A Research on Plant-Based Impregnation Solutions to Wooden Materials for Eco-Friendly Architecture

Year 2024, Volume: 7 Issue: 1, 60 - 69, 30.06.2024

Z. Sevgen Perker , Habibe Öztürk

https://doi.org/10.51764/smutgd.1475525

Abstract

Wood, one of the primary building materials of traditional architecture, also stands out as the building material of sustainable architecture and the future in the face of global environmental problems. Extending the lifespan of wood, which is known to deteriorate due to various factors despite its superior properties, is possible with impregnation, which is known as a common protection application. Although extending the lifespan of wooden materials is essential to ensure resource efficiency in terms of sustainability, it is not sufficient. Researching herbal solutions that will provide alternatives to the protective chemicals used in the impregnation process, transferring the findings to interest groups, and putting them into practice are of great importance in terms of environmentally friendly architecture. It is known that there are various studies in the relevant literature on natural substances that can be used in the protection of wood. However, no guide holistically addresses herbal impregnation solutions in wood, facilitating environmentally friendly material selection for architects who design and implement wood materials. In this context, this research aims to guide all interest groups, especially architects, by analyzing Turkey-based studies containing experimental investigations on impregnation with plant materials. As a result of the research, a framework consisting of five guide schemes containing herbal impregnation solutions that positively affect the mechanical and physical properties and biological strength of wooden materials was reached, and suggestions for future research were presented.

Keywords

Eco-Friendly, Architecture, Wood, Material, Impregnation

Çevre Dostu Mimarlık İçin Ahşap Malzemede Bitkisel Emprenye Çözümleri Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Geleneksel mimarlığın başlıca yapı malzemelerinden biri olan ahşap, küresel çevresel sorunlar karşısında, sürdürülebilir mimarinin ve geleceğin yapı malzemesi olarak da öne çıkmaktadır. Üstün özelliklerine karşın, çeşitli etkenler ile bozulmaya uğradığı bilinen ahşabın kullanım ömrünün uzatılması, yaygın önleyici koruma uygulaması olarak bilinen emprenye ile olanaklıdır. Ahşap malzemenin kullanım ömrünün uzatılması, sürdürülebilirlik açısından kaynak verimliliğinin sağlanması yönüyle önemli olmakla birlikte, tek başına yeterli değildir. Emprenye işleminde kullanılan koruyucu kimyasallara alternatif oluşturacak bitkisel çözümlerin araştırılması, elde edilen bulguların ilgi gruplarına aktarılması ve uygulamaya geçirilmesi, çevre dostu mimarlık açısından büyük önem taşımaktadır. İlgili literatürde ahşabın korunmasında kullanılabilen doğal maddeler üzerine çeşitli araştırmalar olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, ahşap malzeme ile tasarım ve uygulama yapan mimarların çevre dostu malzeme seçimlerini kolaylaştıracak, ahşap malzemede bitkisel emprenye çözümlerini bütüncül olarak ele alan bir rehbere rastlanmamıştır. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı, bitkisel maddeler ile emprenye konusunda deneysel incelemeler içeren Türkiye merkezli çalışmaları analiz ederek, başta mimarlar olmak üzere tüm ilgi grupları için, rehber niteliğinde bir çerçeve sunmaktır. Araştırma sonucunda, ahşap malzemenin çeşitli mekanik ve fiziksel özellikleri ile biyolojik dayanımını olumlu yönde etkileyen bitkisel emprenye çözümlerini içeren beş adet rehber şemadan oluşan bir çerçeveye ulaşılmış ve gelecek araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

Keywords

Çevre dostu, Mimarlık, Ahşap, Malzeme, Emprenye

References

• Alkan, E., Şen, S., Fidan, M. S., Yaşar, Ş. Ş. (2018). Tara ve Farklı Borlu Bileşikler ile Emprenye Edilen Sarıçam (Pinus sylvestris L.) Odununun Vida Tutma Direncinin Belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 525-531.
• Atılgan, A., Ersen, N., & Peker, H. (2013). Çay Bitki Ekstraktı İle Muamele Edilen Odun Türlerinde Retensiyon Değerleri. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 13(2), 278-286.
• Baysal, E. (2003). Borlu Bileşikler ve Doğal Sepi Maddeleriyle Emprenye Edilen Sarıçam Odununun Yanma Özellikleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 19(1), 59-69.
• Bozkurt, A., Göker, Y., Erdin, N. (1993) Emprenye tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Sage Publications.
• Dizman Tomak, E., & Yıldız, Ü. (2012). Bitkisel Yağların Ahşap Koruyucu Bir Madde Olarak Kullanılabilirliği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1), 142-157.
• González-Laredo, R. F., Rosales-Castro, M., Rocha-Guzmán, N. E., Gallegos-Infante, J. A., Moreno-Jiménez, M. R., & Karchesy, J. J. (2015). Wood preservation using natural products. Madera y bosques, 21(SPE), 63-76.
• Hülagü, B. (2021). Ahşap yapı malzemesinin korunmasında çevreci yaklaşım: bitkisel yağların kullanılabilirliği. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul.
• Özkan, E., Arpacı, S. S., Dizman Tomak, E., Yıldırım, N. (2020). Atık Yağ ile Emprenye İşleminin Ahşap Malzemenin Fiziksel Özelliklerine Etkisi. Ağaç ve Orman, 1(1), 36-41.
• Perker, Z. S. (2004). Geleneksel ahşap yapılarımızda kullanım sürecinde oluşan yapı elemanı bozulmalarının Cumalıkızık örneğinde incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Bursa.
• Perker, Z. S., & Akıncıtürk, N. (2006). Cumalıkızık’da Ahşap Yapı Elemanı Bozulmaları. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 11(2). https://doi.org/10.17482/uujfe.61527
• Şen, S., & Hafızoğlu, H. (2008). Bazı Bitkisel Ekstraktların Toprakla Temasta Odun Koruyucu Etkinliklerinin Belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 4(1-2), 69-82.
• Teaca, C. A., Roşu, D., Mustaţă, F., Rusu, T., Roşu, L., Roşca, I., & Varganici, C. D. (2019). Natural bio-based products for wood coating and protection against degradation: A Review. BioResources, 14(2), 4873-4901. Erişim adresi
• https://bioresources.cnr.ncsu. edu/wp-content/uploads/2019/02/BioRes_14_2_Review_Teaca_RMRRRV_Natural_ Bio_Products_Wood_Protec_Degradation_14953-1.pdf
• Ulusoy, H., & Peker, H. (2020). Tıbbi Aromatik Bitki Çirişotu (Asphodeline taurica ) Özütünün Kayın Odununda Emprenye Edilebilme Yeteneği ve Bazı Teknolojik Özelliklere Etkisi. Avrupa Bilim Ve Teknoloji Dergisi199-203. https://doi.org/10.31590/ejosat.779692
• Var, A. (2001). Ahşap Malzemede Su Alımının Parafin Vaks / Bezir Yağı Karışımıyla Azaltılması. Turkish Journal of Forestry, 2(1), 97-110. https://doi.org/10.18182/tjf.30704
• Var, A. A., & Özkan, M. (2018). Bitki boyası ve doğal mineralli su muamelesinin karakavak (Populus nigra L.) odununda absorpsiyon, retensiyon ve yoğunluk değerleri üzerine etkisi. Turkish Journal of Forestry, 19(4), 435-441. https://doi.org/10.18182/tjf.449895
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis.
• Yaşar, M., Yaşar, Ş., Fidan, M. S., Ertaş, M., vd. (2017). Doğal ve Kimyasal Emprenye Maddeleri ile Emprenye Edilen Sedir (Cedrus libani A.Rich.) Odununun Direnç Özelliklerinin Tespiti. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 6(3), 463-470.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınevi, Ankara.