"Yenilikçiyim... Öyleyse Varım!": İSO500 Gıda ve İçecek Sektörü Örneği

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 142 - 161, 30.09.2021

Elvan Özaydın , Elif Boyraz

Öz

Bu çalışma gıda ve içecek sektöründe güçlü konumları olan örgütlerin, yenilikçilik anlayışlarının ve gerçekleştirdikleri pazarlama yenilik stratejilerinin belirlenmesi amacı taşımaktadır. İstanbul Sanayi Odasının yayınlamış olduğu İSO500 listesinde 2013-2016 döneminde yer alan 124 gıda ve içecek işletmesinden araştırmaya katılım gösteren 67'sinin pazarlama yöneticileri ile yürütülmüş olan çalışmada elde edilen verilerin betimsel istatistikleri SPSS 20 programı ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi sonucu elde edilen bulgular, bu işletmelerin yenilikçi örgütler olduklarını ve pazarlama yenilik stratejileri gerçekleştirdiklerini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Yenilikçilik, Pazarlama Yenilik Stratejileri, İSO500, Gıda ve İçecek Sektörü, Pazarlama Yöneticileri

"I am Innovative... Therefore I am!": İSO500 Food and Beverage Industry Example

Öz

This study aims to determine the innovation understanding and marketing innovation strategies of organizations that have strong positions in the food and beverage industry. The descriptive statistics of the data obtained in the study, which was conducted with the marketing managers of 67 of the 124 food and beverage enterprises which took place in ISO500 list in the period of 2013-2016 published by the Istanbul Chamber of Industry, were carried out with the program SPSS 20. The findings obtained as a result of the analysis of the data show that these enterprises are innovative organizations and they implement marketing innovation strategies.

Anahtar Kelimeler

Organizational Innovation, Marketing Innovation Strategies, ISO500, Food and Beverage Industry, Marketing Managers

Kaynakça

• Afuah, A. (2009). Strategic innovation: New game strategies for competitive advantage. Routledge.
• Akyüz, A. (2016). Bilgi çağında inovasyon kitabına giriş. İçinde A. S. Döner & A. Akyüz ( Eds.). Bilgi çağında inovasyon (s. 1-5). Derin Yayınları.
• Alpay, G., Bodur, M., Yıldırım, C., & Büyükbalcı, P. (2012). How does innovativeness yield superior firm performance? The role of marketing effectiveness innovation, Management, Policy & Practice, 14 (1),107-128. https://doi.org/10.5172/impp.2012.14.1.107
• Alpkan, L., Ergün, E., Bulut, Ç. & Yılmaz, C. (2005). Şirket girişimciliğinin şirket performansına etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2), 175-189. Altunışık, R., Özdemir, Ş. & Torlak, Ö. (2014). Pazarlama ilkeleri ve yönetim. Beta Basım A.Ş.
• Altuntuğ, N. (2008). İşletmelerin sürdürülebilir başarılara ulaşmalarında yenilikçi olmalarının rolü, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 361-370.
• Arslan T..E. (2012). İnovasyon ile iç girişimcilik etkileşimi: Bilişim 500 şirketlerinde bir araştırma [Yayınlanmamış doktora tezi], Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aygen, S. (2006). İşletmelerde yenilik yönetimi sürecinde örgüt yapılarında ve hizmet tasarımlarında yaşanan dönüşümler: Antalya ili beş yıldızlı konaklama işletmelerinde ampirik bir araştırma ve hizmet tasarımı önerisi [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balaban, G. (2019). İnovasyon ve pazarlama. Yediveren Yayınları.
• Bartel, C. A., & Garud, R., (2009). The role of narratives in sustaining organizational innovation, Organization Science, 20 (1), 107-117.
• Baskin, A. (2012). Applying diffusion of innovation theory towards understanding institutional capacity for social marketing adoption in public health organizations [Unpublished Doctoral Dissertation], Santa Barbara, USA:Fielding Graduate University Human and Organizational Systems.
• Budak, G. (1998). Yenilikçi yönetim yaratıcı birey. Sistem Yayıncılık.
• Bulut, Ç., Pırnar, İ., Halaç, D. S. & Öztürk, A. D. (2013). Girişimsel pazarlamanın firma performansına etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 209-232.
• Bülbül, T. (2010). Yenilik yönetimi. İçinde H. B. Memduhoğlu & K. Yılmaz( Eds.). Yönetimde yeni yaklaşımlar (s. 44-71). Pegem Akademi Yayınları.
• Calantone, R. J., Cavusgil, T. S., & Zhao Y. (2002). Learning orientation, firm innovation capability and firm performance, Industrial Marketing Management, 31, 515-524.
• Çekmecelioğlu, G. H. & Günsel A. (2013). The effects of individual creativity and organizational climate on firm innovativeness, Procedia Social and Behavioral Sciences, 99 (6), 257- 264. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.10.493
• Damanpour, F., & Gopalakrishnan, S. (1998). Theories of organizational structure and innovation adoption: The role of environmental change, Journal of Engineering and Technology Management, 15:1-24. https://doi.org/10.1016/S0923-4748(97)00029-5
• Damanpour, F., & Gopalakrishnan, S. (2017). Organizational innovation, Oxford Research Encyclopedia of Business and Management (pp.1-54). http://oxfordre.com/business/view/10.1093/acrefore/ 9780190224851.001.0001/acrefore-9780190224851-e-19, (Erişim tarihi:12.02.2019).
• Demirci, A. E. (2012). Temel kavramlar. İçinde C. Uzkurt & A. E. Demirci (Eds.). Yenilik yönetimi (s. 3-15). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 2602/1570
• Dorenbosch, L. (2002). Invitatie tot innovatie: Een onderzoek naar het effect van functionele flexibiliteit op innovatief werkgedrag, Afstudeeronderzoek Personeelwetenschappen Universiteit van Tilburg. http://arno.uvt.nl/show.cgi?Fid =2241, (Erişim tarihi:13.07.2018).
• Eriş, D. E. (2008). Lojistik sektöründe pazar yönlü, öğrenme yönlü olma ve yenilikçiliğin işletme performansına etkisi üzerine bir araştırma, [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gautschi, T. (2001). Invest in creativity, Design News, 56 (12).
• Getz, I., & Robinson, A. G. (2003). Innovate or die: Is that fact, Creativity and Innovation Management, 12(3),130-136. https://doi.org/10.1111/1467-8691.00276
• Gümüş, S. & Gümüş, H. G. (2015). Marketing of innovation in business, Social and Behavioral Sciences, 181, 261-268. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.887
• Hobikoğlu, E. H. (2014). Yeni ekonomide inovasyon. İktisadi Araştırmalar Vakfı.
• Hurley, R. F., & Huit G. T. M. (1998). Innovation, market orientation, and organizational learning: An ıntegration and empirical examination, Journal of Marketing, 62 (3), 42-54. https://doi.org/10.1177/002224299806200303
• Jaiswal, N. K., & Dhar, R. L. (2015). Transformational leadership, innovation climate, creative self-efficacy and employee creativity: A multilevel study, International Journal of Hospitality Management, 51: 198-41. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2015.07.002
• Kanter, R. M., Ingols, C., Morgan, E., & Seggerman, T. K. (1987). Driving corporate entrepreneurship, Management Review, April, 14-16.
• Keskin, S. (2006). Market orientation, learning orientation, and innovation capabilities in SMEs an extended model, European Journal of Innovation Management, 9 (4), 396-417. https://doi.org/10.1108/14601060610707849
• Kılıç, S. (2013). İnovasyon ve inovasyon yönetimi. Seçkin Yayıncılık.
• Kim, D., Basu, C., Naidu, G. M., & Cavusgıl, E. (2011). The innovativeness of born-globals and customer orientation: Learning from Indian born-globals, Journal of Business Research, 64, 879-886. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2010.09.008
• Kim, Y., Kim, L., & Lee, J. (1989). Innovation strategy for local pharmaceutical firms in Korea: A multivariate analysis, Technology Analysis and Strategic Management, 1(1), 29-44. https://doi.org/10.1080/09537328908523953
• Kocatürk, E. B. & Şen, F.Ö. (2017). Pazarlama savaşları ve örnek uygulamalar, İstanbul Journal of Social Sciences, 17, 96-107.
• Koçel, T. (2014). İşletme yöneticiliği (15. baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Kotler & Kotler, M. (2013). Küresel pazarlarda büyümenin sekiz yolu (E. Kızıldağ, Çev.), Mediacat. (Orijinal çalışma 2012 yılında yayımlanmıştır).
• Kuczmarski, T.D. (1996). What is innovation? The art of welcoming risk, Journal of Consumer Marketing, 13 (5), 7-11. https://doi.org/10.1108/07363769610130846
• Lavado, A. C., Rodriguez, G. C., & Medina, C. C. (2010). Social and organizational capital: Building the context for innovation, Industrial Marketing Management, 39, 681-690. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2009.09.003
• Marimuthu, M., Arokiasamy, L, & İsmail, M. (2009). Human capital development and its impact on firm performance: Evidence from developmental economics, The Journal of International Social Research, 2(8), 265-272.
• Medrano, N. , Cornejo-Cañamares, M. & Olarte-Pascual, C. (2020). The impact of marketing innovation on companies’ environmental orientation, Journal of Business & Industrial Marketing , 35(1), 1-12. https://doi.org/10.1108/JBIM-10-2018-0319
• Mesci, M.. (2011). Bilgi yönetimi, yenilik ve işletme performansı arasındaki ilişkide ara değişkenlerin etkisi: Beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• OECD ve Eurostat (2005). Oslo kılavuzu: Yenilik verilerinin toplanması ve yorumlanması için ilkeler (3. baskı). TÜBİTAK.
• Özaydın, E. (2020). Örgütsel yenilikçilik ve pazarlama yenilik stratejilerinde pazarlama yöneticilerinin bireysel becerilerinin rolü [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rastogi, P. N. (2002). Sustaining enterprise competitiveness is human capital the answer, Human System Management, 19(3), 193-203.
• Reuvers, M., Van Engen, M. L., Vinkenburg, C. J., & Wilson, E. E. (2008). Transformational leadership and innovative work behaviour: Exploring the relevance of gender differences, Creativity and Innovation Management, 17, 227-244. https://doi.org/10.1111/j.1467-8691.2008.00487.x
• Satı, Z. E. (2013). İnovasyonu yönetmede kesitler: Bilgi yönetimi ar-ge, marka yönetimi-stratejik yönetim, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sok, P., & O'cass, A. (2015). Examining the new product innovation performance relationship: Optimizing the role of individual level creativity and attention-to-detail, Industraial Marketing Management, 47, 156-165. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2015.02.040
• Tanhakorn, T., Thianthai, C., & Thongrawd, C. (2020). Effect of marketing innovation on promotion strategy of riceberry business in Yasothorn, Thailand. PalArch’s Journal of Archaeology of Egypt / Egyptology, 17(1), 224-236. https://archives.palarch.nl/index.php/jae/article/view/1526 (Erişim tarihi: 20.06.2021).
• Tidd, J. & Bessant, J. (2013). Managing innovation integrating technological market and organizational change ( 5. baskı). Wiley & Sons.
• Tidd, J., Bessant, J., & Pavıtt, K., (2005). Managing innovation: Integrating technological, market and organizational change (3.baskı). John Wiley &Sons.
• Trott, P. (2017). Innovation management and new product development (6. Baskı). Pearson.
• TÜİK (2014). Yenilik (İnovasyon) istatistikleri soru formu 2014.TÜİK
• TÜİK, (2016). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24864, (Erişim tarihi: 03.01.2019).
• Ulijn, J. M. & Weggeman, M. (2001). Towards an innovation culture: What are its national, corporate, marketing and engineering aspects, some experimental evidence. İçinde, C. Cooper, P. C. Earley & S. Cartwright ( Eds.). The International Handbook of Organizational Culture and Climate (s. 487-517). Wiley.
• Uzkurt, C. (2008). Yeniliklerin sürdürülebilirliği için pazarlamanın önemi: Değer yeniliği. İçinde, 13. Ulusal Pazarlama Kongresi “Pazarlamada Yeni Yaklaşımlar” Bildiriler Kitabı (ss. 31-40). Nevşehir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Nevşehir, 25-29 Ekim 2008. http://www.pazarlama.org.tr/uploads/files/upk13.pdf, (Erişim tarihi:16.05.2018).
• Uzkurt, C. (2012). Yenilik çeşitleri ve yeniliğin yayılması. İçinde C. Uzkurt & A. E. Demirci (Eds.). Yenilik yönetimi (s. 16-35). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 2602/1570
• Uzkurt, C. (2017). Yenilik (inovasyon) yönetimi ve yenilikçi örgüt kültürü (2. Baskı). Beta Yayınları.
• Weerawardena, J. (2003). The role of marketing capability in innovation-based competitive strategy, Journal Of Strategic Marketing, 11,15-35. https://doi.org/10.1080/0965254032000096766
• Yılmaz, H. (2015). Stratejik inovasyon yönetimi. Beta Yayınları.
• Zerenler, M., Türker, N. & Şahin, E. (2008). Küresel teknoloji, araştırma-geliştirme (ar-ge) ve yenilik ilişkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Eylül, (17), 653-660.
• Zhurylo, V. & Iazvinska, N. (2007). Marketing strategies for technology innovation products, Economics and Management, 12, 499-506.