URBAN DEVELOPMENT STUDIES IN THE REPUBLICAN PERIOD: IĞDIR CASE (1925-1955)

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 67, 625 - 644, 31.03.2020

Suna Altan

https://doi.org/10.35239/tariharastirmalari.620966

Cited By: 1

Öz

After the great victory, in order to end to the backwardness in the cities of Anatolia, the Republic of Turkey has began its development activities in these cities. In the development activities of the cities, the region and the city's agriculture, trade, social life and industrial infrastructure potentials have also taken into account. Iğdır, a city in the Eastern Anatolia region in Turkey within the borders of three countries with the most extreme end of the country and located at a strategic point, was one of the cities where development activities have taken place. Based on fertile land areas in Iğdır; an intensive work has been started for the development of agriculture, trade, industry and social life, and the development of the city. During the execution of this development activities, national and international situation in the Turkey have been taken into account. From time to time, political and economic crises caused bottlenecks within the country. Thus, this situation is reflected in the development activities. In this study, the state supported development activities for Iğdır between 1925-1955, the progress on the development of the city and the single-party period and multi-party period, what the differences and similarities in these activities were examined in the light of the archival documents, national and local newspapers.

Anahtar Kelimeler

Economy, Iğdır, Development

CUMHURİYET DÖNEMİ KENTSEL KALKINMA ÇALIŞMALARI: IĞDIR ÖRNEĞİ (1925-1955)

Öz

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, büyük zaferin ardından Anadolu'daki şehirlerde geri kalmışlığa son vermek adına bu şehirlerde kalkınma faaliyetlerine başlamıştır. Şehirlerin kalkınma faaliyetlerinin yürütülmesinde, bölgenin ve şehrin tarımı, ticareti, sosyal hayatı, sanayi alt yapıları gibi imkânları dikkate almıştır. Türkiye sınırları içinde Doğu Anadolu'nun en uç bölgesinde 3 ülkeye sınırı ile stratejik bir noktada bulunan Iğdır, kalkınma faaliyetleri yapılan şehirlerarasında yer almıştır. Iğdır’da verimli toprak arazileri temel alınarak; tarım, ticaret, sanayi ve sosyal hayatın gelişmesi ve şehrin kalkınması için yoğun çalışmalara başlanmıştır. Bu kalkınma faaliyetleri yürütülürken, Türkiye'nin içinde bulunduğu ulusal ve uluslararası durumlar da göz önüne alınmıştır. Zaman zaman yaşanan siyasi ve ekonomik krizler ülke içinde dar boğazlara neden olmuştur. Bu durum, nitekim kalkınma faaliyetlerine de yansımıştır. Bu çalışmada, 1925-1955 yılları arasında Iğdır için yapılan devlet destekli kalkınma faaliyetleri, şehrin gelişimi üzerine alınan ilerlemelerin ve tek parti dönemi ile çok partili dönemde bu faaliyetlerdeki farklılıklar ve benzerliklerin neler olduğu; arşiv belgeleri, ulusal ve yerel gazeteler ışığında incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomi, Iğdır, Kalkınma

Kaynakça

• BCA, 30.18.1.1.13.28.9/10.05.1925
• BCA, 30.10.1.0.45.42.10/08.01.1929
• BCA, 30.10.0.0.432.7/ 5.10.1930
• BCA, 30.10.11.82.39.4.3/ 12.10.1933
• BCA, 490.01.0.0.62.1, 1934
• BCA, 30.10.0.0.70.462.4/ 06.10.1935
• BCA, 30.10.0.0.157.106.13/18.10.1935
• BCA, 30.10.0.0.158.110.2 / 18.10.1935
• BCA, 30.10.0.0.70.463.12/ 17.03.1936
• BCA, 30.10.0.0.70.463.10/19.03.1936
• BCA, 30.10.0.0.185.276.9/25.01.1937
• BCA, 30.10.0.0.185.276.9/18.02.1937
• BCA, 30.10.0.0.185.276.9/18.02.1937
• BCA, 30.18.1.2.83.47.2/28.05.1938
• BCA, 30.10.0.0.159.113.21/30.7.1938
• BCA, 30.18.1.2.84.90.6/11.10.1938
• BCA, 30.10.168.166.10/21.10.1938
• BCA, 30.18.1.2.88.20/25.08.1939
• BCA, 30.18.1.2.125.25.2/23.09.1951
• BCA, 30.18.1.2.130.73.2/10.09.1952
• BCA, 30.18.1.2.131.10.1/15.02.1953
• BCA, 30.18.1.2.131.12.8/18.02.1953
• BCA, 30.18.1.2.139.32.19/11.04.1955
• BCA, 30.18.1.2.142.36.2/21.04.1956
• BCA, 30.18.1.2.143.46.20/ 30.05.1956
• BCA, 490.1.0.0.988.825.1
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Tarım İstatistikleri 1934-1937, Ankara (Basım yılı?)
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, Tarla Mahsulleri İstatistikleri 1940-42, Ankara (Basım yılı?)
• Resmi Gazete
• Ulus
• Kars Gazetesi
• Albayrak M., Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti, Phoenix Yayınları, Ankara 2004
• Akpınar, Y. – Aktaş, A., Nereden Nereye Iğdır, Başak Matbaası, Ankara.(Basım yılı?)
• Aktan, R., Türkiye İktisadi Cilt.1, Sevinç Matbaası, Ankara 1972.
• Arslan, N., “Türk Ocağından Halkevine Geçişte Bir Örnek: Kars Halkevi”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.1, Yıl 2008, ss.39-56.
• Aşgın, S., “Atatürk’ten Günümüze Doğu Anadolu’yu Kalkındırma Çabaları”, Türkler Ansiklopedisi Cilt.17, Yeni Türkiye Yayınları , Ankara 2002, ss.697-709.
• Başyiğit, T., “Türkiye'de Kırsal Kalkınma Politikaları”, Türkler Ansiklopedisi Cilt.17, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, ss.678-696.
• Boratav, K., Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009, imge Kitabevi, Ankara 2016.
• Buluş, A., Türk İktisat Politikasının Tarihi Temelleri, Çizgi Yayınevi, Konya 2015.
• Çavdar, T., Türkiye Ekonomisinin Tarihi, 1900-1960, İmge Kitabevi, Ankara 2003.
• Çetinkaya, N., Iğdır Tarihi, İstanbul 1996.
• Dikkaya, M. – Özyakışır, D., “Türkiye Ekonomisinde Yeni Arayışlar: 1946-1960 Dönemi” Osmanlı’dan İkibinli Yıllara Türkiye’nin Ekonomik Tarihi, Savaş Yayınevi, Ankara 2015, ss.117-140
• Güner, İ., İlimiz Iğdır, İl Milli Eğitim Müdürlüğü Koruma ve Yaşatma Derneği Yayınları no.1, Iğdır 1993.
• Güneş, M., Akyıldız, A., Keklik, M., Osmanlı Belgelerinde Iğdır, Iğdır Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Koordinatörlüğü Birimi Iğdır, Aralık 2017.
• Iğdır Valiliği, İl Kültür ve Turizm Envanteri, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Iğdır 2018.
• Iğdır Pamuk Tarım Satış Kooperatif Birliği 1938-1939 Kampanyasına Ait Bilanço, Kar ve Zarar Hesabiyle Yönetim ve Kontrol Kurulları Raporu, İkinci Hesap Yılı. Ankara (Basım yılı?)
• Kars Vilayeti, Iğdır: Iğdır Pamuk Tarım Satış Kooperatifleri Birliği, Halk Basımevi, İstanbul 1938.
• Kazgan, G., Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul 2006.
• Kili, S., Türk Devrim Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2014.
• Metintaş M. Y. - Kayıran M., “1929 Düya Ekonomik Krizinin Türk Tarımına Etkileri Ve 1931 Birinci Türkiye Ziraat Kongresi”, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı.23, Isparta 2016, ss.33-82.
• Metinsoy, M., İkinci Dünya Savaşı'nda Türkiye Gündelik Yaşamında Devlet ve Toplum, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2017.
• Pamuk, Ş., Türkiye'nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2015.
• Semiz, Y., “1923-1938 Döneminde Türkiye’nin Sanayi Politikası” Türkler Ansiklopedisi Cilt.17, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, ss.710-719.
• Takım, A., “Demokrat Parti Döneminde Uygulanan Ekonomi Politikaları ve Sonuçları” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi Cilt.67, Ankara 2019, ss.157-187.
• Tekeli, İ. –İlkin, S., 1929 Dünya Buhranında Türkiye'nin İktisadi Şartları, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul 2009.
• Tekeli, İ. –İlkin, S.,“Devletçilik Dönemi Tarım Politikaları” Türkiye’de Tarımsal Yapılar(1923-2000, Yurt Yayınları 18, Ankara 1988, ss.37-90
• Tezel, S. Y., Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2015. Yurt Ansiklopedisi Cilt.6, Anadolu Yayıncılık, İstanbul 1983.
• Zürcher, E. J., Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
• 1930 Sanayi Kongresi Rapor Zabıtları, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Umum Merkezi, Ankara 1930.