TÜRKİYE’DE YAŞLILARA YÖNELİK HİZMETLERİN YERİNDE YAŞLANMA YAKLAŞIMIYLA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 53, 963 - 977, 22.12.2021

Ömer Faruk Bilgin , Betül Tamkoç , Özge Aydoğdu

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.702917

Cited By: 6

Öz

Doğum oranlarının azalması ve doğuşta beklenen yaşam süresinin uzaması ile dünya nüfusu hızla yaşlanmaktadır. Bu durum toplumları ekonomik, sosyal ve kültürel birçok açıdan etkilemektedir. Yaşlı nüfusa yönelik hizmet ve politikaların geliştirilmemesi durumunda gelecek yıllarda birçok ülkenin artan yaşlı nüfus için bakım ve sosyal koruma sistemleri, emekli aylıkları, sağlık sistemleri vb. konularda sorunlar ile baş etmek durumunda kalacağı öngörülmektedir. Türkiye de hızla yaşlanmakta ve yaşlı oranı giderek artmaktadır. Bu durum politika yapıcıların maliyetleri azaltacak aynı zamanda aktif, sağlıklı ve yerinde yaşlanmayı sağlayacak sosyal politikalar geliştirmesini gerektirmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de yaşlılara yönelik hizmetlerin yerinde yaşlanma yaklaşımıyla değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda öncelikle yerinde yaşlanma kavramı açıklanmış daha sonra Türkiye’de yaşlılara sunulan hizmetlere ilişkin bilgiler verilmiş ve yerinde yaşlanmayı sağlamaya yönelik çıkarımlarda bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, bakım ihtiyacı, yerinde yaşlanma

EVALUATION OF THE ELDERLY SERVICES IN TURKEY BY AGING IN PLACE APPROACH

Öz

The world population is aging rapidly with the decrease in birth rates and the increase of life expectancy at birth. This situation affects societies in many economic, social and cultural aspects. If services and policies for the elderly population are not developed, in the coming years, It is foreseen that many countries will face problems such as care and social protection systems, pensions, health systems for the increasing elderly population. Turkey is aging rapidly and the proportion of the elderly is increasing. This situation requires policy makers to develop social policies that will reduce costs and ensure active, healthy and aging in place. In this study, it is aimed to evaluate the services for the elderly in Turkey with the aging-in-place approach. In this context, first of all, the concept of aging in place was explained, then information about the services offered to the elderly in Turkey was given and inferences were made to ensure aging in place.

Anahtar Kelimeler

Aging, aging in place, services for the elderly

Kaynakça

• Ahn, M., Kwon, H. J., & Kang, J. (2017). Supporting Aging-in-Place Well: Findings From a Cluster Analysis of the Reasons for Aging-in-Place and Perceptions of Well-Being. Journal of Applied Gerontology, 39(1), 3-15.
• Aközer, M., Nuhrat, C., ve Say, Ş. (2011). Türkiye'de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler Araştırması. Aile ve Toplum, 7(27), 103-128.
• Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve Huzurevi. Aile ve Toplum, 5(20), 25-32.
• Artan, T., & Irmak, H. S. (2018). Huzurevindeki Yaşlıların Huzurevinde Yaşlanmaya İlişkin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi: İstanbul Bahçelievler, Zeytinburnu ve Sultangazi Huzurevi Örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 51-70.
• Burton, E., Mitchell, L., & Chris, B. (2011). Good places for ageing in place: development of objective built environment measures for investigating links with older people’s wellbeing. Public Health, 11(1), 2-13.
• Chui, E. (2008). Ageing in Place in Hong Kong-Challenges and Opportunities in a Capitalist Chinese City. Ageing International, 32(3): 167-182.
• Dishman, E. (2004). Inventing Wellness Systems For Ageing in Place. Computer, 37(5), 34-41.
• Dörter, S. S. (2014). Huzurevinde ya da Yerinde Yaşlanmayı Tercih Eden Yaşlı Bireylerde Yaşadıkları Çevre ile Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi.
• Erdem, M. (2005). Yaşlıya Bakım Verme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 101-106.
• Erikson, E. (1980). Identity and Life Cycle. New York: W.W. Norton&Company Inc.
• EYHGM Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni. (2021, Nisan). Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. İstataistik Bülteni. Ankara.
• Güngör, G., Güler, N., Kocataş, S., & Akgül, N. (2009). Yaşlıların Sağlık Bakım Gereksinimleri. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 31(4), 367-373.
• Gürer, A., Çırpan, F. K., & Özlen, N. A. (2019). Yaşlı Bakım Hizmetleri. Journal of Health Services and Education, 3(2), 1-6.
• Hwang, E., Cummings, L., Sixsmith, A., & Sixsmith, J. (2011). Impacts of Home Modifications on Aging-in-Place. Journal of Housing for the Elderly,25(3), 246-257.
• İlgar, L., & Şengül, İ. (2007). Yaşlılık Dönemi ve Yaşlının Gelişim Görevleri . Hasan Ali Yücel Eğitim Faküültesi Dergisi, 4(1), 147-156.
• Kaçan Softa, H. (2015). Evde ve Huzurevinde Kalan Yaşlıların Fizyolojik, Psikolojik ve Sosyal Yönden İncelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 63-76.
• Kalınkara, V., Arpacı, F. & Denizli, Ç. (2013). Yerinde Yaşlanma. VII.Ulusal Yaşlılık Kongresi, 54-60. Karabük.
• Kalınkara, V., & Kapıkıran, Ş. (2017). Yeride Yaşlanma Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 10(2), 54-66.
• Kinsella, K. & He, W. (2009). An Ageing World 2008: International Population Reports. National Institutes of Health.
• Koşar, N. G. (1996). Sosyal Hizmetlerde Yaşlı Refahı Alanı. Ankara: Şafak Matbaacılık.
• Kurtkapan, H. (2018). Aktif Yaşlılık ve Yerel Yönetim Uygulamaları: İstanbul Örneği. Senex: Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 2(2), 38-52.
• Means, R. (2007). Safe as Houses? Ageing in Place and Vulnerable Older People in the UK. Social Policy & Administration, 41(1), 65-85.
• Müftüler, H. G. (2018). İstanbul’da Yaşlılık ve Yaşlılığın Yapısal Değişimi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 58-80.
• Öğüt, S., Öğüt Düzen , K., & Polat , M. (2017). Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlıların Yerinde Yaşlanma Konusundaki Duygu ve Düşünceleri. Manisa CBU Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi , 4(1), 522-526.
• Özdemir, O., Güzel Özdemir, P., Kadak, M. T., & Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik Gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 566-589.
• Özdemir Ocaklı, B. (2018). Yaşlılıkta Bireysel Yaşam. E. Özmete içinde, Yaşlılar İçin Sosyal Hizmet (s. 36-45). Ankara: Matsa Basımevi.
• Özmete, E. (2016). Yaşlı Bakımı İşinin Psiko-Sosyal Riski: Kurumsal Yaşlı Bakımında Çalışanların Stres Nedenlerinin, Tükenmişlik ve İş Tatmini Düzeylerinin Değerlendirilmesi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 243-264.
• Özyer, H. (2016). Yaşlılık Sorunu ve Bir Çözüm Olarak Huzurevi (Konya Dr. İsmail Işık Huzurevi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Parlak Demir, Y. (2017). Kendi Evinde Yaşayan ve Huzurevinde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Günlük Yaşam Aktivitelerinin, Depresyon Düzeylerinin ve Sosyal İzolasyon Durumlarının Karşılaştırılması. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 16(1), 19-27.
• Savaş, S. (2010). Avrupada ve Dünyada Gündüz Bakım Evleri. 3. Akademik Geriatri Kongresi, 132-136.
• Sixsmith, A., & Sixsmith, J. (2008). Ageing in Place in the United Kingdom. Ageing International, 32 (3), 219–235.
• Şahin, E. M., & Yalçın, B. M. (2003). Huzurevinde veya Kendi Evlerinde Yaşayan Yaşlılarda Depresyon Sıklıklarının Karşılaştırılması. Geriatri, 6(1), 10-13.
• Şenol, D., & Erdem, S. (2017). Yaşlılık ve Yaşlı Kadınlarda Huzurevi Algısı. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 31-50.
• Taşdelen, M., & Ateş, M. (2012). Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(3), 22-29.
• TÜİK. (2018, Şubat 21). Nüfus Projeksiyonları, 2018-2080. Aralık 1, 2019 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567 adresinden alındı.
• TÜİK. (2021, Mart 18). İstatistiklerle Yaşlılar 2020. Haber Bülteni: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227 adresinden alındı.
• United Nations Department of Economic and Social Affairs. (2019). World Population Prospects 2019. New York.
• United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2020). World Population Ageing 2020 Highlights: Living Arrangements of Older Persons (ST/ESA/SER.A/451).
• Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği. (2014,). Resmi Gazete.
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/03/20140304-3.htm adresinden alındı.
• Van Hoof , J., Kort, H., Rutten, P., & Duijnstee, M. (2011). Ageing in Place with the use of ambient intelligtence technology: Perspevtives of older users . International Journal of Medical Informatics, 80(5), 310-331.
• World Health Organization. (2015). World Report on Ageing and Health. Luxembourg.
• YADES Projesi Uygulama Usul ve Esasları. (2019). Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. 12 3, 2019 tarihinde https://ailevecalisma.gov.tr/media/6669/2019_yades_uu_esaslari_d-14052019.pdf adresinden alındı.
• Yılmaz, M., Sametoğlu, F., Akmeşe, G., Tak, A., Yağbasan, B., Gökçay, S., Erdem, S. (2010). Sağlık Hizmetinin Alternatif Bir Sunum Şekli Olarak Evde Hasta Bakımı. İstanbul Tıp Dergisi, 11, 125-132.