İlköğretim II. Kademe Öğrencileri İçin Çevre Okuryazarlığı Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Güvenirlik Çalışması

Melike Yavuz; Fatime Balkan Kıyıcı; Elif Atabek Yiğit

doi:10.19126/suje.42950

-

Year 2014, Volume: 4 Issue: 3, 39 - 52, 01.12.2014

Melike Yavuz , Fatime Balkan Kıyıcı , Elif Atabek Yiğit

https://doi.org/10.19126/suje.42950

Cited By: 9

Abstract

The purpose of the research is to develop a scale to determine secondary school students’ environmental literacy levels. The sample of the research was consisted of 377 students of six public secondaryschools. The study was done in 2010-2011 spring semester. The researchers first of all created an itempool that consists of 45 items. A draft form with 39 items was created after the necessary corrections hadbeen made based on the expert opinions. The results of the Explanatory Factor Analysis on a 20 item five- point Likert type scale showed that the instrument consists of two dimensions those attitude andbehaviour. Moreover reliability analysis of the instrument revealed Cronbach-Alpha coefficient of .84for the whole scale. Environmental literacy, Scale development, Secondary school students.* Sakarya Üniversitesi, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Doktora Öğrencisi** Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, fbalkan@sakarya.edu.tr*** Yrd. Doç. Dr., Sakarya Üniversitesi, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, eatabek@sakarya.edu.tr1. GİRİŞİnsanlar yaşama şekillerinden dolayı her zaman bulunduğu ortamı etkilemiş ve bu ortamdan etkilenmiştir. Bu yüzden çevre kavramından bahsedildiğinde ilk olarak insanların aklına içinde bulundukları ortam ve bu ortamayakın olan yerler gelmektedir. Oysa ki günümüz koşullarında; hızlı ilerleyen bilimsel çalışmalar ve insanoğlunun doğaya hükmetmeçabasıyla birlikte, çevre kavramı bu dar kalıptan çıkarak çok daha geniş anlamlara sahipolmuştur. Bu bağlamda Yücel ve Morgil (1998)’e göre çevre "bir canlı organizmayı veya bircanlı topluluğu yaşama süresince etkileyen hertürlü, biyotik ve abiyotik (sosyal, kültürel,tarihsel, iklimsel, fiziksel) faktörlerin tümü"olarak açıklanmıştır.Yapılan tanımdan yola çıkarak çevrenin tümcanlı varlıkların yaşamlarını etkileyen ve insanla etkileşim halinde olan bir unsur olduğusöylenebilir. Bu etkileşimler sırasında insanlar;doğaya hükmetmeye ve bulundukları çevreyikendi yaşantılarına göre düzenlemeye çalışmaları sonucunda çevre sorunlarıyla karşı karşıyakalmıştır. Özellikle 19. yy’da gerçekleşen sanayi devrimine bağlı olarak, hızlı nüfus artışı veendüstriyel alanda yer alan yenilikler ve gelişmeler sonucunda bireylerin çevreye olan gereksinimleri artmıştır. Dolayısıyla; bireylerinbu ihtiyaçları doğal dengenin bozulmasına yolaçarak birçok çevre sorununun ortaya çıkmasına neden olmuştur. (Kışoğlu, 2009; Selvi, 2007).Çevre sorunlarının sayısındaki hızlı artışa bağlıolarak uzmanlar çevre sorunlarıyla başa çıkmayollarını aramaya başlamıştır. Bunun üzerineçevreyle alakalı birçok konferans düzenlemiş,anlaşmalar yapılmış ve bildirge ve yasalarhazırlanmıştır (Güneş, 2001; Kiss ve Shelton,1991; Turan ve Güler, 2013; UNESCO, 1977).Bunlardan şüphesiz en önemlileri Stockholm’da düzenlenen Birinci Çevre Konferansıve Tiflis Bildirgesi’dir. Her ikisinde de üzerindedurulan konulardan bir tanesi çevre eğitimiolmuştur. Çevre sorunlarıyla başa çıkmanın eniyi yolunun çevreye duyarlı vatandaşlar yetiştirmek olduğunun farkına varılmıştır (BalkanKıyıcı, 2009; Kışoğlu, 2009).Her geçen gün artan çevre sorunlarını çözebilmek için teknoloji, yasa ve kanunlar tek başınayeterli değildir. Bilinçli, planlı ve kalıcı yaklaşımlar ortaya koyan eğitimde, temel çevresorunlarının çözümlenmesinde yer alan birbaşka önemli ve gerekli unsurdur. Çünkü;çevre eğitimi sayesinde bireyin çevresine karşıolumlu tutum ve değer yargıları geliştirilmesisağlanır (Erten, 2005). Sorunlarla başa çıkabilmenin ve sorunların çıkmasını engellemenin enkolay ve başarılı yolu eğitimden geçmektedir.Çevre sorunları hakkında gerekli duyarlılık vefarkındalık düzeyine ulaşılmasını sağlayançevre eğitimi ile; bireyler çevre sorunlarınıortadan kaldırmaya yönelik çözüm yollarıüretme ve çevreyle ilgili gerekli bilgi ve becerilere bağlı uygun davranış ve tutumları sergileme sürecine dahil edilmektedirler (UNESCO;1977).Ülkemizde de çevre eğitimine verilen önemTiflis Bildirgesi ile hız kazanmıştır. Çevre eğitiminin önem kazanmasıyla birlikte; çevresorunlarının önüne geçilmesinde etken roloynayan faktörün insanoğlu olduğu açık birşekilde ortadadır (Gündüz, 1998). Doğadabulunan bütün canlılar dengenin bozulmamasıiçin olumlu yönde katkılar sağlarken, maalesefki insanoğlu kendi çıkarları doğrultusundabilinçsizce çevre üzerinde yaptığı bazı değişikler ve bıraktığı olumsuz etkiler sonucundaçevreyi olumsuz etkilemektedir. Her yaştakibireyler için çevre eğitimi önemlidir, ancaközellikle çocuklar çevre eğitimi için çok önemlibir kitleyi oluşturur; çünkü onlar yarınlarınliderleri ve tüketicileridir (Braus ve Wood,1993). Ayrıca çocuklar eski nesillere göre yeniliklere daha açıktır ve yaratıcılık potansiyellerivardır, bu sayede çevreyi korumak için davranışlar kazanabilirler (Trudel, 1995). Bu davranışların bireylerde bir yaşam tarzına dönüşmesi açısından erken yaşta kazanılması son dereceönemlidir. Çünkü bireylerin okul öncesindekazandığı çevre bilgisi ve çevreye yönelik tutumları gelecek yıllarda var olacak çevreyekarşı davranış ve tutumlarına yol göstericiolacaktır (Smith, 2001). İşte bu yüzden çevreeğitiminin aile ortamından başlayarak; okulöncesi eğitimden, tüm örgün ve yaygın eğitimaşamalarında, ömür boyu süren bir eğitimdurumu haline getirilmesi çok önemlidir.2005 yılı öncesi ilköğretim programında çevreünitelerinin ağırlıklı olarak 4. ve 5. sınıf sosyalbilgiler ile 4, 6 ve 7. sınıf fen bilgisi derslerindeyoğunlaştığı görülmektedir. 2005 yılında MilliEğitim Bakanlığı’nın yapılandırmacı yaklaşımagöre yeni hazırladığı fen ve teknoloji öğretimprogramı ile birlikte; öğrencilere doğayı tanıtma ve bilim, teknoloji, toplum ve çevre arasındaki ilişkiyi anlatmaya çalışmak amaçlanmıştır.Böylelikle programda yer alan dört ana alandan birisi insan ve çevre ile ilgili olarak uygulamaya konulmuştur (Alım, 2006). 2013 fenbilimleri programında ise; çevreye yönelikkonulara 3. Sınıftan itibaren her sınıf düzeyindeyer verilmiştir. 2005 programından farklı olarakbu programda kaynakların tasarruflu kullanımıve geri dönüşüm ile ilgili kazanım sayısı artırılmıştır (Özata Yücel ve Özkan, 2013). Düzenlenen çevre programlarıyla amaçlanan; okulöncesi eğitimden başlayarak bireyin yaşamboyu uygulayacağı davranışları ve bilinci kazandırmaktır. Bu sayede kişi, çevresel sorunlarının farkına vararak bu problemi çözebilecekçözüm yolları üretir ve temiz ve sağlıklı birçevrenin hayatın kalitesi ve niteliğini artıracağının farkına varır (Soran, Morgil, Yücel, Atavve Işık, 2000). Bu da ancak çevre konusundabilgi ve farkındalığa sahip, duyarlı bireylerolan çevre okuryazarı bireyler yetiştirmeklemümkündür.Çevre okuryazarlığı, bireyin çevre ile ilgiliyaşam boyu öğrendiği bilgileri davranışa dönüştürebilme yeteneğidir (Roth, 1992). Bubağlamda; çevreyle ilgili bilinçli davranışasahip olan çevre okuryazarlığı yüksek bireylerin yetiştirilmesi çevre eğitimi ile hedeflenmektedir (Kışoğlu, Gürbüz, Sülün, Alaş ve Erkol;2010). Günümüzde çevre sorunlarının ve bunların insanlara doğrudan ve dolaylı etkileri gözönünde bulundurulduğunda bireylerde çevreokuryazarlığı kapsamında olumlu tutum vedavranışların geliştirilmesi önem kazanmıştır.Fakat bireylerin sahip oldukları olumlu ya daolumsuz tutumlar onların davranışlarına herzaman yansımayabilir bu da bireylerin tutumlarını belirleyip davranışa dönüştürebilmekiçin araştırmaların yürütülmesi gereğini ortayaçıkarmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma kapsamında da tutum ve davranış alt boyutları gözönünde bulundurulmuştur.Çevre sorunlarının başlıca sebepleri arasındainsanların çevre konusunda yeterli bilgiyesahip olmaması, buna bağlı olarak da olumsuztutum ve davranışlar geliştirdiği göz önünealındığında, çevre okuryazarı bireyler yetiştirmenin çevre sorunlarını çözme ve önlemedeçok önemli bir faktör olduğu söylenebilir. Busebepten bireylerin okuryazarlık durumlarınıntespit edilmesi, okuryazar bireylerin yetiştirilmesi ve bunun önündeki engellerin tespit edilerek önlemlerin alınması yaşanılabilir bir çevreiçin önemli bir zorunluluktur. Ancak bu konuile ilgili literatür incelendiğinde; literatürde yeralan ölçeklerin ve yapılan çalışmaların dahaçok üniversite öğrencilerinin okuryazarlıkdüzeylerini tespit etmeye yönelik olduğu söylenebilir (Kibert, 2000; Sevinç, Balkan Kıyıcı,Altaş ve Altınöz, 2010; Ökesli, 2008). Çevreyekarşı duyarlı bireylerin yetiştirilmesinde “Ağaçyaşken eğilir” mantığıyla hareket edilmesi, bu

Keywords

References

Alım, M. (2006). Avrupa birliği üyelik süresince Türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 599-616.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ( Baskı). Sakarya:Sakarya Yayıncılık.
Balkan Kıyıcı, F. (2009). Çevre eğitimi. V. Sevinç (Editör), Eğitim fakülteleri için genel çevre bilimi, s. 1751 Ankara:Maya Akademi.
Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456.
Bentler, P.M. ve Bonett, D.G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606.
Berberoglu, G. ve Tosunoglu, C. (1995). Exploratory and confirmatory factor analyses of an environmental attitude scale (EAS) for Turkish university students. The Journal of Environmental Education, 26(3), 40-43.
Bradley, J. C., Waliczek, T. M. ve Zajicek, J. M. (1999). Relationship between environmental knowledge and environmental attitude of high school students. The Journal of Environmental Education, 30(3), 17Braus, J. A. ve Wood, D. (1993). Environmental education in schools : Creating a program that works!. Washington DC: Peace Corps.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. (First Edition). NY: Guilford Publications, Inc.
Bülbül, Y. (2007). Ortaöğretim çevre ve insan dersinde işbirlikli öğrenme yönteminin çevreye yönelik tutumlara ve erişiye etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
DeChano, L. M. (2006). A multi-country examination of the relationship between environmental knowledge and attitudes. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(1), Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91–100.
Gayford, C. (2002). Controversial environmental issues: a case study for the professional development of science teachers. International Journal of Science Education, 24(11), 1191-1200.
Gündüz, T. (1998). Çevre sorunları . Ankara: Gazi Kitabevi.
Güneş, Ş. (2001). Karadeniz’de çevresel iş birliği, 1992 Bükreş Sözleşmesi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 28(3-4), 311-3
Hu, L.T. ve Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
İbiş, S. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarının küresel ve ulusal çevre sorunları hakkındaki görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36.
Kaplowitz, M. D. ve Levine, R. (2005). How environmental knowledge measures up at a big ten university. Environmental Education Research, 11(2), 143-160.
Karatekin, K. ve Aksoy, B. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Examination of Teacher Candidates of Social Studıes’ Environmental Literacy Level in Terms of Various Variables). Literature And History Of Turkish Or Turkic, 7(1), 1423-1438.
Kışoğlu, M. (2009). Öğrenci merkezli öğretimin öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığı düzeyine etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Kışoğlu, M., Gürbüz, H., Sülün, A., Alaş, A. ve Erkol, M. (2010). Çevre okuryazarlığı ve çevre okuryazarlığı ile ilgili türkiye’de yapılan çalışmaların değerlendirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 772-791.
Kibert, N. C. (2000). An analysis of the correlations between the attitude, behavior, and knowledge components of environmental literacy in undergraduate university students. Unpublished Master Thesis, The Graduate School Of The Unıversıty Of Florıda, Unıversıty Of Florida.
Kiss, A. C. ve Shelton, D. (1991). International Environmental Law (p. 107). New York: Transnational Publishers.
Kline, P. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. Thousand Oaks (CA):Sage Publications.
Kline, R. B. (2005). Principles an Practice of Structural Equation Modeling. (Second Edition). NY: Guilford Publications, Inc.
Koç, H. ve Karatekin, K. (2013). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 139-174.
Marsh, H.W., Hau, K.T., Artelt, C., Baumert, J. ve Peschar, J.L. (2006). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360.
Owens, S. (2000). 'Engaging the public': information and deliberation in environmental policy. Environment and planning A, 32(7), 1141-1148.
Ökesli, T. F. (2008). Relationship between primary school students’ environmental literacy and selected variables in bodrum. Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
Özata Yücel, E. ve Özkan, M. (2013). 2013 fen bilimleri programının 2005 fen ve teknoloji programıyla çevre konuları açısından karşılaştırılması, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 2372
Özsoy, S. (2010). Effects of eco-school applıcatıon on elementary school students’ envıronmental lıteracy levels. Unpublished Dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
Öztürk, G. (2009). Investigating pre-service teacher’s environmental literacy through their epistemological beliefs. Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University , Ankara.
Pe'er, S., Goldman, D. ve Yavetz, B. (2007). Environmental literacy in teacher training: attitudes, knowledge, and environmental behavior of beginning students. The Journal of Environmental Education, 39(1), 45-59.
Roth, C.E. (1992). Environmental Literacy: Its Roots, Evolution and Directions in the1990s. Columbus, OH: ERIC/CSMEE Publications. (ERIC Number: ED348235).
Selvi, M. (2007). Biyoloji öğretmeni adaylarının çevre kavramları ile ilgili algılamalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Sevinç,V., Balkan Kıyıcı, F., Altaş, S.S. ve Altınöz, N. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, International Conferance New Horizons in Education, KKTC. Smith, A. (2001). Early childhood- A Wonderful time for science learning. Australian Primary & Junior Journal, 17(2), 52–55.
Soran, H., Morgil, İ., Yücel, S., Atav, E. ve Işık, S. (2000). Biyoloji öğrencilerinin çevre konularına olan ilgilerinin araştırılması ve kimya öğrencileri ile karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 128–139.
Teksöz, G., Şahin, E. ve Tekpınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 307-320.
Timur S. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Timur, S. ve Yılmaz, M. (2013). Çevre Davranış Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 317-333.
Trudel, M. (1995). IUCN in environmental education in western Africa and the Sahel. J. Palmer, W. Goldstein, & A. Curnow (Eds.), Planning education to care for the earth p.74-83. Gland, Switzerland and Cambridge, UK:IUCN Publications.
Tuncer, G., Tekkaya, C., Sungur, S., Cakiroglu, J., Ertepinar, H. ve Kaplowitz, M. (2009). Assessing preservice teachers’ environmental literacy in Turkey as a mean to develop teacher education programs. International Journal of Educational Development, 29(4), 426-436.
Turan, A. ve Güler, M. (2013, Eylül). Türkiye’de Sürdürülebilir Çevre Politikaları: İklim Değişikliği Örneği. Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes, St. Petersburg-Russia.
UNESCO (1977). The Tbilisi Declaration: Final report intergovernmental conference on environmental education. Organized by UNESCO in corporation with UNEP, Tbilisi.
Yücel, S. A. ve Morgil F. İ. (1998). Yüksek öğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.

İlköğretim II. Kademe Öğrencileri İçin Çevre Okuryazarlığı Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Güvenirlik Çalışması

Year 2014, Volume: 4 Issue: 3, 39 - 52, 01.12.2014

Melike Yavuz , Fatime Balkan Kıyıcı , Elif Atabek Yiğit

https://doi.org/10.19126/suje.42950

Cited By: 9

Abstract

Bu araştırmada ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin çevre okuryazarlıklarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; 2010 - 2011 bahar yarıyılında 6 farklı ilköğretim okulunun ikinci kademesinde öğrenim gören toplam 377 öğrenci oluşturmaktadır. İlk olarak araştırmacılar tarafından 45 soruluk bir madde havuzu oluşturulmuştur. Uzman görüşleri alınarak gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra 39 maddeden oluşan bir deneme formu elde edilmiştir. Bu formun uygulanmasının ardından yapılan açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre iki boyuttan (davranış ve tutum) oluşan 20 maddelik 5’li Likert tipi ölçek elde edilmiştir. Hazırlanan ölçeğin güvenirlilik çalışması sonucunda tüm ölçek için Cronbach Alpha katsayısı. 84 olarak bulunmuştur.

Keywords

Çevre okuryazarlığı, Ölçek geliştirme, İlköğretim öğrencileri.

References

Alım, M. (2006). Avrupa birliği üyelik süresince Türkiye’de çevre ve ilköğretimde çevre eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 599-616.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ( Baskı). Sakarya:Sakarya Yayıncılık.
Balkan Kıyıcı, F. (2009). Çevre eğitimi. V. Sevinç (Editör), Eğitim fakülteleri için genel çevre bilimi, s. 1751 Ankara:Maya Akademi.
Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456.
Bentler, P.M. ve Bonett, D.G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606.
Berberoglu, G. ve Tosunoglu, C. (1995). Exploratory and confirmatory factor analyses of an environmental attitude scale (EAS) for Turkish university students. The Journal of Environmental Education, 26(3), 40-43.
Bradley, J. C., Waliczek, T. M. ve Zajicek, J. M. (1999). Relationship between environmental knowledge and environmental attitude of high school students. The Journal of Environmental Education, 30(3), 17Braus, J. A. ve Wood, D. (1993). Environmental education in schools : Creating a program that works!. Washington DC: Peace Corps.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. (First Edition). NY: Guilford Publications, Inc.
Bülbül, Y. (2007). Ortaöğretim çevre ve insan dersinde işbirlikli öğrenme yönteminin çevreye yönelik tutumlara ve erişiye etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
DeChano, L. M. (2006). A multi-country examination of the relationship between environmental knowledge and attitudes. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(1), Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91–100.
Gayford, C. (2002). Controversial environmental issues: a case study for the professional development of science teachers. International Journal of Science Education, 24(11), 1191-1200.
Gündüz, T. (1998). Çevre sorunları . Ankara: Gazi Kitabevi.
Güneş, Ş. (2001). Karadeniz’de çevresel iş birliği, 1992 Bükreş Sözleşmesi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 28(3-4), 311-3
Hu, L.T. ve Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
İbiş, S. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarının küresel ve ulusal çevre sorunları hakkındaki görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31-36.
Kaplowitz, M. D. ve Levine, R. (2005). How environmental knowledge measures up at a big ten university. Environmental Education Research, 11(2), 143-160.
Karatekin, K. ve Aksoy, B. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Examination of Teacher Candidates of Social Studıes’ Environmental Literacy Level in Terms of Various Variables). Literature And History Of Turkish Or Turkic, 7(1), 1423-1438.
Kışoğlu, M. (2009). Öğrenci merkezli öğretimin öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığı düzeyine etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Kışoğlu, M., Gürbüz, H., Sülün, A., Alaş, A. ve Erkol, M. (2010). Çevre okuryazarlığı ve çevre okuryazarlığı ile ilgili türkiye’de yapılan çalışmaların değerlendirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(3), 772-791.
Kibert, N. C. (2000). An analysis of the correlations between the attitude, behavior, and knowledge components of environmental literacy in undergraduate university students. Unpublished Master Thesis, The Graduate School Of The Unıversıty Of Florıda, Unıversıty Of Florida.
Kiss, A. C. ve Shelton, D. (1991). International Environmental Law (p. 107). New York: Transnational Publishers.
Kline, P. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. Thousand Oaks (CA):Sage Publications.
Kline, R. B. (2005). Principles an Practice of Structural Equation Modeling. (Second Edition). NY: Guilford Publications, Inc.
Koç, H. ve Karatekin, K. (2013). Coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 139-174.
Marsh, H.W., Hau, K.T., Artelt, C., Baumert, J. ve Peschar, J.L. (2006). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360.
Owens, S. (2000). 'Engaging the public': information and deliberation in environmental policy. Environment and planning A, 32(7), 1141-1148.
Ökesli, T. F. (2008). Relationship between primary school students’ environmental literacy and selected variables in bodrum. Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
Özata Yücel, E. ve Özkan, M. (2013). 2013 fen bilimleri programının 2005 fen ve teknoloji programıyla çevre konuları açısından karşılaştırılması, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 2372
Özsoy, S. (2010). Effects of eco-school applıcatıon on elementary school students’ envıronmental lıteracy levels. Unpublished Dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
Öztürk, G. (2009). Investigating pre-service teacher’s environmental literacy through their epistemological beliefs. Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University , Ankara.
Pe'er, S., Goldman, D. ve Yavetz, B. (2007). Environmental literacy in teacher training: attitudes, knowledge, and environmental behavior of beginning students. The Journal of Environmental Education, 39(1), 45-59.
Roth, C.E. (1992). Environmental Literacy: Its Roots, Evolution and Directions in the1990s. Columbus, OH: ERIC/CSMEE Publications. (ERIC Number: ED348235).
Selvi, M. (2007). Biyoloji öğretmeni adaylarının çevre kavramları ile ilgili algılamalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Sevinç,V., Balkan Kıyıcı, F., Altaş, S.S. ve Altınöz, N. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, International Conferance New Horizons in Education, KKTC. Smith, A. (2001). Early childhood- A Wonderful time for science learning. Australian Primary & Junior Journal, 17(2), 52–55.
Soran, H., Morgil, İ., Yücel, S., Atav, E. ve Işık, S. (2000). Biyoloji öğrencilerinin çevre konularına olan ilgilerinin araştırılması ve kimya öğrencileri ile karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 128–139.
Teksöz, G., Şahin, E. ve Tekpınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 307-320.
Timur S. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Timur, S. ve Yılmaz, M. (2013). Çevre Davranış Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 317-333.
Trudel, M. (1995). IUCN in environmental education in western Africa and the Sahel. J. Palmer, W. Goldstein, & A. Curnow (Eds.), Planning education to care for the earth p.74-83. Gland, Switzerland and Cambridge, UK:IUCN Publications.
Tuncer, G., Tekkaya, C., Sungur, S., Cakiroglu, J., Ertepinar, H. ve Kaplowitz, M. (2009). Assessing preservice teachers’ environmental literacy in Turkey as a mean to develop teacher education programs. International Journal of Educational Development, 29(4), 426-436.
Turan, A. ve Güler, M. (2013, Eylül). Türkiye’de Sürdürülebilir Çevre Politikaları: İklim Değişikliği Örneği. Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes, St. Petersburg-Russia.
UNESCO (1977). The Tbilisi Declaration: Final report intergovernmental conference on environmental education. Organized by UNESCO in corporation with UNEP, Tbilisi.
Yücel, S. A. ve Morgil F. İ. (1998). Yüksek öğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.

There are 44 citations in total.

Details

Primary Language	Turkish
Journal Section	Articles
Authors	Melike Yavuz Fatime Balkan Kıyıcı Elif Atabek Yiğit
Publication Date	December 1, 2014
Published in Issue	Year 2014 Volume: 4 Issue: 3

Cite

APA	Yavuz, M., Balkan Kıyıcı, F., & Atabek Yiğit, E. (2014). İlköğretim II. Kademe Öğrencileri İçin Çevre Okuryazarlığı Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Güvenirlik Çalışması. Sakarya University Journal of Education, 4(3), 39-52. https://doi.org/10.19126/suje.42950