Turizm Endeksleri Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 2, 273 - 286, 30.08.2018

Oğuzhan Gökmen İstemi Çömlekçi

https://doi.org/10.24010/soid.453157

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı,
turizm gelirleri sıralamasında en yüksek gelire sahip 25 ülke arasından turizm
endekslerine sahip olan ülkeler arasındaki eşbütünleşmenin tespit edilmesi ve
yatırım yapmayı düşünen tasarruf sahiplerine mevcut borsalar arasında portföy
oluştururken karar verme sürecine yardımcı olmaktır. Aralarında BIST XTRZM’in
de bulunduğu en yüksek turizm gelirine sahip 25 ülke içerisinden turizm endeksine
sahip ülkelerin BIST XTRZM ile aralarındaki eşbütünleşme incelenmiştir.
Araştırma yapısı itibariyle nicel bir araştırmadır. Araştırmanın verileri Borsa
İstanbul (www.borsaistanbul.com), Yahoo Finance (www.finance.yahoo.com) ve
Investing (www.investing.com) internet adreslerinden elde edilmiştir. Elde
edilen veriler Eviews-8 programında analiz edilmiştir. Seriler arasındaki
ilişkiyi incelemek üzere Johansen eşbütünleşme testi yapılmıştır. Analiz
sonucunda BIST XTRZM endeksi ile İspanya’nın BCNRBC endeksi, Tayvan’ın THOI
endeksi ve Yunanistan’ın FTATTRA endekslerinin uzun dönemde eşbütünleşik olduğu
tespit edilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Eşbütünleşme, BIST XTRZM, Turizm

Kaynakça

• Akal, M. (2013), ‘BIST-100 Endeksi ile GSPTSE ve Yükselen Borsalar Arası Etkileşim’ Akademik Bakış Dergisi, 38 (1), ss. 1-20.
• Aksoy, A. (2010), Türkiye’de Bütçe Açıklarının Enflasyon, Büyüme ve Faiz Üzerine Etkileri: Türkiye Uygulaması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Alsu, E. (2006), Döviz Kurları, Enflasyon ve Faiz Oranlarının Dış Ticaret Üzerindeki Etkileri Türkiye Örneği (1985-2005), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Aral, A. (2015), Türkiye’de Döviz Kuru ve Dış Ticaret İlişkis: 1992-2013 Dönemi Eşbütünleşme Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Arshanapalli, B. ve Doukas, J. (1993), ‘International Stock Market Linkages: Evidence from the Pre- and Post- October 1987 Period’ Journal of Banking and Finance, 17(1), ss. 193-208.
• Aydoğuş, İ., Soybalı H., H. ve Baytok, A. (2006), ‘Yunanistan ile Türkiye’de uygulanan turizm yatırım teşviklerinin karşılaştırılması’ Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(1), ss. 1-22.
• Bahar, O. ve Kozak M. (2005), ‘Türkiye Turizminin Akdeniz Ülkeleri İle Rekabet Gücü Açısından Karşılaştırılması’ Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi 16(2), ss. 139-152.
• Cicioğlu, Ş., Ağuş A. ve Torun, P.. (2013), ‘Para Politikası Araçlarının Cari Açık Üzerindeki Etkinliği: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama’ Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 4(2), ss. 14-26.
• Çelik, İ., Kaya, M. ve Tunç, H. (2013), ‘Uluslararası Portföy Çeşitlendirmesi Açısından Gelişmekte Olan Ülke Borsaları Arasındaki Eşhareketlilik: Brezilya-Türkiye Üzerine Bir Uygulama’ Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), ss. 167-180.
• Çoban, O. ve Özcan, C., C. (2013), ‘Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi (1963-2010)’ Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), ss. 243-261.
• Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1979), ‘Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root’ Journal of the American Statistical Association, 74(1), ss. 427-431.
• Efendioğlu, E. ve Yörük, D. (2005), ‘Avrupa Birliği Sürecinde Türk Hisse Senedi Piyasası İle Avrupa Birliği Hisse Senedi Piyasalarının Bütünleşmesi: İMKB Örneği’ Unpublished Working Paper.
• Evlimoğlu, U. ve Çondur, F. (2012), ‘İMKB ile Bazı Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülke Borsaları Arasındaki Karşılıklı Bağlantıların Küresel Kriz Öncesi ve Sonrası Dönem İçin İncelenmesi’ Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(31), ss. 31-58.
• Göral, F. (2015). Doğal Gaz Fiyatlarını Etkileyen Faktörler: Panel Veri Analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• İbicioğlu, M. ve Kapusuzoğlu, A. (2011), ‘İMKB ile Avrupa Birliği Üyesi Akdeniz Ükelerinin Hisse Senedi Piyasalarının Entegrasyonunun Ampirik Analizi’ Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(11), ss. 85-102.
• Johansen, S. (1988), ‘Statistical Analysis of Cointegration Vectors’ Journal of Economic Dynamic Control, 12(1), ss. 231-254.
• Karadeniz, E., Kandır, Y. S. ve Önal, Y. B. (2007), ‘Seçilmiş Paydaşların Swot Yöntemiyle Türk Turizm Yatırımlarını Değerlendirmesine Yönelik Bir Pilot Çalışma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2), ss. 195-205.
• Kartal, O. (2014). Menkul Kıymet Borsa Getirileri Arasındaki Koentegrasyon. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Kasa, K. (1992), ‘Common Stochastic Trends in International Stock Markets’ Journal of Monetary Economics, 29(1), ss. 95-124.
• Korkmaz, T., Zaman, S. ve Çevik, İ. Emrah. (2008), ‘Türkiye’nin Avrupa Birliği ve Yüksek Dış Ticaret Hacmine Sahip Ülke Borsaları İle Entegrasyon İlişkisi’ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 4(8), ss. 19-44.
• Kozan, Y., G, Özdemir, S., S. ve Günlü, E. (2014), ‘Turizm Yazınında ‘’Deniz Turizmi’’nin Olgusal Gelişimi’ Denizcilik Fakültesi Dergisi. 6(2), ss. 115-129.
• Mahmoudinia, D., Soderjani, E. and Pourshahabi, F. (2011), ‘Economic Growth, Tourism Receipts and Exchange Rate in MENA Zone: Using Panel Causality Technique’ Iranian Economic Review, 15(29), ss. 130-146.
• Öget, E. (2015). Borsa İstanbul 100 Ve Turizm Endeksi İle Gelişmiş Bazı Borsa Endeksleri Arasındaki Uzun Ve Kısa Dönemli İlişkilerin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Pekmezci, A. ve Bozkurt, K. (2016), ‘Döviz Kuru ve Ekonomik Büyüme: Türk Turizm Sektörü İçin Bir Analiz’ Süleymen Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (2), ss. 97-110.
• Perron, P. (1988), ‘Trends And Random Walks İn Econometric Time Series’ Journal of Economics Dynamics and Control, 12(2), ss. 297-332.
• Polat, E. ve Günay, S. (2012), ‘Türkiye’de Turizm Ve İhracat Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Testi: Eşbütünleşme Ve Nedensellik Analizi’ Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), ss. 204- 211.
• UNWTO, (2015). Tourism Highlights, 2015 Edition, ss. 1-16. Vergil, H. ve Erdoğan, S. (2009), ‘Döviz kuru – dış ticaret dengesi ilişkisi: Türkiye örneği’ ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 5(9), ss. 35-57.
• Vuran, B. (2010), ‘IMKB 100 Endeksinin Uluslararası Hisse Senedi Endeksleri İle İlişkisinin Eşbütünleşim Analizi İle Belirlenmesi’ İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), ss. 154-168.
• Yılancı, V. ve Öztürk, A. Z. (2011), ‘Türkiye ile En Büyük Beş Ticaret Ortağının Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Entegrasyon İlişkisinin Analizi: Yapısal Kırılmalı Birim Kök ve Eşbütünleşme Analizi’ Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(1), ss. 261-279.
• Yılmaz, Ö., Güngör, B. ve Kaya, V. (2005), ‘Hisse Senedi Fiyatları ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik’ İMKB Dergisi, 8(34), ss. 2-16.