğlu & P. Büyüktaş, Çev.). İstanbul: Sel. (Özgün eser 1992 tarihlidir).
• Whitehead, S. M. & Barrett, F. J. (2004). The Sociology of Masculinity. S. M. Whitehead & F. J. Barrett (Ed.), The Masculinities Reader (s. 1-26). Cambridge: Polity.
• Wood, J. T. (2013). Gendered Lives Communication, Gender and Culture. Boston, MA: Wadsworth/Cengage.
• Woodward, K. (2011). The Short Guide to Gender. Bristol: Policy.