Ontolojik Yaklaşımda Mahallenin Fragmanına Sultan Filmi Üzerinden Bakmak

Year 2021, Volume: 6 Issue: 11 - Özel Sayı (3) 2021, 455 - 471, 09.10.2021

Arzu Yılmaz Aslantürk

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.871383

Cited By: 2

Abstract

Özet
Bu çalışmada ele alınan 1978 yapımı Sultan filmi mahallenin nabzının attığı gündelik hayatı tüm gerçekliğiyle anlatan öyküsüyle kentsel modernite krizi ve mahallelinin direnişine sosyolojik olarak çok yönlü bir perspektif sunmaktadır. Filmin çözümlenmesinde sosyoloji disiplininden yararlanılmasının yanı sıra, filmde yaratılan hayatlar üzerinde ontolojik düşünmek için felsefeye başvurulmuştur. Bunun nedeni filozofların felsefi sistemlerinin kökeninde toplumsal düşüncenin yer alması ve birikimli olarak gelişen bu düşüncelerinin sosyolojiye arka plan oluşturmasıdır. Bu nedenle, mahallenin fragmanının sosyolojik patikası çeşitli felsefi görüşlerle sorgulanmaktadır. Mahallenin fragmanını oluşturan mekân ve toplum ilişkisi gündelik hayata sirayet ederek ontolojik bir yapıya bürünmektedir. Böylece, gündelik hayatın verili alanlarını biçimlendiren insan ilişkileri, aşk, sevgi ve hüzün ontolojik anlamda gecekondu mahallesinin felsefi temelini oluşturmaktadır.
Toplum sorunlarına duyarsız kalamayan Yavuz Turgul filmlerinin temasında mekân önemli bir unsurdur. Kapitalizmin ürettiği mekân algısında gecekondu mahallesinin kentsel ranttan kurtarma mücadelesini gündelik yaşamın akışı içerisinde bireyin mahalleyle bağlanan zincirinde varoluşunun anlamını hüznü, sevgisi, neşesi ve geçim derdi üzerinden analiz etmek çalışmanın temel amacıdır. Henry Lefebvre’nin mekân üretimiyle ilgili ortaya koyduğu teorik çerçeve ontolojik yaklaşımla ele alınacaktır. Kolektif tüketimin kent tezahürü olarak gündelik hayat, arabesk, reklam ve mahalle kültürü, çalışmada odaklanan konulardır. Buna ek olarak, mekân birliği, eril tahakküm, duygusal bağlılıklar ve mahallelinin mekânlarıyla ilgili ortak menfaatleri mahallenin temsil ettiği karakterler üzerinden değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Keywords

gecekondu mahallesi, gündelik hayat, kentsel modernite, ontolojik yaklaşım

References

• Deleuze, G. ve Guattari , F. (2001). Felsefe Nedir? (T. Ilgaz, Çev.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. De Certeau, M. (2008). Gündelik Hayatın Keşfi I; Eylem, Uygulama, Üretim (L. A. Özcan, Çev.), Ankara: Dost Yayınları. Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. (S. Savran, Çev.). İstanbul: Metis Yayıncılık. Lefebvre, H. (2007). Modern Dünyada Gündelik Hayat. (I. Gürbüz, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları