Etik ve Kamu Etiği: Eleştirel Bir Bakış

Yıl 2020, Cilt: 12 Sayı: 2, 147 - 174, 31.12.2020

İpek Özkal Sayan

Öz

Etik, ahlak felsefesi anlamıyla Antik Yunan’da doğmuştur. O dönemden günümüze değin bu alanda pek çok farklı düşün yöntemi ortaya çıkmıştır. 1980 sonrası ise etik yeniden popüler hale gelmiştir. Ancak günümüzde moda olan etik, felsefenin bir alanı değil, meslek etiğidir. Meslek etiğinin temel uğraş alanı ise, o mesleği icra edenlerin uymaları gereken normları üretmektir. Kamu yönetimi alanında da “kamu etiği” olarak kullanılmaya başlayan bu kavram kısaca bürokraside uyulması gereken davranış kuralları olarak kodlanmış ve farklı bir forma bürünmüştür. Neo liberal ideolojinin devleti değiştirme ve dönüştürmenin aracı olarak kullanmaya başladığı kamu etiği kavramı bu haliyle felsefeyle bağları kopartılarak yolsuzluğu önlemenin sihirli formülü haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı felsefi değerlere göre değil, neo liberalizmin önceliklerine göre inşa edilen kamu etiğinin önemine dikkat çekerek bu alandaki boşluğun nasıl doldurulması gerektiğine ilişkin fikir yürütmektir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Ahlak, Meslek Etiği

Kaynakça

• Akdemir, Ferhat. “Ahlak Mı, Etik Mi? Etimolojik ve Epistomolojik Bir Çözümleme”, Kamu Etiği-Seçilmiş Kongre Bildirileri. Ankara: TODAİE Yayınları, 2014.
• Akıncı, Mehmet. “Hayek’in Sosyal ve Siyasal Teorisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39: 73-90, 2014.
• Anthony, P. “Management Education: Ethics versus morality”, Ethics and Organization, London: Sage, p.269-281, (Ed. M. Parker),1998.
• Aristoteles. Nikomakhos’a Etik, Çev. Saffet Babür, Ankara: Bilgisu Yayınevi, 2007.
• Atak, Selçuk ve Gül, Serdar Kenan. Meslek Etiği Kavramları, Ankara: Adalet Yayınevi, 2014.
• Atayman, Veysel (Ed.). Etik, İstanbul: Donkişot Yayınları, 2005.
• Aydın, İnayet. Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik, Ankara: Pegem Yayınları, 2010.
• Aydın, Metin. “Jerrmy Bentham’ın Ahlak Anlayışı ve Felicific Calculus”, ed. Ümit Güneş, II. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi- Bildiriler Kitabı III içinde, İstanbul: İlem: 601-617, 2013.
• Babur, Pınar. İyilikçilik”, https://baburpinar.wordpress.com/tag/babur-pinar/ (İndirme Tarihi: 31.05.2020), 2010.
• Bedirhanoğlu, Pınar. “The Neoliberal Discourse on Corruption as a Means of Consent Building: Reflections from Post-Crisis Turkey”, Third World Quartely, 28(7): 1239–1254, 2007.
• Bentham, Jeremy. Bentham’s Political Thought (Der.Bhiku Parekh), Londra: Croom Helm, 1973.
• Birinci, Görkem. “Etik, İnsan Hakları ve Kamu Yönetimi”, Kamu Etiği Sempozyum Bildirileri 1, Ankara: TODAİE Yayınları: 149-164, 2009.
• Birinci, Görkem. “Kamu Etiği ve İnsan Hakları”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 8: 123-144, 2009.
• Bravo, Işıl Bayar. “Kamu Alanında Karşılaşılan Etik Sorunlara Felsefi Çözüm Önerisi”, Kamu Etiği Sempozyum Bildirileri 1, Ankara: TODAİE Yayınları: 141-148, 2009.
• Cevizci, Ahmet. Etiğe Giriş, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2002.
• Cooper, Terry Lee (Ed.). “The Emergence of Administrative Ethics as a Field of Study in the United States”, Handbook of Administrative Ethics, New York: Marcel Drkker, 1994.
• Demirci, Mustafa ve F. Neval Genç. “Türkiye’de Kamu Yönetimi Reform Sürecinde Etik Yapılanma”, Amme İdaresi Dergisi, 41 (2): 43-58, 2008.
• Emrullah, Ali Bin ve Muhammed Hadimi. İslam Ahlakı, İstanbul: Hakikat Yayınevi, 2014.
• Erdem, Ekrem ve Şeker, Fahri. “Milletlerin Zenginliğinde Ahlak Zenginliği: Smith’in Piyasa ve Ahlak Anlayışı Üzerine”, İktisat Felsefesi,12: 157-185, 2004.
• Erdinç, Arzu ve Gül, Hüseyin. “Saydamlık ve Hesap Verilebilirliğin Kamu Yönetimi Etik Anlayışındaki Yeri”, Kamu Etiği Sempozyum Bildirileri 2, (Ankara: TODAİE Yayınları): 953–969, 2009.
• Freidman, Milton. Capitalism and Freedom, Chicago: The University of Chicago Press, 1982.
• Heady, Ferrel. Public Administration: A Comparative Persrective, New York: Marcel Dekker Inc, 1990.
• https://www.oecd.org/gov/ethics/ethicscodesandcodesofconductinoecdcountries.htm (İndirme Tarihi: 22.06.20202).
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts (İndirme Tarihi:12.02.2016).
• Klavuz, Raci. Kamu Yönetiminde Etik ve Bir Sorun Alanı Olarak Yozlaşma, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2003.
• Kuçuradi, İonna. “Etik ve Etikler”, Türkiye Mühendislik Haberleri, 423 (1): 7-9, 2003.
• Kuçuradi, İonna. Uludağ Konuşmaları, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 2004.
• Larbi, George. “Assessing Infrastructure for Managing Ethics in the Public Service in Ethiopia: Challenges and Lessons for Reformers”, International Review of Administrative Science, 67: 251-262, 2001.
• Machlup, Fritz. Liberalism and the Choice of Freedoms, Essays on Hayek içinde, New York University Press, 1976.
• Macit, M. Hanifi. “Teleolojik Etik Anlayışının Deontolojik Eleştirisi”, Kaygı, 13: 83-91, 2009.
• Mutçalı, Serdar. Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul: Dağarcık Yayınevi, 1995.
• Nigro, Lloyd G.& William G., Richardson. “Between Ctizen and Administrator: Administrative Ethichs and PAR”, Public Administration Review, 50 (6): 623-636, 1990.
• Nohutçu, Ahmet. “Etik ve Kamu Yönetimi”, Çağdaş Kamu Yönetimi II (Ed. M. Acar & H. Özgür), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım: 389-411, 2004.
• Okçu, Murat. “Kamu Yönetimi ve Ahlak”, Amme İdaresi Dergisi, 41 (2): 21-42, 2008.
• Özkal Sayan, İpek. “Yolsuzluk ve Kamu Etiği”, Prof. Dr. Kurthan Fişek İçin Yönetim Üzerine, (Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını): 143-167, 2010.
• Özlem, Doğan. Etik-Ahlak Felsefesi, İstanbul: İnkılâp Yayınevi, 2004.
• Özturan, Hümeyra. “Etik ile Ahlak Arasında: Türkçe Ahlak Felsefesi Literatürüne Dair Etik Kavramı Kullanımı Üzerinden Bir Değerlendirme”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 9 (17): 169-202, 2011.
• Poole, Ross. Ahlak ve Modernlik, Çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1993.
• Sen, Amartya. On Ethics and Economics, Cambridge: Basic Blackwell, 1990.
• Shaffritz, J. M.& E. W. Rusell. Introducing Public Administration, New York: Pearson Education Inc., 2005.
• Sidgwick, Henry. The Methods of Ethics, Londra: Macmillian, 1907.
• Smith, Adam. Ulusların Zenginliği, Çev: Ayşe Yunus, Mehmet Bakırcı, İstanbul: Alan Yayıncılık, 1997.
• Spencer, Herbert. The Man Versus the State, Liberty Classics, Indianapolis, 1981.
• Steinberg, s. Sheldon ve Austern, David T. Hükümet, Ahlak ve Yöneticiler, Çev: Turgay Ergun, Ankara: TODAİE Yayınları, 1995.
• Şeker, Fahri ve Çetin, Murat. “Faydacı Refah Ekonomisi: Amartya Sen’in Eleştirisi”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (24): 277-304, 2012.
• Tepe, Harun. “Basın Etiği ya da Basının Etik Sorunları Üzerine”, Etik ve Meslek Etikleri, Ed. Harun Tepe, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 2000.
• Tepe, Harun. “Bir Felsefe Dalı Olarak Etik: Etik Kavramı Tarihçesi ve Günümüzde Etik”, Doğu Batı, 4: 11-28, 2007.
• Vergara, Francisco. Liberalizmin Felsefi Temelleri-Liberalizm ve Etik, İstanbul: İletişim Yayıncılık, 2006.
• Weber, Max. Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, Çev: Mehmet Ötken, Ankara: Tutku Yayınevi, 2014.
• Yetişken, Hülya. “Meslek Normlarının Etik İmkân ve Sınırları”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22 (1): 73-78, 2005.
• Yıldırım, Engin ve Duman, Mehmet. “Hayek ve Piyasanın Kendiliğinden Düzeni”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 41, 42: 239-252, 1998.