AKILLI TAHTA KULLANIMININ KALICILIĞA VE DERSE YÖNELİK TUTUMA ETKİSİ

Year 2020, Issue: 81, 171 - 188, 27.03.2020

Hüseyin Akar , Osman Tayyar Çelik

Abstract

Bu çalışma, geleneksel eğitim-öğretim araç gereçleri ile karşılaştırıldığında akıllı tahta kullanımının öğrenilenlerin kalıcılığı ve öğrencilerin derse yönelik tutumu üzerindeki etkisini meta-analiz yöntemiyle incelemeyi amaçlamaktadır. Literatür taraması yoluyla, dâhil edilme kriterlerine uygun toplam 23 çalışma meta-analize dâhil edilmiştir. Öncelikle, meta-analize dâhil edilen çalışmaların seçiminde yanlılık olup/olmadığı kontrol edilmiştir. Yapılan analizler yayın yanlılığının söz konusu olmadığını göstermiştir. Analizler rastgele etkiler modeline göre yapılmıştır. Kalıcılık için yapılan analiz sonucunda akıllı tahta kullanımının kalıcılık üzerinde pozitif yönde, anlamlı ve geniş düzeyde (ES(g) = .98, p < .05) etki büyüklüğüne sahip olduğu, hesaplanan etki büyüklüğünün çalışmaların yayınlanma yılı, örneklem büyüklüğü ve deney uygulama sürelerine göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Derse yönelik tutum için yapılan analiz sonucunda ise akıllı tahta kullanımının derse yönelik tutum üzerindeki etki büyüklüğünün pozitif yönde, anlamlı ve orta düzeyde (ES(g) = .66, p < .05) olduğu, etki büyüklüğünün çalışmaların yayın türü, yapıldığı okul kademesi, yayınlanma yılı, örneklem büyüklüğü ve deney uygulama sürelerine göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir. Sonuçlar öğrenme ve tutum kuramları, ilgili araştırma sonuçları açısından tartışılmıştır.

Keywords

Akıllı Tahta, Kalıcı Öğrenme, Derse Yönelik Tutum, Öğrenci Öğrenmesi, Meta-analiz.

References

• Akbaş, O., & Pektaş, H. M. (2011, December). The effects of using an interactive whiteboard on the academic achievement of university students. In Asia-Pacific Forum On Science Learning & Teaching, 12(2), 1-18.
• Akgün, M., Yücekaya, G. K., & Dısbudak, K. (2016). Türkiye’de akıllı tahta kullanımına yönelik araştırmalar: Bir içerik analizi çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 73-94.
• Aktas, S., & Aydin, A. (2016). The effect of the smart board usage in science and technology lessons. Eurasian Journal of Educational Research, 64, 125-138 http://dx.doi.org/10.14689/ejer.2016.64.7
• Aktaş, S. (2015). Fen ve teknoloji dersinde akıllı tahta kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve bilgilerin kalıcılığına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Alan, H.E. (2019). Maddenin tanecikli yapısı ve saf maddeler konularında akıllı tahta kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve fene yönelik tutumlarına etkisi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Andaç, Y. (2016). Müzik dersinde teknoloji kullanımının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin müzik dersine karşı tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde: Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ateş, M. (2010). Ortaöğretim coğrafya dersinde akıllı tahta kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 409-427.
• Balta, N., & Duran, M. (2015). Attitudes of students and teachers towards the use of interactive whiteboards in elementary and secondary school classrooms. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 14(2), 15-21.
• Batdı, V. (2017). Smart board and academic achievement in terms of the process of integrating technology into instruction: A study on the McA. Croatian Journal of Education: Hrvatski časopis za odgoj i obrazovanje, 19(3), 763-801.
• Bayrak, M., Karaman, A. ve Kurşun, E. (2014). FATİH projesi kapsamında kullanılan LCD panelli etkileşimli tahtaların kullanılabilirlik problemlerinin tespiti. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 28-50.
• Beeland, W. D. (2002). Student engagement, visual learning and technology: Can interactive whiteboards help? In Paper presented at the meeting of Annual conference of the association of information technology for teaching education, Trinity College, Dublin.
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T & Rothstein, H. R. (2013). İntroduction to Meta-Analysis. Hoboken, N.J.: Wiley. 06.11.2017 tarihinde http://rbdigital. oneclickdigital.com sitesinden alınmıştır.
• Bourbour, M., Vigmo, S., & Samuelsson, I. P. (2015). Integration of interactive whiteboard in Swedish preschool practices. Early Child Development and Care, 185(1), 100-120.
• Bozkuş, K., & Karacabey, M. F. (2019). FATİH projesi ile eğitimde bilişim teknolojilerinin kullanımı: ne kadar yol alındı?. Yaşadıkça Eğitim, 33(1), 17-32.
• Clark,R.E.(1983).Reconsidering research on learning frommedia.Review of Educational Research, 53(4), 445-459.
• Couch, J.D & Towne, J. (2018). Dönüştüren eğitim: Her öğrencinin gerçek potansiyelini ortaya çıkaran nedir? (Çev. G. Arıkan). İstanbul: Sola Yayınları.
• Çetinkaya,M.(2019).Akıllı tahta ile desteklenmiş analoji yönteminin 7.sınıf öğrencilerinin matematik erişileri, bilgilerinin kalıcılığa ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çoklar, A. N., & Tercan, İ. (2014). Opinions of teachers toward the use of smart boards. Elementary Education Online, 13(1), 48-61.
• De Vita, M., Verschaffel, L., & Elen, J. (2018a). The power of ınteractive whiteboards for secondary mathematics teaching: Two case studies. Journal of Educational Technology Systems, 47(1), 50–78.
• De Vita, M., Verschaffel, L., & Elen, J. (2018b). Towards a better understanding of the potentialofinteractivewhiteboardsinstimulatingmathematicslearning. Learning Environments Research, 21(1), 81-107.
• Demir, M. (2019). Fen bilimleri dersinde akıllı tahta kullanımının köy okullarında öğrencilerin akademik başarılarına, öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde: Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dikmen, S.(2015). Akilli tahtalarin ders başarisina etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü . Ekici,F.(2008).Akıllı tahta kullanımının ilköğretim öğrencilerinin matematik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisanstezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erdem, E. ve Kara, H. (2016). Kimya dersinde akıllı tahta uygulamalarının öğrenci motivasyonuna ve tutumuna etkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 71-79.
• Eren, E. (2012). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul. Beta Yayıncılık. Field, A. P., & Gillett, R. (2010). How to do a meta-analysis. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 63(3), 665-694.
• Gençoğlu, T. (2013). Geometrik cisimlerin yüzey alanları ve hacmi konularının öğretimde bilgisayar destekli öğretim ile akıllı tahta destekli öğretimin öğrenci akademik başarısına ve matematiğe ilişkin tutumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gillen, J., Kleine, S.J., Littleton, K., Mercer, N. and Twiner, A. (2007), “A learning revolution? Investigating pedagogic practices around interactive whiteboards in British primary classrooms”, Learning, Media and Technology, Vol. 32 No. 3, pp. 243-256.
• Gündüz, S. & Kutluca, T. (2019). Matematik ve fen bilimleri öğretiminde akıllı tahta kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi üzerine bir meta-analiz çalışması. Journal of Computer and Education Research, 7 (13), 183-204.
• Gürsoy, F. (2014). Kalıp hazırlama teknikleri öğretiminde akıllı tahtaya dayalı yüz yüze öğretim ve e-öğrenme uygulamalarının öğrencilerin başarı, beceri ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Hall, I., & Higgins, S. (2005). Primary school students' perceptions of interactive whiteboards. Journal of Computer assisted learning, 21(2), 102-117.
• Hebebci, M. T., Çelik, İ. ve Şahin, İ. (2016). Eğitim ortamlarında etkileşimli tahta kullanımı: Araştırmalar ve eğilimler. Eğitim, Bilim ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi, 1(1), 55-76.
• Higgins, S. E. (2010). The impact of interactive whiteboards on classroom interaction and learning in primary schools in the UK. In Interactive whiteboards for education: theory, research and practice (pp. 86-101). IGI Global.
• Higgins, S., Beauchamp, G., & Miller, D. (2007). Reviewing the literature on interactive whiteboards. Learning, Media and technology, 32(3), 213-225.
• Kağıtçıbaşı, Ç., & Cemalcılar, Z. (2014). Dünden bugüne insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayın Evi.
• Kaynak, S., & Unal, A. (2018). The effect of using smart board to the 7th grade students’ achievement and recognition level in human and environment unit. The Eurasia Proceedings of Educational & Social Sciences, 9, 143-150.
• Kennewell, S., & Beauchamp, G. (2007). The features of interactive whiteboards and their influence on learning. Learning, Media and Technology, 32(3), 227-241.
• Kuhns, L. J. (1977). Teaching for permanent learning. NACTA Journal, 21 (2), 14-16.
• Lai, Y.-O. (2019). The application of meta-analytic SEM on exploring factors that ınfluence teachers’ usage of ınteractive Whiteboard. Pedagogical Research, 4(3), em0038. https://doi.org/10.29333/pr/5854.
• Liao, Y. K. (2013, October). The effect of IWB on student academic achievement in Taiwan: a meta-analysis. In E-Learn: World Conference on E-Learning in Corporate, Government, Healthcare, and Higher Education (pp. 1999-2007). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
• Littell, J. H., Corcoran, J., & Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. Oxford University Press.
• Luo, Y. F., & Yang, S. C. (2016). The effect of the interactive functions of whiteboards on elementary students’ learning. Journal of Educational Computing Research, 54(5), 680-700.
• Mariz, C., Carter, M., & Stephenson, J. (2017). Do Screen Presentations via Interactive Whiteboards Increase Engagement in Whole-Group Lessons for Students With Autism Spectrum Disorder? A Pilot Study. Journal of Special Education Technology, 32(3), 160-172.
• MEB. (2020). Milli Eğitim Bakanlığı FATİH Projesi. 1 Ocak 2020 tarihinde http:// fatihprojesi.meb.gov.tr adresinden erişilmiştir.
• Moss, G., Jewitt, C., Levaaic, R., Armstrong, V., Cardini, A., & Castle, F. (2007). The interactive whiteboards, pedagogy and pupil performance evaluation: An evaluation of the schools whiteboard expansion (SWE) project: London challenge. Institute of Education, University of London. Research report, (816).
• Orhan, A. T. ve Men, D. D. (2018). Web tabanlı öğretimin fen dersi başarısına ve fen dersine yönelik tutuma etkisi: Bir meta analiz çalışması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 245-284.
• Ormanci, U., Cepni, S., Deveci, I., & Aydin, O. (2015). A thematic review of interactive whiteboard use in science education: rationales, purposes, methods and general knowledge. Journal of Science Education and Technology, 24(5), 532-548.
• Önder, R. (2015). Biyoloji dersinde akıllı tahta kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, akıllı tahta kullanımına ve derse yönelik tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özden, Y. (2011). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
• Özenç, E. G. ve Özmen, Z. K. (2014). Akıllı tahtayla işlenen fen ve teknoloji dersinin öğrencilerin başarısına ve derse karşı tutumlarına Etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 182(182), 137-152.
• Özgen, K., Tum, A., 2018. Ortaokul öğrencilerinin matematik derslerinde akıllı tahta kullanmaya yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi.Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7(1), 16-39.
• Polat, S. ve Özcan, A. (2014). Akıllı tahta kullanımıyla ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 439-455.
• Saraç, H. (2017). Türk eğitim sisteminde akıllı tahta kullanımının öğrencilerin öğrenme ürünlerine etkisi: Meta analiz çalışması. Electronic Turkish Studies, 12(4), 445- 470.
• Sarı, U. & Güven, G. B. (2013). The effect of interactive whiteboard supported inquiry- based learning on achievement and motivation in physics and views of prospective teachers toward the instruction. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 7(2), 110-143.
• Schroeder, R. (2007). Active learning with interactive whiteboards: A literature review and a case study for college freshmen. Communications in Information Literacy, 1(2), 64–73.
• Selçuk, Z. (2009). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• Serow, P., & Callingham, R. (2011). Levels of use of interactive whiteboard technology in theprimarymathematicsclassroom. Technology, Pedagogy and Education, 20(2), 161-173
• Sevim, O.(2015).Kuramdan uygulamaya bilgisayar destekli öğretim materyali geliştirme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Shi, Y., Yang, H., Zhang, J., Wang, S., & Yang, H. H. (2019, July). The Effects of Interactive Whiteboard-Based Classroom Instruction on Students' Cognitive Learning Outcomes: A Meta-Analysis. In 2019 International Symposium on Educational Technology (ISET) (pp. 276-280). IEEE.
• Şad, S. N. (2012). An attitude scale for smart board use in education: Validity and reliability studies. Computers & Education, 58(3), 900-907.
• Şen, M. (2013). İngilizce öğretiminde akıllı tahta kullanımının ilkokul öğrencilerinin başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Şengül, M., & Türel, Y. K. (2019). Teaching Turkish as a Foreign Language with Interactive Whiteboards: A Case Study of Multilingual Learners. Technology, Knowledge and Learning, 24(1), 101-115.
• Tataroğlu, B. (2009). Matematik öğretiminde akıllı tahta kullanımının 10. sınıf öğrencilerinin akademik başarıları, matematik dersine karşı tutumları ve öz- yeterlik düzeylerine etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tayfa,H.(2018).Etkileşimli tahtanın Türkçe dersinde kullanımının ortaokul öğrencilerinin akademik başarı ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kütahya: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü..
• Tekin, Y. (2013). Fizik eğitiminde akıllı tahta kullanımının öğrencilerin fizik başarılarına ve fiziğe karşı tutumlarına etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tercan, İ. (2012). Akıllı tahta kullanımının öğrencilerin fen ve teknoloji dersi başarı, tutum ve motivasyonuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Thalheimer, W., & Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research articles: A simplified methodology. 20.12.2018 tarihinde http://worklearning. com/effect_sizes.htm sitesinden alınmıştır.
• Tiryaki, A. (2014). 6. Sınıf kuvvet ve hareket ünitesinde akıllı tahta kullanımının öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tüfekçi, N. (2019). Akıllı tahta kullanımının öğrencilerin fen başarısı-tutumu üzerine etkileri ve akıllı tahtaya yönelik tutumlarının belirlenmesi: 7. sınıf insan ve çevre ünitesi örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Uzun, N. (2013). Dinamik geometri yazılımlarının bilgisayar destekli öğretim ve akıllı tahta ile zenginleştirilmiş öğrenme ortamlarında kullanımının öğrencilerin akademik başarısına, uzamsal görselleştirme becerisine ve uzamsal düşünme becerisine ilişkin tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Wood, R., & Ashfield, J. (2008). The use of the interactive whiteboard for creative teaching and learning in literacy and mathematics: a case study. British journal of educational technology, 39(1), 84-96.
• Yağçı, U.(2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinde insan figürü çizimi eğitiminin akıllı tahta destekli eğitim ile uygulanmasının başarı ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yildiz, C., & Tufekci, A. (2012). A study on the smart board usability in-classroom applications. Journal of Engineering and Natural Sciencies, Sigma, 30, 381- 391.
• Yorgancı, S. & Terzioğlu, Ö. (2013). Matematik öğretiminde akıllı tahta kullanımının başarıya ve matematiğe karşı tutuma etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 919-930.
• Zengin, F.K., Kırılmazkaya, G. & Keçeci, G. (2012). Akıllı tahta kullanımının fen ve teknoloji dersindeki başarı ve tutuma etkisi. Education Sciences, 7(2), 526-537.