Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğası İnanışlarının Tespiti: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Year 2014, Volume: 4 Issue: 2, 38 - 56, 01.08.2014

İşıl Özcan Halil Turgut

https://doi.org/10.19126/suje.93713

Cited By: 5

Abstract

Bu çalışmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası inanışlarını belirlenemeye yönelik bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bunun için önce ilgili literatürün ve farklı kültürlerde geliştirilmiş ölçme araçlarının ışığında Türkçe düşünülerek bilimin doğasına yönelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Sonra da hem uzmanlardan görüş alınarak hem de bir dizi istatistiksel işlemle söz konusu ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. İlgili süreçte toplam 364 öğretmen adayının cevapları üzerinden yürütülen işlemler neticesinde geliştirilen ölçme aracının geçerli ve güvenilir sonuçlar üretebilecek yapıda olduğu görülmüştür. Ölçme aracının yapısal analizi sonucunda toplam 37 madde ile yedi farklı alt boyutta bilimin doğası inanışlarının sorgulanabileceği tespit edilmiştir. Söz konusu alt boyutlardan altısında ilgili literatürde yaygın olarak gündeme getirilen değişkenlere odaklanılmış ancak “bilimin kabulleri ve sınırları” biçiminde adlandırılan diğer alt boyutla ölçme sürecine önemli bir katkı yapılmıştır.

Keywords

Bilimin Doğası, Öğretmen Adayları, Ölçek Geliştirme

References

• Abd-El-Khalick, F. & Lederman, N.G.(2000). Improving Science Teachers' Conceptions of Nature of Science: A Critical Review of the Literature. International Journal of Science Education, 22(7), 66570
• Abd-El-Khalick, F.(2001). Embedding Nature of Science in Preservice Elementary Science Courses: Abandoning Scientism, But... Journal of Science Teacher Education, 12(3), 215–233.
• Aikenhead, G.S.& Ryan, A.G.(1992). The Development of a New Instrument: “Views on ScienceTechnology-Society” (VOSTS). Science Education, 76(5), 477-491.
• Akgül, A. & Çevik, O.(2003). İstatistiksel Analiz Teknikleri.Ankara: Emek Ofset Baskı.
• American Association for the Advancement of Science [AAAS](1990). Science for All Americans. New York: Oxford University Press.
• American Association for the Advancement of Science [AAAS](1993). Benchmarks for Science Literacy: A Project 2061 Report. New York: Oxford University Press.
• Balcı, A.(2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeleri (5. baskı). Ankara: Pegema Yayınevi. Brown, M., Luft, J., Roehring, G. & Kern, A.(2006). Beginning Science Teachers' Perspectives on the Nature of Science: The Development of a Nature of Science Rubric. The ASTE 2006 InternationalConference. Portland, Oregon.
• Büyüköztürk, Ş.(2010). Veri Analizi El Kitabı (11 Baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Can, B.(2008). İlköğretim Öğrencilerinin Bilimin Doğası İle İlgili Anlayışlarını Etkileyen Faktörler. Yayınlanmış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Chalmers, A.F.(1999). What Is This Thing Called Science? (3rd ed.). Buckingham: Open University Press. Craven, J.A., Hand, B. & Prain, V.(2002). Assessing Explicit and Tacit Conceptions of the NOS among Preservice Elementary Teachers. International Journal of Science Education, 24(8), 785-802.
• Çepni, S., Ayvacı, H.Ş. & Bacanak, A.(2006). Fen Eğitimine Yeni Bir Bakış: Fen Teknoloji-Toplum (3.Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çıttır, T.(2003). Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi El Sanatları Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Devam Ettikleri Öğretmenlik Programlarına İlişkin Tutumları İle Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çoban, G. Ü., Ergin, Ö. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Bilimsel Bilgiye Yönelik Görüşlerini Belirleme Ölçeği. İlköğretim Online, 7(3), 706-716.
• Dilworth, C.(2006). The .Metaphysics of Science: An Account of Modern Science in terms of Principles, Laws and Theories (2nd ed.). The Netherlands: Springer.
• Duschl, R.(1990). Restructuring Science Education. The Importance of Theories and Their Development. New York: Teachers College Press.
• Ergin, D.Y.(1995). Ölçeklerde Geçerlik ve Güvenirlik. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 125-148.
• Gauch, H.G.(2009). Science, Worldviews and Education. Science & Education, 18, 667–695.
• Hocaoğlu, D.(1996). Bilim ve İnanç/Îmân Üzerine Felsefî Bir İrdeleme. Köprü Dergisi, 53, 58-89.
• Karasar, N.(2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kuhn, T.(1970). Logic of Discovery or Psychology of Research? In I. Lakatos & A. Musgrave (Eds.), Criticism and The Growth of Knowledge (ss. 1–23). Cambridge: Cambridge University Press.
• Lederman, N. G.(1992). Students’ and Teachers’ Conceptions of the Nature of Science: A Review of the Research. Journal of Research in Science Teaching,29, 331-359.
• Lederman, N.G. (1998). The State of Science Education: Subject Matter without Content. Electronic Journal of Science Education, 3(2), 1-12.
• Lederman, N.G., Wade, P.D. & Bell, R.L.(1998). Assessing Understanding of the Nature of Science: A Historical Perspective. In W. F. McComas (Ed.), The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies (ss. 331–350). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Lederman, N.G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R.L. & Schwartz, R.(2002). Views of nature of science questionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners’ conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(6), 497–521.
• Lederman, N.G.(2007). Nature of Science: Past, Present, and Future. In S. K. Abell, N. G. Lederman (Eds.), Handbook of Research on ScienceEducation (ss. 831-879). London: Lawrence Erlbaum Associates.
• McComas, W.F.(1998). The Principal Elements of the Nature of Science: Dispeling the Myths. In W. F. McComas (Ed.), The Nature of Science in Science Education: Rationales and Strategies (ss. 53-70). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• McComas, W.F., Clough, M.P. & Almazroa, H.(1998). The Role And Character Of The Nature Of Science in Science Education.In W. F. McComas (Ed.), The Nature of Science in Science Education Rationales and Strategies (ss. 3-39). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Meichtry, Y.J.(1992). Influencing Student Understanding of the Nature of Science: Data From a Case of Curriculum Development. Journal of Reseach in Science Teaching, 29(4), 389-407.
• Munby, H.(1982). “What Is Scientific Thinking?” A Discussion Paper, Ottawa: Science Council of Canada.
• Murcia, K. & Schibeci, R.(1999). Primary Student Teachers' Conceptions of the Nature of Science. International Journal of Science Education, 21 (11), 1123-1140.
• Muşlu, G.(2008). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Bilimin Doğasını Sorgulama Düzeylerinin Tespiti Ve Çeşitli Etkinliklerle Geliştirilmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Palmquist, B. & Fınley, F.N.(1997). Preservice Teachers' Views of Nature of Science During a Postbaccalaureate Science Teaching Program. Journal of Research in Science Teaching, 34(6), 595-615.
• Popper, K.(1998). The Rationality of Science Revolutions. In J. A. Kourany (Ed.), Scientific Knowledge (ss. 286–300). Wadsworth, CA: Belmont.
• Rubba, P.A., & Andersen H.O.(1978). Development of an Instrument to Assess Secondary Students’ Understanding of the Nature of Scientific Knowledge. Science Education, 62, 449-458.
• Tavşancıl, E.(2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tezbaşaran, A.(1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Özyurt Matbaası.
• Tsai, C.(1999). The Progression Toward Constructivist Epistemological Views of Science: A Case Study of the STS Instruction of Taiwanese High School Female Students. International Journal of Science Education, 21(11), 1201-1222.
• Turgut, H.(2010). Assesing Preservice Science Teachers' Nature of Science Understandings: From Explicit to Tacit. XIV. IOSTE Symposium. Bled, Slovenia.
• Turgut, H.(2011). The Context of Demarcation in Nature of Science Teaching: The Case of Astrology, Science & Education, 20(5-6), 491-515.
• Yıldırım, C.(2007). Bilim Felsefesi (11. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi AŞ.