Üniversite Öğrencilerinin Yas Sürecindeki Dini Yaklaşımları Üzerine Nitel Bir Çalışma

Year 2017, , 203 - 223, 15.08.2017

Elif Kara

https://doi.org/10.12738/spc.2017.2.0029

Cited By: 6

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin yakınlarının ölümleri sonrasında yaşadıkları yas sürecini dini yaklaşımları bağlamında incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Muş Alparslan Üniversitesindeki üç farklı fakülteden (Eğitim, Fen-Edebiyat ve İlahiyat) ölçüt örnekleme yoluyla belirlenen 15 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışma fenomenoloji desenindedir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma sonunda elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Buna göre ilk olarak, öğrencilerin kayıplarının yakınlığına göre duygu ve davranışlarının değiştiği, özellikle de anne-baba-kardeş gibi daha yakın kayıplarda isyan ve öfke gibi olumsuz duyguların baskın olduğu sonucuna varılmıştır. İkinci olarak ise araştırmaya katılan öğrenciler Allah’a inanç, ölüm ve ötesine inanç, cennete inanç gibi temel inançlara sahip olmakla birlikte, kayba uyum ve yaşamı yeniden düzenlemekte manevi desteğe ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Bu çalışma neticesinde öğrencilerin yas süreçlerine yönelik “manevi bakım/danışmanlık” geliştirilmesi ve uygulanmasının gerekliliği tartışılmıştır.

Keywords

Kayıp, Sevilen birinin kaybı, Yas, Matem, Dini başa çıkma, Manevi bakım

A Qualitative Research on University Students’ Religious Approaches during the Grieving Process

Abstract

The main objective of this research is to examine university students’ grieving process after the death of a relative in the context of their religious approaches. The working group of the study is composed of 15 participants who were determined from the Education, Science-Literature and Theology Faculties of Muş Alparslan University using the criterion sampling method. The study has a phenomenological design. A semi-structured interview form has been used as the data collection tool. Data obtained from the interviews have been subjected to content analysis. Accordingly, students’ emotions and behaviors are first concluded to change as a result of their closeness to the relative lost; in the case of losing a closer relative, such as a mother, father, or sibling, negative feelings like anger and rebellion are more dominant. Secondly, although students believe in God, life after death, and heaven, they have been determined to need spiritual support when adapting to loss and rearranging their life. In the study’s results, the necessity for developing and implementing spiritual care and counseling is discussed.

Keywords

Loss, Loss of a loved one, Grief, Mourning, Religious coping, Spiritual care

References

• Ayten, A. (2012). Tanrıya sığınmak: Dini başa çıkma üzerine psiko-sosyal bir araştırma [Refuge in God: A psycho-social research on religious coping]. İstanbul, Turkey : İz yayıncılık. Balk, D. E. (2008). Grieving: 22 to 30 percent of all college students [Special Issue]. New Directions for Student Services, 121, 5–14. http:dx.doi.org/10.1002/ss.262 Balk, D. E. (2010). Death, bereavement and college students: A descriptive analysis. Mortality, 2(3), 207-220. Balk, D. E. (2011). Helping the bereaved college student. New York, NY: Springer Publishing Company. Bjorck, J. P., & Thurman, J. W. (2007). Negative life events, patterns of positive and negative religious coping, and psychological functioning. Journal for the scientific study of religion. 46(2), 159–167. http:dx.doi.org/10.1111/j.1468-5906.2007.00348.x Bogdan, R., & Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Boston, MA: Allyn and Bacon. Burke, L. A., & Neimeyer R. A. (2014). Spiritual distress in bereavement: Evolution of a research program. Religions, 5(4), 1087-1115. http:dx.doi.org/10.3390/rel5041087 Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Ankara, Turkey: Pegem Net. Corr, C. A. (1999). Enhancing the concept of disenfranchised grief. OMEGA - Journal of Death and Dying, 38(1), 1–20. Ekşi, H. (2001). Başa çıkma, dini başa çıkma ve ruh sağlığı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma: Eğitim, ilahiyat ve mühendislik fakültesi öğrencilerinin karşılaştırılması [An exploration of the relationship between coping, religious coping and mental health. The comparison of the students of faculties of education, divinity and engineering] (Doctoral Thesis, Uludağ Üniversity Social sciences Institute). Retrieved from file:///C:/Users/h.d/Downloads/108983.pdf Ekşi, H., Kaya, Ç., & Çiftçi, M. (2016). Maneviyat ve psikolojik danışma [Spiritually and psychological counseling]. In H. Ekşi & Ç. Kaya (Eds.), Manevi yönelimli psikoterapi ve psikolojik danışma [Spiritually oriented psychotherapy and psychological counseling] (pp. 13–28). İstanbul, Turkey: Kaknüs Yayınları. El-İsfahani, R. (2012). Müfredat: Kuran kavramları sözlüğü [Curriculum: A glossary of Quranic concepts] (A. Güneş & M. Yolcu, Trans. 3rd. ed.). İstanbul, Turkey: Çıra Yayıncılık. Retrieved from https://archive.org/details/MufredatRagipElIsfahani Fajgenbaum, D. (2007). College student bereavement: Unversity responses, programs and policies, and recommendations for ımprovement (Honors thesis, School of Nursing and Health Studies, Georgetown University, Washington, DC.). Retrieved from https://repository.library. georgetown.edu/bitstream/handle/10822/550863/etd_david_fajgenbaum.pdf Frantz, T. T., Trolley, B. C., & Johil, M. P. (1996). Religious aspects of bereavement. Pastoral Psychology, 44(3), 151-162. Genç, A., & Aydın, C. (2015). Uzun süren yas döneminde bütünleyici psikolojik danışma uygulaması: Bir olgu sunumu [Integrative counseling practice in a long-term grief: A case report]. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 33, 491–501. Gillies, J. & Neimeyer, R. A. (2006). Loss, grief, and the search for significance: Toward a model of meaning reconstruction in bereavement. Journal of Constructivist Psychology, 19(1), 31-65. Gizir, C. A. (2006). Bir kayıp sonrasında zorluklar yaşayan üniversite öğrencilerine yönelik bir yas danışmanlığı modeli [A model for bereavement counseling for university students experiencing difficulties after a loss]. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 2(2). Retrieved from http://dergipark.ulakbim.gov.tr/mersinefd/article/view/5000002949 Hardison, H. G., Neimeyer, R. A., & Lichstein, K. L. (2005). Insomnia and complicated grief symptoms in bereaved college students. Behavioral Sleep Medicine, 3, 99–111. Hökelekli, H. (2015). Gençlik, din ve değerler psikolojisi [The psychology of youth, religion, and values]. İstanbul, Turkey: Değerler Eğitim Merkezi. Işık, Z. (2016). Bebek kaybı yaşayan ailelere yas sürecinde manevi danışmanlık neden gerekli [Why is spiritual counseling necessary for those who have lost baby]? In A. Ayten, M. Koç, & N. Tınaz (Eds.), Manevi danışmanlık ve rehberlik teori ve uygulama alanları [Spiritual counseling and guidance theory and application areas] (41-65). İstanbul, Turkey: Dem Yay. Kara, E. (2016a, November). Engelli ailelerinin yaşadıkları kayıp duygusuyla başa çıkmalarına yönelik manevi danışmanlık: Yas danışmanlığı [Spiritual counseling to help disabled families deal with the loss they experience: Grief counseling]. Paper presented at the First International Disability and Religion Symposium, İstanbul, Turkey. Kara, E. (2016b). Yas süreci ve dini danışmanlık [The grieving process and religious counseling] [Special Issue]. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 251-270. Koç, M. (2012). Manevî-[psikolojik] danışmanlık ile ilgili batı’da yapılan bilimsel çalışmaların tarihi ve literatürü (1902-2010) üzerine bir araştırma [A survey on the history and literature of scientific studies in the west (1902-2010) on spiritual (psychological) counseling]. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(2), 239-276. Kübler-Ross, E. (1997/1969). Ölüm ve ölmek üzerine [On death and dying] (B. Büyükkal, Trans.). İstanbul, Turkey: Boyner Holding Yayınları. Lord, B. D., & Gramling, S. E. (2014). Patterns of religious coping among bereaved college students. Journal of Religion and Health, 53(1), 157–177. Matthews, L., & Marwit, S. (2004). Complicated grief and the trend toward cognitive behavioral therapy. Death Studies, 28, 849-863. Neimeyer, R. A. (2004). Fostering post traumatic growth: A narrative contribution. Psychological Inquiry, 15, 53–59. Neimeyer, R. A., & Anderson, A. (2002). Meaning reconstruction theory. In N. Thompson (Ed.), Loss and grief: A guide for human service practitioners (pp. 45–64). New York, NY: Palgrave. Neimeyer, R. A., Laurie, A., Mehta, T., Hardison, H., & Currier, J. M. (2008). Lessons of loss: Meaning-making in bereaved college students [Special Issue]. New Directions for Student Services: Assisting Bereaved College Students. 121, 27–39. http:/dx.doi.org/10.1002/ss.264 Ok, Ü. (2014). Dini danışmanlık: Tanımı ve tarihi [Religious counseling: Definition and history]. In N. Altaş & M. Köylü (Eds.), Dini danışmanlık ve din hizmetleri [Religious counseling and religious services] (pp. 34-54). İstanbul, Turkey: Ensar Neşriyat. Özdoğan, Ö. (2005). Din psikolojisi ve manevi değerler. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(15). 159–180. Özdoğan, Ö. (2006). İnsanı anlamaya yönelik bir yaklaşım pastoral psikoloji [An approach to human understanding: Pastoral psychology]. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 127-141. Pargament, K. I. (1997). The psychology of religion and coping: Theory, research, practice. New York, NY: Guilford Press. Pargament, K. I. (2002). The bitter and the sweet: An evaluation of the costs and benefits of religiousness. Psychological Inquiry, 13, 168–181. Pargament, K. I., Ishler, K., Dubow, E., Stanik, P., Rouiller, R., & Crowe, P. (1994). Methods of religious coping with the Gulf war: Cross-sectional and longitudinal analyses. Journal for the Scientific Study of Religion, 33, 347–361. Pargament, K. I., Koenig, H. G., & Perez, L. M. (2000). The many methods of religious coping: Development and initial validation of the RCOPE. Journal of Clinical Psychology, 56(4), 519–543. Park, C. L. (2005). Religion as a meaning-making framework in coping with life stress. Journal of Social Issues, 61, 707–729. Park, C. L., & Halifaxs, R. J. (2011). Religion and spirituality in adjusting to bereavement grief as burden, grief as gift. In Grief and bereavement in contemporary society (pp. 363-372). Abingdon, Oxonl: Routledge. Retrieved from https://pdfs.semanticscholar.org/c928/ba572e5b0d5f5f66de4cb424338bb1da3907.pdf Parkes, C. M. (1998). Coping with loss: Bereavement in adult life. British Medical Journal, 316 (7134), 856–859. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1112778/ Roberts, K. E. (2016). Grief and bereavement among college students (Master’s thesis Abilene Christian University). Retrieved from http://digitalcommons.acu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1010&context=etd Şenelmiş, H. (2006). Ankara Üniversitesi kriz merkezine başvuran yas olguları üzerine bir çalışma [Descriptive study on facts applied to psychiatric crisis intervention center of Ankara University]. (Master’s thesis, Ankara University, Ankara, Turkey) Toth, P. L., Stockton, R. & Browne, F. (2000). College student grief and loss. In J. H. Harvey & E. D. Miller (Eds.), Loss and trauma: General and close relationship perspectives (pp. 237-248). Philadelphia: Brunner-Routledge. Türnüklü, A., & Ünver, G. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel araştırma tekniği: Görüşme [Qualitative research technique that can be used effectively in educational science studies: The interniew]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24, 543-559. Tyson-Rawson, K. (1996). Relationship and heritage: Manifestations of ongoing attachment following father death. In D. Klass, P. R. Silverman, & S. Nickman (Eds.), Continuing bonds: New understandings of grief (pp. 125-145). Philadelphia, PA: Taylor & Francis. Ünver, G., Bümen, N. T., Başbay, M. (2010). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans derslerine öğretim elemanı bakışı: Ege Üniversitesi örneği [Secondary school area teacher’s thesis non-thesis master’s program teaching staff’s view: Ege University example]. Eğitim ve Bilim Dergisi, 155(35), 6377. Wadsworth, B. J. (2015). Piaget`nin duyuşsal ve bilişsel gelişim kuramı [Piaget’s theory of affective and cognitive development] (Z. Selçuk, Ed.). Ankara, Turkey: Pegem Akademi Yayıncılık. Worden, J. W. (2009). Grief counseling and grief therapy: A handbook for the mental health practitioner. Springer. Worden, J. W. (2001).Children and grief: When a parent dies. Guilford. Yaman, N. (2017). Yas sürecinde manevi danışmanlık ve rehberlik (MDR) [Spiritual counseling and guidance during mourning process (SCG)] In A. Ayten, (Ed.), Manevi danışmanlık ve rehberlik teori ve uygulama alanları [Spiritual counseling and guidance theory and application areas] İstanbul, Turkey: Dem Yay. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in the social sciences] (10th ed.). Ankara, Turkey. Pegem Yayıncılık. Zara, A. (2011). Kayıplar, yas tepkileri ve yas süreci [Losses, grief reactions and grief process]. İstanbul, Turkey: İmge Yayınları.