TÜKETİCİLERİN KENDİ İLLERİNE AİT MARKALAR HAKKINDA GÖRÜŞLERİNE YÖNELİK TÜKETİCİ ETNOSENTRİZM TEMELLİ BİR ARAŞTIRMA: TOKAT MARKALARI ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 257 - 275, 24.07.2019

Bora Göktaş

https://doi.org/10.30692/sisad.566674

Cited By: 1

Öz

Etnosentrizm
bir kişinin ait olduğu ortamı diğer ortamlardan daha üstün görmesidir. Tüketici
etnosentrizmi ise; bir kişinin içinde bulunduğu ortama ait bir ürünü tüketip,
diğer ürünleri reddetmesine dayanmaktadır.
Tüketicilerin yerli markaları tercih etmelerini teşvik eden çalışmalar sadece
ulusal ölçekte olmamakta, daha da yerele inmektedir. Ülkemizde nerdeyse
her ilde, o ile ait bir veya birkaç marka mevcuttur. Bu çalışma ile de
tüketicilerin kendi illerine ait markalarla ilgili olarak etnosentrik bir
düşünceye sahip olup olmadığı anlaşılmak istenmiştir. Çalışmada öncelikle alanyazın
taraması yapılmıştır. Alanyazın olarak; memlekette üretilen ürünlere ve
markalara karşı görüşlerin ne olduğu konusunda alanyazın kısıtı olduğu için
“etnosentrizm” kavramından bahsedilmiştir. Araştırmanın anket bölümü ise, üç
bölümden meydana gelmektedir. Bu bölümler; öncelikle Tüketici Etnosentrik Eğilim Ölçeği (CETSCALE), ardından katılımcıların
memleket markalarına karşı görüşleri ölçeği ve son olarak demografik
özelliklerdir. Araştırma Tokat ilinde yapılmış olup, bu ilde yaşayan
yurttaşların görüşleri alınmıştır. Araştırma bulgularına çalışma içinde yer verilmiş olup, genel olarak
vatandaşların tüketici etnosentrizmi eğilimi içerisinde oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Memleket markaları, etnosentrizm, tüketici etnosentrizmi, tüketici davranışları

Kaynakça

• Arı, E.S. ve Madran, C. (2011). Satın Alma Kararlarında Tüketici Etnosentrizmi ve Menşe Ülke Etkisinin Rolü. Öneri Dergisi, 9 (35): 15-33.Arnould, E. J. (1989). Toward a Broadened Theory of Preference Formation and the Diffusion of Innovations: Cases from Zinder Province. Journal of Consumer Research,16 (2): 239-267.Asil, H. ve Kaya, İ. (2013). Türk tüketicilerin etnosentrik eğilimlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42 (1): 113-132.Axelrod, R. ve Hammond, R. A. (2006). The evolution of ethnocentric behaviour. Journal of Conflict Resolution, 50 (6): 926-936.Aysuna, C. (2006), Tüketici Etnosentrizmi Etkisini Ölçmede Cetscale Ölçeği ve Türkiye Uygulamaları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.Curi, G. ve Coudhury, P. (1998). Effective strategies for ethnic segmentation and marketing, Proceedings (eds: Jean-Charles Chebat and A. Ben Oumlil) Multicultural Marketing Conference, Academy of Marketing Science, Montreal, Quebec, Canada, September: 354-361.Çilingir, Z. (2014). Tüketici Etnik Kökenciliği Eğilimi Ölçeği (Cetscale): İstanbul İli Tüketicileri Üzerine Bir Pilot Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7 (13): 209 - 232.Freud, S. (1955). Group Psychology and the Analysis of the Ego (Standard Ed.). Vol. XVII, London: Hagarth.Ha, Choong Lyong (1998), The Influence of Consumer Ethnocentrism and Product Characteristics on Country of Origin Effects: A Comparison Between U.S. Consumers and Korean Consumers, Masters’Thesis, Faculty of the Graduate School of the University of Texas, Arlington.Hofstede, G. (1984). Culture’s consequences: international differences in work related values, abridged edition, California: SAGE Publications.Hu, A. W.L. ve Bedford, O. (2012). “Development and Validation of the Sports Fan Ethnosentrism Scale” [Spor Fan Etnosentrizmi Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Onaylanması. Social Behavior and Personality, 40 (2): 215-226.İmamoğlu, H.V. ve Bayraktar, G. (2014). Türk ve Macar Üniversite Öğrencilerinin Barış Kavramına İlişkin Algılarının Karşılaştırılması. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1): 20-44.Kalbakhanı, E. (2013). Yaşam Tarzının ve Tüketici Etnosentrizminin Satın Alma Niyeti Üzerinde Etkisinin İncelenmesi: Erzurum’da Bir Uygulama, Yüksek lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Kasper, H. (1999), Services Marketing Management an International Perspective, New York: John Wiley and Sons.Kaynak, E. ve Kara, A. (2002), Consumer Perceptions of Foreign Products. European Journal of Marketing, 36 (7/8): 928-949.Keegan, W. J., ve Green, M. C. (2008). Global Marketing, 5th Edition. Pearson Internatinal EditionKeleş, M. (2008). Etnosentrik (Ulusal Menşeli Ürün) Tüketim Davranışlarına Toplumsal Cinsiyet Etkisinin İncelenmesi: Bir Tüketim Değerleri Modeli Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Kyzdarbekova, G. (2012). Tek Ekonomik Bölge’deki Ülkelerde (Kazakistan, Rusya, Belarus) Tüketicilerin Etnosentrik Yapısı ve Yabancı Markalara İlişkin Algıları: Kazakistanda Uygulanan Pilot Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Moon, B. J. (1997). Consumer prosessing of international advertising: the roles of country of origin perception, consumer ethnocentrism, and country attitude, Connecticut, USA: The University of Connecticut.Okan, M. (2012). Tüketicilerin Etnosentrik Eğilimlerinin Analizi ve Hızlı Tüketim Mallarında Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.Özbek, M.F. (2004), Geleneksel Toplumlar ve Güven Bağlamında Etnosentrik Eğilim İlişkisi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 3: 1-8.Özçelik, D., G., ve Torlak, Ö. (2011). “Marka Kişiliği Algısı ile Etnosentrik Eğilimler Arasındaki İlişki: Levis ve Mavi Jeans Üzerine Bir Uygulama”. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11 (3): 361-377.Sharma, S., T. A. Shimp ve J. Shin. (1995). Consumer Ethnocentrism: A Test of Antecedents and Moderators. Journal of The Academy of Marketing Science, 23 (1): 26-37.Shimp, T. A. (1984). Consumer ethnocentrism: The concept and a preliminary empirical test. Advances in Consumer Research, 11 (1): 285 - 290.Tayfun, A. ve Tokmak, C. (2007). Tüketicilerin Türk usulü fastfood işletmelerini tercih etme sebepleri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 26(22): 169-183.Usunier, J.C. (2000). Marketing across cultures, Harlow: Pearson Education LimitedUyar, K. ve Dursun, Y. (2015). Farkli Ürün Kategorilerinde Yabanci Markalama ve Tüketici Etnosentrizmi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2): 363-382.Üner, T. (2015). Consumer Ethnocentrism: A Comparative Field Research Between Gazi University and Abant İzzet Baysal University. VIII. Europran conference on Social and Behavioral Sciences, Belgrade, September 3-6 2015, 1-18. Yarangümelioğlu, D. ve İşler, D. (2014). Marka Bağlılığı ve Etnosentrizm Çerçevesinde Tüketici Satın Alma Davranışları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39: 91-110.Yener, D. (2014). Tüketici Etnosentrizmini Etkileten Bir Faktör Olarak Dindarlık. International Journal of Economic and Administrative Studies, 6(12): 65-84.