Merhamet Ölçeği Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması

Year 2022, , 464 - 480, 15.08.2022

Süheybe Sandıkçıoğlu , Rüştü Yeşil

https://doi.org/10.19126/suje.1130865

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilkokul çağındaki çocukların merhamet değerini tutum ve davranışlarına yansıtma düzeylerini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Araştırmanın örneklemini, Şanlıurfa ilinde görev yapan 300 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler tez çalışması amaçlı olarak hazırlanan taslak ölçek formu ile toplanmıştır. Veriler 47 maddeyi içeren taslak ölçek formu ile toplanmıştır. Elde edilen veri seti üzerinde önce KMO ve Barttlet testi analizleri yapılmıştır. Değerler incelenmiş ve geçerlik analizleri kapsamında yapı geçerliği ve ayırt edicilik analizi, güvenirlik analizi kapsamında ise iç tutarlılık incelemesi yapılmıştır. Yapılan analizler sonrasında tek faktör altında toplanan 28 maddelik bir ölçek yapısına ulaşılmıştır. Ölçeğe “Merhamet Ölçeği” adı verilmiştir. Ölçeğin KMO değeri 0,966; Bartlett Testi değerleri ise x2=5992,493 sd=46; p<0,001’dir. Ölçeğin geçerlik özelliği açımlayıcı faktör analizi ve ayırt edicilik analizi ile incelenmiştir. Ölçek maddelerinin faktör yükleri 0,597 ile 0,754 arasındadır. Açıklanan toplam varyans miktarı %54,821’dir. Madde toplam korelasyonu katsayıları pozitif ve p<,001 düzeyinde anlamlıdır. Ölçeğin güvenirlik incelemesi kapsamında ise iç tutarlılık incelemesi kapsamında Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmış ve 0,965 olarak belirlenmiştir. Elde edilen bu değerler alan yazında ifade edilen sınır değerler kapsamında değerlendirilmiş ve Merhamet Ölçeğinin, ilkokul öğrencilerinin merhamet düzeylerini belirlemede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

merhamet, değer, ilkokul, öğrenci, ölçek geliştirme

Compassion Scale Validity and Reliability Study

Abstract

The aim of this study is to develop a valid and reliable scale that can be used to determine the level of reflecting the value of compassion on the attitudes and behaviors of primary school children. The sample of the research consists of 300 classroom teachers working in Şanlıurfa. The data were collected with the draft scale form prepared for the thesis study. Data were collected with a draft scale form containing 47 items. First, KMO and Bartlet test analyzes were performed on the obtained data set . Values were examined and construct validity and distinctiveness analysis were performed within the scope of validity analysis, and internal consistency analysis was performed within the scope of reliability analysis. After the analysis, a scale structure consisting of 28 items gathered under a single factor was reached. The scale was named the “Compassion Scale”. The KMO value of the scale was 0.966; Bartlett Test values are x2=5992,493 sd =46; p<0.001. The validity of the scale was examined by exploratory factor analysis and distinctiveness analysis. The factor loads of the scale items are between 0.597 and 0.754. The total amount of variance explained is 54,821%. The item-total correlation coefficients were positive and significant at the p<0.001 level. Within the scope of the reliability examination of the scale, the Cronbach Alpha coefficient was calculated within the scope of the internal consistency examination and was determined as 0.965. These obtained values were evaluated within the scope of the limit values expressed in the literature, and it was concluded that the Compassion Scale is a valid and reliable scale that can be used to determine the compassion levels of primary school students.

Keywords

compassion, value, student, primary school, scale development

References

• Akbalık, H. (2015). Değerler eğitimi bağlamında Hacı Bektâş-ı Veli'nin eserlerinde yer alan eğitsel unsurlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü/Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı/Türkçe Eğitimi Bilim Dalı, Erzurum.
• Aktepe, V. (2015). Etkinlik temelli değer eğitiminin öğrencilerin yardımseverlik tutumlarına etkisi. Researcher: Social Science Studies, 2(3), 17-49.
• Aronfreed, J. (1968). Conduct and conscience. New York, NY: Academic.
• Aslanderen, M. ve Yeşil, R. (2019). Ahilik mesleki değerler eğitimi sürecinde denetim ve değerlendirme mekanizmasının incelenmesi. 1. Uluslararası Türk Halklarının Felsefi Mirası Sempozyumu Bildiriler Kitabı. 159-178.
• Avşaroğlu, S. (2019). Merhamet eğitimi programının üniversite öğrencilerinin merhametli olma düzeylerine etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi. 8(3): 2484-2500.
• Avşaroğlu, S. ve Güleş, E. (2018). Özel gereksinimli çocuğa sahip anne babaların yaşam doyumlarının öz-anlayış ve merhamet düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 27(1): 365- 376.
• Balcı, Ali (2015). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Bayırlı, H. (2020). Merhamet Değeri: Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri ve Etkinlik Örnekleri. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi. 9(2): 468-493.
• Bayrak, B. ve Akdemir, A. (2021). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Bakış Açısından Etik Değer Olarak Merhamet Kavramı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 10(1): 370-383.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Candemir, M. L. (2019). Engelli Çocuğa Sahip Olan ve Olmayan Ebeveynlerin Öz Anlayış, Kişilik ve Merhamet Özelliklerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No:548668).
• DeVellis, R.F. (2003). Scale development: Theory and application. California: Sage Publications.
• Dilmaç, B. (2007). Bir grup lisesi öğrencisine verilen değerlerin değerlerinin insani değer ile yanında sınanması Bir grup fen lisesi (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 211415).
• Doğan, S., Uğurlu, C. T. ve Çetinkaya, M. (2013). Öğretmenlerin Değerler Eğitimi Üzerine Görüşleri (Nitel Bir Çalışma). VI. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Eroğlu, A. (2008). Faktör analizi. Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ş. Kalaycı (Editör). (ss. 321-331). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Gülaçtı, F. ve Çiftçi, Z. (2018). Öğrencilerin Yaşam Doyumu, Memnuniyet ve Merhamet Düzeylerinin İncelenmesi. DOI: 10.14527/9786052412480.33.
• Heenan, J. (2007). A Case For Teaching Objective Values. 05.05.2022 tarihinde Teaching Values : http://www.teachingvalues.com adresinden alındı.
• Hökelekli, H. (2011). Gökyüzünden Yeryüzüne Yayılan Bir Değer: Merhamet Eğitimi, Diyanet Dergisi, 224: 13-17.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. 23. Baskı. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kıral, B. ve Başdağ, S. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Merhamete İlişkin Görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (11-14 Mayıs 2016). Doi: 10.24315/trkefd.366689.
• Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü’nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 300398).
• Malhotra, N.K. (1999). Marketing research: an applied orientation. 3rd Edition. New Jersey: Upper Saddle River Prentice Hall.
• Önder, M. (2011). Din ve temel değerler. Değerler Eğitimi Sempozyumu Bildirileri, 26-28 Ekim 2011, (164-165). Eskişehir: Osman Gazi Üniversitesi.
• Pallant, J. (2007). SPSS Survivalmanual: A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS. Sydney: Allen&Unwin, Sabon by Bookhouse.
• Pommier, E.A. (2011). The Compassion scale. Humanities and Social Sciences, 72, 1174.
• Salazar, L. R. (2015). Exploring the relationship between compassinon, closeness, trust, and social support in same-sex friendships. The Journal of Happiness ve Well-Being, 3(1), 15-29.
• Sayar, K. ve Manisalıgil, A. Merhamet Devrimi. İstanbul, Timaş Yayınları, 2016.
• Schopenhauer, A. (2007). Merhamet (Çev: Z. Kocatürk) İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü (MEM) (2022) (19.05.2022http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_09/10141326_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2020_2021.pdf adresinden alınmıştır.)
• Tarhan, N. (2015). Aile Okulu (21. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tarhan, N. (2017). Duyguların Psikolojisi ve Duygusal Zekâ. (21.Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tarkoçin, S. , Tekinşen Berktaş, D. & Uyanık Balat, G. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Sınıf İçi Etkinliklerde Çocuklarla Olan İletişimlerinde Kullandıkları Değerlerin İncelenmesi .Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi , 3 (2) , 37-49.
• Tekin, H. (2019). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Tozoğlu, E., Dursun, M., ve Güler, B. (2019). Eğitim fakültesi öğrencilerinin merhamet düzeylerinin spor ve farklı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 156-164.
• Turgut, F.T. ve Baykul, Y. (2012). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Wang, S., “A conceptual framework for integrating research related to the physiology of compassion and the wisdom of Buddhist teachings”, Compassion: Conceptualisations, research and use in psychotherapy, In P. Gilbert (Ed.), Routledge, London 2005, s. 75-120.
• Yazıcıoğlu, S. (2018). Kanadalı ve Türk Üniversite Öğrencilerinin öz anlayış, merhamet ve duygusal zekalarının karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi (Tez No: 531309).
• Yeşil, R. (2021). Tohum Sorun: Sorumluluk ve Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Yeşil, R., Kart, M. Ve Aslanderen, M. (2020). Ahilik ve Değer Eğitimi Modeli (ADEM). Konya: Çizgi Yayınevi.
• Yüksel, İ. ve Adıgüzel, A. (2012). Değer eğitiminde karikatür kullanımı: Toplumsal birlik, beraberlik ve dayanışma örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.2(3), 68- 80.