KENT YAŞAMI MEMNUNİYETİ, STRESLE BAŞA ÇIKMA VE YAŞAM DOYUMU İLİŞKİSİ: İSTANBUL ÖRNEĞİ

Year 2019, Volume: 3 Issue: 2, 325 - 342, 24.07.2019

Ferda Şule Kaya

https://doi.org/10.30692/sisad.584622

Cited By: 3

Abstract

Bu çalışma; İstanbul’da ikamet edenlerin
şehir memnuniyet düzeyi ile yaşam doyumu ve stres düzeyleri arasındaki ilişki
incelenmiştir.

Bu araştırmanın evrenini İstanbul’da
ikamet eden yetişkinler oluşturmaktadır. Örnekleminin İstanbul popülasyonunu
temsil etmesi için TÜİK 2018 verilerine göre İstanbul eğitim ortalamasını temsil
eden semtlerde yaşayan (169 kişi), ortalamanın altındaki semtlerde yaşayan (103
kişi) ve ortalamanın üstündeki semtlerde yaşayan (160 kişi) toplam 434 gönüllü
katılımcı oluşturmuştur.

 Araştırmada
kişisel bilgi formu ve 3 ölçek kullanılmıştır. Kişisel bilgi formu; yaş,
cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durumu, İstanbul’u vazgeçilmez yapan özellik nedir
sorularından oluşmaktadır. Araştırmada ayrıca; Tatar vd. (2017) tarafından
geliştirilen “Kent Yaşamından Memnuniyet Ölçeği”, Kaba vd. (2018) tarafından
geliştirilen “Yetişkin Yaşam Doyum Ölçeği”, Moos (1993) tarafından geliştirilen
“Stresle Başa Çıkma Yöntemleri Ölçeği” kullanılmıştır.

Araştırma bulgularında; kent memnuniyeti,
yaşam doyumu ve stres başa çıkma açısından anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
İstanbul market, kafe, eğitim kurumları konusunda memnun olunan bir şehir
olarak görülürken, gürültü kirliliği, ev- kira fiyatlarının yüksek olması,
insan yoğunluğu, hava kirliliği, çarpık kentleşme açılarından memnun olunmayan
bir şehir olarak ifade edilmiştir. İstanbul’u vazgeçilmez kılan durum olarak
tarihi özelliği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; İstanbul’un kültür kenti
değil, AVM kenti olduğu, eğitim kurumlarının niceliksel arttığı fakat kültürel
etkinliklerin azlığı sebebi ile niteliksel artmadığı ve gürültü ve hava
kirliliğine sahip bir arada yaşamaktan zorlanan insan kalabalığına sahip bir
şehir olarak algılandığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Keywords

Şehir, Şehir Memnuniyeti, Stres, Stresle Başa Çıkma, Yaşam Doyumu

References

• Bal, H. (1999). Kent Sosyolojisi. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Bell, P. A., Fisher, J. D., & Loomis, R. J. (1978). Environmental psychology. Philadelphia: Saunder Company.
• Benevolo, L., & Nirven, N. (1995). Avrupa tarihinde kentler. İstanbul: AFA Yayınları.
• Berkowitz, L. (1989). Frustration-aggression hypothesis: Examination and reformulation. Psychological Bulletin,106(1), 59-73. doi:10.1037//0033-2909.106.1.59
• Boyer, R., & Savageau, D. (1981). Places rated almanac. Chicago: Rand McNally.
• Bookchin, M. (1999) Kentsiz Kentleşme: Yurttaşlığın Yükselişi ve Çöküşü, Çev. Burak Özyalçın, Ayrıntı, İstanbul, s.9-39
• Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö, & Yeşil, P. (2008). Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi,14(2), 131-138.
• Çizgen, N (1994), Kent Ve Kültür, Say Yayınları, İstanbul
• Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, Culture, and Subjective Well-Being: Emotional and Cognitive Evaluations of Life. Annual Review of Psychology,54(1), 403-425. doi:10.1146/annurev.psych.54.101601.145056
• Doğan, B., & Eser, M. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Yöntemleri: Nazilli Myo Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges,3(4), 29-39.
• Duru, B. (2001) Gökdelenler ve Kent, Prof.Dr.Cevat Geray'a Armağan, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, Ankara , s.331-362.
• Engez, A. (2007) Küreselleşme Sürecinde Kentlerin İmaj ve Kimlikleri: Karşılaştırmalı İstanbul Örneği, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Evans, D. R. (1994). Enhancing Quality of Life in the Population at Large. Social Indicators Research,33(1), 5-22. doi:10.1007/BF01078958
• İstanbul. (n.d.). Retrieved from https://tr.wikipedia.org/wiki/İstanbul#Nüfus_yapısı
• Kamp, I. V., Leidelmeijer, K., Marsman, G., & Hollander, A. D. (2003). Urban environmental quality and human well-being. Landscape and Urban Planning,65(1-2), 5-18. doi:10.1016/s0169-2046(02)00232-3
• Kaypak, Ş. (2013), Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Markalaşması Ve “Marka Kentler” C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, 2013
• Korpela, K. M. (1989). Place-identity as a product of environmental self-regulation. Journal of Environmental Psychology,9(3), 241-256. doi:10.1016/s0272-4944(89)80038-6
• Lalli, M. (1992). Urban-related identity: Theory, measurement, and empirical findings. Journal of Environmental Psychology,12(4), 285-303. doi:10.1016/s0272-4944(05)80078-7
• Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
• Moos, R. H. (1993). Coping Responses Inventory: Professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
• National Research Council 2002. Community and Quality of Life: Data Needs for Informed Decision Making, National Academy Press, Washington DC
• Özer, M., & Karabulut, Ö. (2003). Yaşlılarda Yaşam Doyumu. Turkish Journal of Geriatrics,6(2), 72-74.
• Pavot, W., & Diener, E. (2004). The subjective evaluation of well-being in adulthood: Findings and implications. Ageing International,29(2), 113-135. doi:10.1007/s12126-004-1013-4
• Proshansky, H. M. (1978). The City and Self-Identity. Environment and Behavior,10(2), 147-169. doi:10.1177/0013916578102002
• Sabuncuoğlu, Z., & Tüz, M. V. (1998). Örgütsel psikoloji. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Simmel, G. (1993). The Metropolis and Mental Life. In D. N. Levine (Ed.), Georg Simmel on individuality and social forms: Selected writings. Chicago: The University of Chicago Press.
• Tatlıdil, E, “Kent Kültürü ve Boş Zaman Değerlendirme”, Dünyada ve Türkiye’de Güncel Sosyolojik Gelişmeler: Sosyoloji Derneği 1. Ulusal Sosyoloji Kongresi (3.4.5. Kasım 1993, İzmir), Ankara: Sosyoloji Derneği Yay. III., c.I, 1994.
• Tekeli, İ (1991) Bir Kentin Kimliği Üzerine Düşünceler, Kent Planlaması Konuşmaları, TMMOB Mimarlar Odası Yayını, Ankara, s. 79-89.
• Zehner, R. B. (1977). Indicators of the quality of life in new communities. Cambridge, Mass: Ballinger Pub.