Öz
The researchers who study the different cities and sanjacks in the Anatolia in the frame of the tahrir registers, agreed about that a population growth was happened in the 16th century Anatolia. Generally many of the researchers expressed that the population in the regions that they study,redoubled in the century and also they tell about an extreme population growth. In spite of population growth in the studies that were done for the regions in Turkey, the migration subject, which is important for settlement, demografics and economy, isn’t examined or only told by one or two paragraphs without telling any statistics. So in this study espicially in the frame of the immigrants who came to the Sivas and its environments, the effect of the migrations in the 15th -16th centuries on the Ottoman settlement structure will be evaluated.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- a) İstanbul Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi: (BOA.TD.) Tahrir Defterleri No: 178; 186; 19; 2; 252; 287; 408; 419; 54; 60; 69; 71; 79; 90; 966; 969.
- b) Ankara Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadime Arşivi: (TKGM.TD.) Tahrir Defterleri No: 101, 14, 153, 10. IV- İncelemeler
- AFYONCU, Erhan, “Türkiye’de Tahrir Defterlerine Dayalı Olarak Hazırlanmış Çalışmalar Hakkında Bazı Görüşler”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 11, 2003, s. 267-286.
- Aşık Paşazade, Aşık Paşazade Tarihi, İstanbul 1332 (Hicri).
- DEMİR, Nilüfer, Birey, Toplum, Bilim: Sosyoloji Temel Kavramlar, Turhan Kitabevi Yay., Ankara 2004.
- DEMİR, Alpaslan, “16. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır Şehir Demografisine Göçlerin Etkisi”, Bilig, S. 50, Yaz 2009, s. 15-30.
- DEMİR, Alpaslan, “XVI. Yüzyıl Anadolusunda Dış Göçler: Şarkiyan”, Karadeniz Araştırmaları, S. 28, 2011, s. 51-66.
- DEMİR, Alpaslan, “XVI. Yüzyılda Koğans Nahiyesi: Nüfus ve Yerleşme”, History Studies International Journal of History, 3/2, 2011, s. 125-145.
- DEMİR, Alpaslan, XVI. Yüzyılda Samsun-Ayıntab Hattı Boyunca Yerleşme, Nüfus ve Ekonomik Yapı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 2007.
- ERKAN, Süleyman, Kırım ve Kafkasya Göçleri (1878-1908), Trabzon 1996.
- FICHTER, Joseph, Sosyoloji Nedir?, (Çev. Prof. Dr. Nilgün Çelebi), Anı Yay., 7. baskı, Ankara 2004.
- GÜLER, İbrahim, “18. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Nüfus Hareketleri Olarak İç Göçler”, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, S. 36, İstanbul 2000, s. 155-212.
- GÜMÜŞÇÜ, Osman, “Internal Migration in Sixteenth Century Anatolia”, Journal of Historical Geography, S. 30/2, 2004, s. 231-248.
- GÜRBÜZ, Adnan, Toprak-Vakıf İlişkileri Çerçevesinde XVI. Yüzyılda Amasya Sancağı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 1993.
- GÜRBÜZ, Gürbüz, XV.-XVI. Yüzyıl Osmanlı Sancak Çalışmaları Değerlendirme ve Bibliyografik Bir Deneme, Dergah Yay., İstanbul Ağustos 2001.
- HALAÇOĞLU, Ahmet, Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912- 13), TTK Yay., Ankara 1994.
- İPEK, Nedim, Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri (1877-1890), TTK Yay., Ankara 1994.
- JOHNSON, Allan G., The Blackwell Dictionary of Sociology, Oxford 2000.
- KARABAĞ, Servet – ŞAHIN, Salih, Türkiye Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Ankara 2003.
- KILIÇ, Orhan, XVI. Yüzyılda Adilcevaz ve Ahlat (1534-1605), Tamga Yay., Ankara 1999.
- KUZUCU, Kemalettin, “1838 Tarihli Bir Deftere Göre İlbeyli Kazasında Nüfus Hareketleri”, Akademik Araştırmalar, S. 3, Kış 1996, Erzurum, s. 117-123.
- MARSHALL, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, (Çevirenler Osman Akınhay-Derya Kömürcü), Bilim ve Sanat Yay., Ankara 1999.
- STODDARD, R.H. –WISHART. D.J. –BLOUET, B.W., Human Geography, 1986.
- WITHERICK, M.E., Population Geography, Longman London Newyork, 1995.
Öz
Tahrir defterleri çerçevesinde Anadolu’nun çeşitli şehir ve sancaklarını çalışan araştırmacıların hem fikir olduğu konu 16. yüzyıl Anadolu’sunda bir nüfus artışı yaşandığıdır. Genel itibariyle araştırmacıların ekseriyeti, çalıştıkları bölgelerdeki nüfusun yüzyıl içerisinde iki katına çıktığını ifade etmekte ve aşırı bir nüfus artışından bahsetmektedirler. Mevcut nüfus artışına karşın, Türkiye sınırları içinde kalan bölgeler için yapılmış olan tahrir çalışmalarında, demografik, ekonomik ve yerleşme açısından çok önemli olan göç konusu ya hiç incelenmemiş ya da istatistiklere yer verilmeden sadece bir iki paragraf bahsedilerek geçiştirilmiştir. Buradan hareketle, bu çalışmada özellikle Sivas ve çevresine gelen göçmenler ekseninde 15-16. Yüzyıl göçlerinin Osmanlı iskân yapısına etkisi değerlendirilecektir
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- a) İstanbul Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi: (BOA.TD.) Tahrir Defterleri No: 178; 186; 19; 2; 252; 287; 408; 419; 54; 60; 69; 71; 79; 90; 966; 969.
- b) Ankara Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadime Arşivi: (TKGM.TD.) Tahrir Defterleri No: 101, 14, 153, 10. IV- İncelemeler
- AFYONCU, Erhan, “Türkiye’de Tahrir Defterlerine Dayalı Olarak Hazırlanmış Çalışmalar Hakkında Bazı Görüşler”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 11, 2003, s. 267-286.
- Aşık Paşazade, Aşık Paşazade Tarihi, İstanbul 1332 (Hicri).
- DEMİR, Nilüfer, Birey, Toplum, Bilim: Sosyoloji Temel Kavramlar, Turhan Kitabevi Yay., Ankara 2004.
- DEMİR, Alpaslan, “16. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır Şehir Demografisine Göçlerin Etkisi”, Bilig, S. 50, Yaz 2009, s. 15-30.
- DEMİR, Alpaslan, “XVI. Yüzyıl Anadolusunda Dış Göçler: Şarkiyan”, Karadeniz Araştırmaları, S. 28, 2011, s. 51-66.
- DEMİR, Alpaslan, “XVI. Yüzyılda Koğans Nahiyesi: Nüfus ve Yerleşme”, History Studies International Journal of History, 3/2, 2011, s. 125-145.
- DEMİR, Alpaslan, XVI. Yüzyılda Samsun-Ayıntab Hattı Boyunca Yerleşme, Nüfus ve Ekonomik Yapı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 2007.
- ERKAN, Süleyman, Kırım ve Kafkasya Göçleri (1878-1908), Trabzon 1996.
- FICHTER, Joseph, Sosyoloji Nedir?, (Çev. Prof. Dr. Nilgün Çelebi), Anı Yay., 7. baskı, Ankara 2004.
- GÜLER, İbrahim, “18. Yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Nüfus Hareketleri Olarak İç Göçler”, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, S. 36, İstanbul 2000, s. 155-212.
- GÜMÜŞÇÜ, Osman, “Internal Migration in Sixteenth Century Anatolia”, Journal of Historical Geography, S. 30/2, 2004, s. 231-248.
- GÜRBÜZ, Adnan, Toprak-Vakıf İlişkileri Çerçevesinde XVI. Yüzyılda Amasya Sancağı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 1993.
- GÜRBÜZ, Gürbüz, XV.-XVI. Yüzyıl Osmanlı Sancak Çalışmaları Değerlendirme ve Bibliyografik Bir Deneme, Dergah Yay., İstanbul Ağustos 2001.
- HALAÇOĞLU, Ahmet, Balkan Harbi Sırasında Rumeli’den Türk Göçleri (1912- 13), TTK Yay., Ankara 1994.
- İPEK, Nedim, Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri (1877-1890), TTK Yay., Ankara 1994.
- JOHNSON, Allan G., The Blackwell Dictionary of Sociology, Oxford 2000.
- KARABAĞ, Servet – ŞAHIN, Salih, Türkiye Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Ankara 2003.
- KILIÇ, Orhan, XVI. Yüzyılda Adilcevaz ve Ahlat (1534-1605), Tamga Yay., Ankara 1999.
- KUZUCU, Kemalettin, “1838 Tarihli Bir Deftere Göre İlbeyli Kazasında Nüfus Hareketleri”, Akademik Araştırmalar, S. 3, Kış 1996, Erzurum, s. 117-123.
- MARSHALL, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, (Çevirenler Osman Akınhay-Derya Kömürcü), Bilim ve Sanat Yay., Ankara 1999.
- STODDARD, R.H. –WISHART. D.J. –BLOUET, B.W., Human Geography, 1986.
- WITHERICK, M.E., Population Geography, Longman London Newyork, 1995.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ekim 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 34 Sayı: 58 |