Developing Organizational Democracy Scale in Schools: Validity and Reliability Study

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 2, 1344 - 1365, 28.12.2021

Süheyla Bozkurt

https://doi.org/10.37217/tebd.941089

Öz

This study aims to develop a valid and reliable measuring tool serving to measure organizational democracy level in schools according to views of teachers. An item pool was created by taking the opinions of experts based on the literature review to achieve this goal. Two different teacher groups constitute the working group of the study. The pilot practice of the research was carried out with 378 teachers, and the primary practice with 348. Exploratory Factor Analysis (EFA) was performed with the data obtained from the pilot practice. Confirmatory Factor Analysis (CFA) was performed with the data collected in the second phase of the research to analyze whether the factor structure determined with EFA was verified. As a result of CFA, the structure established with EFA was verified, and the model has been observed to have an acceptable fit. Besides, security analysis was made for the measurement tool, and as a result of the analyses, the reliability coefficient was determined to be acceptable. In conclusion, a valid and reliable measurement tool has been developed to measure the level of “Organizational Democracy in Schools”.

Anahtar Kelimeler

Equality and Justice, Accountability, Participation, Organizational Democracy

Okullarda Örgütsel Demokrasi Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre okullarda örgütsel demokrasi düzeyini ölçmeye yarayan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu amaca ulaşmak için, konu ile ilgili alanyazın taramasına dayalı uzman ve öğretmen görüşleri alınarak madde havuzu oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu iki farklı öğretmen grubu oluşturmaktadır. Araştırmanın pilot uygulaması 378 öğretmen ile ana uygulaması 348 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulamadan ile elde edilen veriler ile Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Yapılan AFA sonucunda geliştirilen ölçme aracının üç boyutlu yapı sergilediği ortaya konulmuştur. AFA ile belirlenen faktör yapısının doğrulanıp doğrulanmadığını incelemek amacıyla, araştırmanın ikinci aşamasında toplanan veriler ile Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. DFA sonucunda, AFA ile kurulan yapının doğrulandığı, modelin kabul edilebilir uyum gösterdiği gözlenmiştir. Ayrıca ölçme aracı için güvenirlik analizleri yapılmış ve yapılan analizler sonucunda güvenirlik katsayılarının kabul edilebilir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Sonuçta, “Okullarda Örgütsel Demokrasi” düzeyini ölçmeye yarayan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eşitlik ve Adalet, Hesapverebilirlik, Katılım, Örgütsel Demokrasi

Kaynakça

• Acker, J. (1990). Hierarchies, jobs, bodies: A theory of gendered organizations. Gender & Society(4), 139-158.
• Ahmend, K., Adeel, A., Ali, R. & Rehmann, R. U. (2019). Organizational democracy and employee outcomes: The mediating role of organizational justice. Business Strategy and Development, 2(3), 204-219.
• Alvesson, M. & Willmott, H. (1996). Making sense of management: A critical introduction. London, England: SAGE.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: PegemA.
• Balcı, A. & Bozkurt, S. (2013). Job expectations of generation X and Y teachers in Turkey. World Applied Sciences Journal, 21(4), 599-614.
• Baş, M. (2017). Farklı ülkelerde okul özerkliği uygulamalarının değerlendirilmesi: Türkiye’de uygulanabilirliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38(14), 147-169.
• Bowles, S. & Gintis, H. (1993). Agency, incentives, and democratic accountability. S. Bowles, H. Gintis & B. Gustafsson (Ed.), Markets and democracy: Participation, accountability and efficiency içinde (s. 11-34). USA: Cambridge University Press.
• Butcher, D. & Clarke, M. (2002). The cornerstone for organizational democracy. Organizational Dynamics, 31(1), 35-46.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA.
• Byrne, B. M. (2011). Structural equation modeling with AMOS basic concepts, applications, and programming (Multivariate applications series). New York: Routledge.
• Cheney, G. (1995). Democracy in the workplace: Theory and practice from the perspective of communication. Journal of Applied Communication, 23(3), 167-200.
• Clarke, M. & Butcher, D. (2006). Reconciling hierarchy and democracy: The value of management learning. Management Learning, 37(3), 313-333.
• Colton, J. S., Edenfield, A. C. & Holmes, S. (2019). Workplace democracy and the problem of equality. Technical Communication, 66(1), 53-67.
• Cropanzano, R. & Molina, A. (2015). Organizational justice. J. D. Wright (Ed.), International encyclopedia of the social & behavioral sciences (2. b., c. 17) içinde (s. 379-384). Oxford: Elsevier.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: PegemA.
• Davis, L. E. (1967). The design of jobs. Journals of Industral Relations, 9(2), 119-139.
• Dewey, J. (2010). Okul ve toplum. Ankara: PegemA.
• Diener, R. B. (2011). Positive psychology as social change. London: Springer Dordrecht Heidelberg.
• Duverger, M. (1993). Siyasi rejimler. Ankara: Remzi Yayınevi.
• Ejder, Y. (1996). Hukuk sözlüğü. Ankara: Yetkin Yayınevi.
• Ekşi, M. & Maya, K. (2011). Okul merkezli yönetim sistemine ilişkin öğretmen görüşleri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 33, 45-60.
• Erkuş, A. & Selvi, H. (2019). Ölçek uyarlama ve “norm” geliştirme. Ankara: PegemA.
• Erkuş, A., Sünbül, Ö., Ömür-Sünbül, S., Yormaz, S. & Aşiret, S. (2017). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme II. Ankara: PegemA.
• Eurydice. (2014). Avrupa'da okul özerkliği: Politikalar ve önlemler. http://sgb.meb.gov.tr/eurydice/kitaplar/ Avrupada_Okul_Ozerkligi/Avrupada_Okul_Ozerkligi.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Forcadell, F. J. (2005). Democracy, cooperation and business success: The case of mondragón corporación cooperativa. Journal of Business Ethics, 56(3), 255-274.
• Geçkil, T. & Tikici, M. (2015). Örgütsel demokrasi ölçeği geliştirme çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 48(4), 41-78.
• Geçkil, T. & Tikici, M. (2016). Hospital employees' organizational democracy perceptions and its effects on organizational citizenship behaviors. Asian Pacific Journal of Health Sciences, 3(2), 123-136.
• Gomułka, S. (2017). The global economy in the 21st century: Will the trends of the 20th century continue? Central European Economic Journal, 2(49), 62-72.
• Gözübüyük, A. Ş. (2003). Anayasa hukuku. Ankara: Turhan Yayınevi.
• Harrison, S. J. & Freeman, R. E. (2004). Special topic: Democracy in and around organizations. Academy of Management Executive, 18(3), 49-53.
• Heywood, A. (2007). Siyaset. Ankara: Adres Yayınevi.
• Hollyer, J. R., Rosendorff, B. P. & Vreeland, J. R. (2011). Democracy and transparency. The Journal of Politics, 73(4), 1191-1205.
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hoşgörür, V. & Arslan, İ. (2014). Okul örgütünün finansal kaynaklarının yönetimi sorunu (Yatağan ilçesi örneği). Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 91-102.
• Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Jöreskog, K. G. & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Mooresville USA: Scientific Software International.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kerr, A. (2004). The limits of organizational democracy. Academy of Management Executive, 18(3), 81-97.
• King, D. & Griffin, M. (2019). Nonprofits as schools for democracy: The justifications for organizational democracy within nonprofit organizations. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 48(5), 910-930.
• Koçak, S. & Kavak, Y. (2014). Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmen atama esasları ve kaynak yükseköğretim programları ile ilgili gelişmeler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 157-170.
• Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayım.
• Levin, H. M. (1981). Education and organizational democracy. USA: Institue for Research and Educational Finans and Governance Stanford University.
• McGregor, N. L. (2005). The contribution of workplace democracy to organizational change. (Doctoral Dissertation). https://www.proquest.com/docview/305394747?pqorigsite=gscholar&fromopen view=true sayfasından erişilmiştir.
• Messner, M. (2009). The limits of accountability. Accounting, Organizations and Society, 34(8), 918-938.
• Morrison, K. A. (2008). Democratic classrooms: Promises and challenges of student voice and choice. Educational Horizons, 87(1), 50-60.
• Mulgan, R. (2000). Accountability: An ever-expanding concept? Public Administration, 78(3), 555-573.
• Müller-Jentsch, W. (1995). Industrial democracy. International Journal of Political Economy, 25(3), 50-60.
• O’Brien, L. M. (2005). Social foundations of education and democracy: Teacher education for the development of democratically-oriented teachers. Educational Foundations, 19(3-4), 33-44.
• Özdemir, M. & Bozkurt, S. (2015). Eğitim ve okul yöneticilerinin yeni-kamu işletmeciliği anlayışına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 42, 317-334.
• Perry, L. B. (2009). Conceptualizing education policy in democratic societies. Educational Policy, 23(3), 423-450.
• Porta, D. D. (2005). Globalizations and democracy. Democratization, 12(5), 668-685.
• Rawls, J. (1993). Distributive justice. New York: Oxford University Press.
• Rawls, J. (2017). Bir adalet teorisi. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Rousseau, J. J. (2012). Toplum sözleşmesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Smith, M. (1976). Barries to organizational democracy in public administration. Administration & Society, 8(3), 275-317.
• Stebbins, R. A. (2001). Exploratory research in the social science. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Şencan, H. (2005). Güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin.
• Şişman, M. & Turan S. (2003). Eğitimde yerelleşme ve demokratikleşme çabaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 34, 300-315.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2017). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Unterrainer, C., Palgi, M., Weber, W. G., Iwonowa, A. & Oesterreich, R. (2011). Structurally anchored organizational democracy: Does it reach the employee? Journal of Personnel Psychology, 10(3), 118-132.
• Verdorfer, A. P., Weber, W. G., Unterrainer, C. & Seyr, S. (2013). The relationship between organizational democracy and socio moral climate: Exploring effects of the ethical context in organizations. Economic and Industrial Democracy, 34(3), 423-449.
• Warren, M. E. (2014). Accountability and democracy. M. Bovens, R. E. Goodin & T. Shillemans (Ed.), The Oxford handbook of public accountability içinde (s. 39-54). UK: Oxford University Press.
• Weare, C. (2002). The internet and democracy: The causal links between technology and politics. International Journal of Public Administration, 25(5), 659-691.
• Weber, W. G., Unterrainer, C. & Schmid, B. E. (2009). The influence of organizational democracy on employees’ socio-moral climate and prosocial behavioral orientations. Journal of Organizational Behavior, 30(8), 1127-1149.
• Witteloostuijn, V. A. & Jong G. (2007). Organizational democracy. S. R. Clegg & J. R. Bailey (Ed.), International encyclopedia of organization studies (c. 3) içinde (s. 1039-1042). London: Sage Publishers.
• Yazdani, N. (2010). Organizational democracy and organization structure link: role of strategic leadership & environmental uncertainty. Business Review, 5(2), 51-73.