HUMİK ASİTİN TOPRAKLARIN FİZİKSEL, KİMYASAL VE BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Year 2018, Volume: 1 Issue: 25, 1 - 8, 31.07.2018

Şenay Aydın , Emine Dilşat Yeğenoğlu

Abstract

Günümüzde doğal dengenin bozulması zincirleme bir şekilde çevre, gıda ve
insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Araştırmalar humik asidin çeşitli
formları ve uygulama yöntemleri ile bitkilerin büyüme ve gelişmeleri yanında
susuzluk, tuzluluk gibi stres faktörleri ve toksik miktardaki elementlerin
olumsuz etkilerinin giderilmesi üzerinde yoğunlaşmıştır.

Humik asitler renkleri
sarıdan siyaha değişen, boyamaya dayanıklı, yüksek moleküler ağırlığa sahip,
heterojen doğal kaynaklar olarak tanımlanmaktadır ve torf, turbo, hayvan
gübreleri, linyitler ve leonardit gibi kaynaklarda değişik konsantrasyonlarda
bulunmaktadırlar. Humik asitler son yıllarda tarımda en fazla kullanılan toprak
düzenleyicileridir. Humik asitlerin tarımsal üretimde önemli görevleri vardır.
Özellikle humik asitlerin toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik
özellikleri üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Toprakların katyon değişim
kapasitesini (KDK) ve verimliliği arttırmaktadırlar. Bitkinin gereksinim
duyduğu bazı makro ve mikro elementleri bitkiler için alınabilir forma
getirmektedir. Humik asit, toprakta suda-çözünebilir kimyasal gübreleri
muhafaza ederek bitkilerin ihtiyacı kadarını serbest bırakmaktadır. Böylece
kimyasal gübrelerin toksik etkilerini gidermektedir. Geniş bir pH aralığında
çalışarak tamponlama özelliği göstermektedirler. Humik asitler negatif yükleri
sayesinde katyonları bağlayarak, bitki kökleri tarafından kolayca alınmasını
sağlamaktadırlar.

Bu çalışmada; tarımsal
üretimde son yıllarda giderek kullanımı artan hümik asitlerin önemi ve
faydaları açıklanmaktadır. Hümik asitlerin özellikle toprakların fiziksel ve
kimyasal, biyolojik özellikleri üzerine etkileri de vurgulanmaktadır.

Keywords

Humik asit, tarım, fiziksel, kimyasal, biyolojik özellikler, çevre birliği

References

• Akıncı, Ş. (2011). Humik asitler, bitki büyümesi ve besleyici alımı. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 23 (1): 46-56.
• Ay, F. (2015). Humik asit ve humik asit kaynakları jeolojik ve ekonomik önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi, Fen Bilimleri Dergisi (CFD). 36 (1): 28-51.
• Benz, M., Schink, B., Brunne, A. (1998). Humic acid redution by propionibacterium freudenreichi and other fermenting bacteria. Appl. Environ. Microbiol. 64: 4507-4512.
• Bidegain, R.A., Kaemmerer, M., Hafidi, M. , Rey F., Morard, P., Revel, J.C. (2000). Effect of humic substances from composted or chemically decomposed poplar sawdust on mineral nutrition of Ryegrass. Journal of Agricultural Science. 134 (3): 259-267.
• Du Jardin, P. 2015. Plant biostimulants: Definition, concept, main categories and regulation. Scientia Horticulturae. 196: 3-14.
• Duncan, D.A., Bodle, W. W., Bonerjerd, D.P. (1981). Energy from biomass and waste. 5 th Symposium papers: Institute of Gas Technology, Chicago pp.917.
• Ferrara, G. , Pacifigo, A., Simeone, P., Ferrara,E. (2007). Preliminary study on the effects of foliar applications of humic acids on Italian table grapes..XXXth World Congress of vine and wine, Budapest, Romania, June.
• Ghabbour, E.A., Davies, 2001. Humic substances structures, models and functions. Royal Society of Chemistry Publishing, England. 21.
• Harif, M., Khattak, R.A, Sarir, M.S. (2002). Effect of different levels of lignitic coal derived humic acid on growth of maize plants. Soil Science and Plant Analysis. 33: 3567.
• Helal, A.A. Imam, D.M., Khalifa, S.M.A, Aly, H.F. (2006). Interaction of pesticides with humic compunds and their metal complexes. Radiochemistry.48: 419.
• Jackson, R.W. 1994. Humic, fulvic and microbial balance: Organic soil conditioning, Umi Research Pr, First Edition. USA.
• Keindorff, H. And Schnitzer, M. (1980). Absorption of metals humic acid. Geohimica et Cosmoshimica Acta. 44: 1701.
• Kulikova, N.A., Stepanova, E.V., Koroleva, O.V. (2005). Mitigating activity of humic substances direct influence on Biota. URL: https://www.researchgate.net/publication/227014325_Mitigating_Activity_of_Humic_Substances_Direct_Influence_on_Biota. Erişim Tarihi: 30.08.2018
• McCarthy, P., 2001. The principles of humic substances. Soil Science 166, 738–751.
• Olivares, F. L., Aguiar, N. O., Carriella Rosa, R. C., Cannelas, L. P., (2015). Scientia Horticulturae. 183: 100-108.
• Olk, D. C., Dinnes, D. L, Scoresby, J. R., Callaway, C. R., Darlington, J. W. (2018). Journal of Soils and Sediments. 18:2881–2891. Peker, C., Kural, O. (1979). Linyitlerin gübre olarak değerlendirilmesi. Kimya Mühendisliği Dergisi. (95): 35.38
• Pilanal, N., Kaplan, M. (200)3. Investigation of effects of nutrient uptake of humic acid applications of diffent forms to strawberry plant, Journal of Plant Nutrition. 26 (4): 835-843.
• Salman, S.R., Abou- Hussein, S.D., Abdel. Mawgoud, A.M.R., EL-Nem M.A. (2005). Fruit yield and Quality of watermelon as affected by hybrids and humic acid application. Journal of Applied Sciences Research, 1 (1): 51.
• Senn, T. L., Kingman, A.R. (1973). A review of humus and humic acids, Research series no.145,S.C. Agricultural Experiment Station, Clemson, South Carolina,USA.
• Stevenson, F.J. 1994. Humus chemistry: Genesis, composition, reactions. 2nd. Edition, John Wiley and Sons, Inc, New York. p. 285. Yılmaz, C. 2007. Humik ve fulvik asit. Hasat Bitkisel Üretim. Ocak, 260, p.74.
• Yılmaz, E., Alagöz, 2005. Organik materyal uygulamasının toprağın agregat oluşum ve stabilitesi üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 18 (1): 131-138.