BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA BULGARİSTAN’DA RUS CASUSLARIN YARGILANMASI

Year 2019, Volume: 3 Issue: 1, 1 - 46, 07.03.2019

Servet Avşar

https://doi.org/10.30692/sisad.533006

Abstract

ÖZET

Birinci Dünya
Savaşı’nda, tarihin en eski devirlerinden beri var olan casusluk ve casusluk
tekniklerinin en güzel örneklerini görmekteyiz. Savaş boyunca savaşın her iki
tarafında yer alan devletler silah gücünün yanı sıra cephe gerisinin
güvenliğini sağlamak ve karşı taraftaki düşman kuvvetler hakkında etkin bir
şekilde istihbarat bilgilerine ulaşmak için yoğun bir casusluk faaliyeti sürdürmüşlerdir.

Savaşın ilerleyen dönemlerinde özellikle de
1916 yılına gelindiğinde, her iki taraf için Avrupa Cephesi ayrı bir önem
kazanmıştır. Savaş alanı Avrupa’ya yoğunlaşmıştır. Bu kapsamda Rusların da,
casusluk teşkilatları vasıtasıyla Almanya, Avusturya- Macaristan ve Osmanlı
Devleti’ne ve Bulgaristan’a karşı Casuslar elde ettikleri bilgilerle savaşın
akışını değiştirmek için yoğun bir casusluk faaliyeti içinde olduğu tespit
edilmiştir.

Bulgaristan’da Rusya hesabına casusluk yapan
bir takım kişilerin yakalanıp, yargılanmalarının başlanması ile Rus Casus
teşkilatı ile ilgili önemli bilgilere ulaşılmıştır. Casusluk yapan bu kişilerin
Bulgaristan’ın Rus taraftarları partilerine üye oldukları gibi içlerinde
tanınmış kişilerin de yer aldığı görülmektedir.

Sofya’da yapılmaya başlayan bu yargılama büyük
ilgi ile takip edilmiştir. Casuslukla suçlanan bu kişiler yaptıklarını tamamıyla
inkâr etmemişler fakat casusluğun Bulgaristan aleyhine değil, Türkiye aleyhine
yapıldığını savunmuşlardır. Gerçekten de yargılamanın gidişatından
anlaşıldığına göre, casusluğun önce Osmanlı Devleti aleyhinde olmak üzere
başladığı, sonra Bulgaristan aleyhine de devam ettiği görülmektedir.

Tebliğ konusu makalede; Birinci Dünya Savaşı’nda
Rusya’nın Osmanlı Devleti ve Bulgaristan aleyhine casusluk
suçlamasıyla 2 Mart 1916 tarihinde başlayan yargılamalar hakkında
Tanin Gazetesi’nde yayımlanmış olan haberler değerlendirilecektir.

ABSTRACT

We see the best examples of spying and spying
techniques which have existed since the oldest ages of history in the first
world war. The states which have taken part in both parts of the war during war
have continued an extensive spying activity in order to provide armament
besides the security of hinterland and to reach the intelligence information
about the per contra enemy forces in an effective way.

Europe front has gained a special importance for
both sides in the passing periods of time especially in 1916.Theater of war has
concentrated on war.

In this context it has been determined that the
Russians have also been in an intensive spying activity to change the direction
of war with the information they have got from spies against Germany,
Austria-Hungary, Ottoman Empire and Bulgaria through their spying
organizations.

Important information about Russian spying
organization has been reached with the capturing and trying of some people who
have acted as spies on behalf of Russians in Bulgaria.

It is seen that these people who have acted as spies
have both been members of Bulgarıa’s pro Russian parties and there are well
known people among them.

 This trial
which has been started in sofia has been followed with great interest. These
people who have been blamed with spying have not completely denied what they
have done but they have defended themselves by stating that it has been spied
on against Turkey not against Bulgaria.

According to what has been understood from the
conduct of the trial It has been seen that the spying has first started against
Ottoman empire but later it has also continued against Bulgaria.

In the article which is the subject of the paper
news which has been issued in Tanin newspaper about the trials which started on
2nd of March 1996 will be evaluated. In these trials some people who are
members of Russian spying organization in the first world have been accused
with   ‘spying they have done against
Ottoman Empire and Bulgaria’.

Anahtar
Kelimeler: Birinci
Dünya Savaşı, Rusya, Osmanlı Devleti,
Bulgaristan, Casusluk,
Rus Casus Teşkilatı, Casus Yargılaması

 

Key words: World War One (WWI), Russia,
Ottoman Empire, Bulgaria, Spying, Russian spy Organization, Spy Trial

Keywords

Birinci Dünya Savaşı, Rusya, Osmanlı Devleti, Bulgaristan, Casusluk, Rus Casus Teşkilatı

References

• KAYNAKÇA A- ARŞİV BELGELERİ Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı Arşivi Belgeleri: Birinci Dünya Harbi Koleksiyonu -BDH, K:243, D:1010/30,-BDH. K:391, D:39/1549,-BDH. K:3919, D:84,B- ARAŞTIRMA VE İNCELEME ESERLERGörgülü, İsmet; On Yıllık Harbin Kadrosu (1912-1922), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1993.C- MAKALELER Avşar, Servet; Birinci Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi’nde Aşiretler ve Casusluk Faaliyetleri, Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı: 52, Ankara, 2002, s.129 -145.Avşar, Servet; Birinci Dünya Savaşı’nda Casusluk Okulları, Casusluk Uygulamaları ve Osmanlı Devleti’nin Casusluğu Önleme Faaliyetleri, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt, 2, Sayı: 3, Burdur, 2018, s.1-47. Avşar, Servet; “ Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin Casusluğu Önlemek İçin Aldığı Tedbirler”, IMASES Uluslar arası Multidisipliner Akademik Çalışmalar Sempozyumu, 16-17 Kasım 2018, İstanbul, 2018. S.721-741.Bozkurt, Abdurrahman; Birinci Dünya Savaşı Başlarında Casusluk Faaliyetleri, Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, OTAM, Sayı 36, Ankara, 2015, s.1-45.